Перайсьці да зьместу

Рык

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Рык
лац. Ryk
Rick
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Рэйх
Зьвязаныя імёны Рыкель, Рыбалт, Рыгала, Рыконт, Рыхлік, Рыгмонт
Адрык, Болтрык, Будрых, Бутрык, Галтрык, Гедрык, Генрык / Індрых, Гендрык, Дывірыкс, Кондрыка, Медрык, Мендрык, Мондрык, Сьвідрыгайла, Тыдрых, Шандрык, Эрык, Эйдрыг, Эндрык
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Рык»

Рык (Рэйх) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Рых або Рыка, пазьней Рык або Райхэ (Rih, Rico, Rick, Reiche) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -рых- (-рык-) паходзіць ад гоцкага reiks 'магутны'[2], германскага rikja 'магутны, каралеўскі'[3]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Рыкель, Рыбалт, Рыгала (Рыкайла), Рыконт, Рыхлік, Адрык, Болтрык, Будрых (Будрык), Бутрык, Галтрык, Гедрык, Генрык, Гендрык, Індрых (Індрык), Кондрыка, Медрык, Мендрык, Мондрык, Тыдрых (Тыдрык, Дытрых, Дыдрых, Дыдрык, Дзітрык), Шандрык, Эрык (Эйрых, Ірык, Арык), Эйдрыг (Эйдрык), Эндрых (Андрых, Андрык). Адзначаліся германскія імёны Richilo (Rikila, Richela), Ribald, Ricgela, Rihcund, Richlich, Odric, Boldericus, Buddrich (Budrick), Butariks (Buttericus, Botric), Gautrik, Gedrich (Gadric), Henric, Gendricus (Gendrich), Hindrich (Heinrich), Condricus, Mederic, Mendrick, Mondericus, Thidrich (Ditricus), Sandrih, Erich (Eurich, Erik, Yric, Orikus), Eidrich (Heitrig, Heidericus), Entrich (Endrichs, Andrich, Andricus).

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Rychel (Rychyl), Rychelin (Rychylin), Ryksa[4], Rychart (Rykard), Richmudis (Richmodis), Rychałt (Rywałt), Rychwin (Rekwin, Rywin), Anricus, Bałdrzych (Bałdrzyk), Bedrzych (Biedrzyk), Dzidrzych (Dzietrzych, Dzitrzych, Diterich, Dzietrzyk, Dzitrzyk), Genderyk, Henryk (Hainrich, Heinrich, Hinricus, Inricus, Indricus), Hejdricus, Isinrich, Uldrzych (Ulrych), Wilrich, Winrych[5].

У Чэхіі гістарычна бытавала германскае імя Řik[6].

У Прусіі бытавалі імёны Rexa (каля 1386 год)[7], Gederiks / Gederich / Gedriks[a] (1296 і 1358 гады)[9], Genderik[b] (1361 год)[11], Sawarycke / Sauricke[c] (1315 і 1365 гады)[13][14], Thideric[d] (1361 год)[16]. У 1650 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Constantinus Riccius, Gedanensis Prussus, у 1655 годзе — Johannes Ricker[e], Regiomontaus Borussus[18].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: оу Рыка (XII ст.)[19]; село Везокъ… Василь Рыковичъ, Олехно брат его… село Рудые Белки… Максимъ Рыксовичь (1552 год)[20]; Owdziey Rykowicz (1561 год)[21]; село Лебедево… Прокопъ Риковичъ… Матей Риковичъ… Тинко Риковичъ… Левко Риковичъ (1566 год)[22]; Пилипа Гордея Риковича… Пилипу Риковичу[23], Мартин Рикович[24], а Митка Риковича [25] (1578—1580 гады); Marko Rykiewicz (1641 год)[26]; pater Andraeas Ericus Ryk, pater conventus Giełvanensis (11 верасьня 1766 году)[27]; Trojan Ryk, Jan Ryk (16 лістапада 1790 году)[28][f].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Рык — жыхар Ноўгараду, які ўпамінаецца ў XII стагодзьдзі[19]
  • Павал Рэйховіч (Paweł Rejchowicz) — віленскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1658 годзе[36]
  • Ядвіга і Міхал Рыкі — уладальнікі зямлі ў Рэжыцкім павеце на 1878 год[37]

Рыкі (Ryk) — літоўскі шляхецкі род зь Вільні[38].

У XVI ст. існавала сяло Рыкішкі (Рикишки) у Жамойцкім старостве[39].

На 1889—1905 гады вёска, маёнтак і хутар Рыкавічы існавалі ў Кобрынскім павеце Гарадзенскай губэрні[40][41][42].

На 1904 год існавала вёска Рыкаўшчына (Рыкоўшчына) у Красьнянскім павеце, а таксама вёска Рэксава і вёска і сядзіба Рыкаўшчына (Рыкоўшчына) у Парэцкім павеце Смаленскай губэрні[43].

Вёскі з назвай Рыкі існуюць на гістарычных Аршаншчыне і Амсьціслаўшчыне. У гістарычнай Прусіі існуе вёска Рыхаў.

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Gadaricus (Gadirix, Gaderich)[8]
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Genderich[10]
  3. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Savaricus[12]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Thiederic[15]
  5. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Ricker[17]
  6. ^ Таксама
    • Рэбарт (адзначалася старажытнае германскае імя Ribert[29]): Theodoris Rebart (1697 год)[30];
    • Рыгвальд (адзначалася старажытнае германскае імя Rigwald[31]): у актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналася мясцовасьць Рыгвальдзішкі (Ригвольдишки), зьвязаная з фальваркам Вульфішкі (Вульфишки) у Ковенскім павеце[32];
    • Рыкман (адзначалася старажытнае германскае імя Ricman[33]): Рыкманы — літоўскі шляхецкі род[34], на 1906 год існаваў фальварак Рыкманы ў Люцынскім павеце Віцебскай губэрні[35]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1256.
  2. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 188.
  3. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 206.
  4. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 509.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 207.
  6. ^ Svoboda J. Bemerkungen über alttschechische Personennamen deutscher Herkunft // Onomastica Slavogermanica. III. — Berlin, 1967. S. 37.
  7. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 82.
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 563—563.
  9. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 30.
  10. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 595.
  11. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 204.
  12. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 195.
  13. ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 710.
  14. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 91.
  15. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1447.
  16. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 105.
  17. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1265.
  18. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 518, 547.
  19. ^ а б Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 331, 793.
  20. ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 7, т. 1. — Киев, 1886. С. 630, 642.
  21. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 158.
  22. ^ Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 241.
  23. ^ Акты, издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 39. — Вильна, 1915. С. 116.
  24. ^ Акты, издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 39. — Вильна, 1915. С. 514.
  25. ^ Акты, издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 39. — Вильна, 1915. С. 544.
  26. ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 98.
  27. ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 165.
  28. ^ Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės seimelių instrukcijos (1788—1790). — Vilnius, 2015. P. 382.
  29. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1259.
  30. ^ Kryniczyn lata 1697—1703 rejestr chrztów kościelnych
  31. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1270.
  32. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 176.
  33. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1267.
  34. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Р, Згуртаваньне беларускай шляхты
  35. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 246.
  36. ^ Frejlich K. Pod przysądem horodnictwa wileńskiego. O jurydyce i jej mieszkańcach w XVII wieku. — Toruń, 2022. S. 232.
  37. ^ Памятная книжка Витебской губернии. На 1878 год. — Витебск, 1878. С. 356.
  38. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 742.
  39. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 271.
  40. ^ Słownik geograficzny... T. X. — Warszawa, 1889. S. 93.
  41. ^ Słownik geograficzny... T. XV, cz. 2. — Warszawa, 1902. S. 565.
  42. ^ Указатель населенным местностям Гродненской губернии, с относящимися к ним необходимыми сведениями. — Гродна, 1905. С. 106.
  43. ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 260, 308, 328.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Рык&oldid=2582379»