Тот
| Тот лац. Tot | |
| Tota | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Дода, Тут, Туць, Тудзь |
| Зьвязаныя імёны | Туцейка, Тутыла, Дудзен, Доман Кестут |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Тот» | |
Тот, Тут (Туць, Тудзь), Дода — мужчынскае імя.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Дода, Дуда, Туда, Тута, Тота (Dodo, Duda, Tudo, Tuoto, Tota) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -тот- (-дод-) паходзіць ад стараверхненямецкага toto 'хросны бацька'[2]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Туцейка (Дудзіка, Додык), Тутыла (Дудэла, Дудэль), Дудзен (Дудзін), Доман. Адзначаліся германскія імёны Tuoticha (Doudiche, Dodico), Tuotilo (Totila, Dodilo, Dudel), Duden (Dudin, Dodin), Domann (Totman).
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Doda (Tuto)[3].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: людемъ нашимъ Мерецъкого повета… а Тоту Дорофеевичу (люты 1512 году)[4]; homines… Tudziewiczy (27 красавіка 1515 году)[5]; Mikolay Dodowicz… Janko Dodowicz… Mikolay a Janko Dodowiczy (1558 год)[6]; Иванъ Тюдевичъ… Матхвей Тюдя (1563 год)[7]; подданого… Урбана Тутя (23 жніўня 1594 году)[8]; Duda Maniakowicz (1638 год)[9][a].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Пётар Стэфанавіч Дадовіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1586 годзе[18]
- Юры Дода — радунскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1765 годзе[19]
- Якуб, Сымон і Мацей Доды — жыхары вёскі Пелясы (Барцянскае староства), якія ўпамінаюцца ў 1765 годзе[20]
- Якуб Дода — жыхар вёскі Вайкунцаў (Барцянскае староства), які ўпамінаецца ў 1765 годзе[20]
Доды — літоўскі шляхецкі род з Радуні (Лідзкі павет)[21][22].
На 1901 год існавала вёска Дадораўка (Дадароўка) у Мглінскім павеце Чарнігаўскай губэрні[23] (адзначалася старажытнае германскае імя Dudarius[24]).
Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Таксама:
- Тудалг: на бояръ жыжморских, на Станка а на Бартка, а на Довкгирда Тудолкговичовъ (2 верасьня 1495 году)[10];
- Дадвід, Татвід (адзначалася старажытнае германскае імя Teutwidis[11]): людеи… Марътина Тотъвидовича (2 сьнежня 1522 году)[12], людеи… Марътина Тотвидовича (8 сьнежня 1522 году)[13], Додвидъ Сункгаиловичъ (1528 год)[14], ur. Helżbiety Totwidówny (1660 год)[15];
- Датвіла (адзначалася старажытнае германскае імя Theudowills[16]): Piotr Datwiłło (1621 год)[17]
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 412.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 72.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 96.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 66.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 164, 167, 168, 176, 182
- ^ Ревизия Кобринской экономии: составленная в 1563 году королевским ревизором Дмитрием Сапегой. — Вильна, 1876. С. 236.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 501.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 25. — Вильна, 1898. С. 226.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 83.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l'ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. 2: Les noms latins ou transmis par le latin. — Paris, 1972. P. 180.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 174.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 177.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
- ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 361.
- ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 152.
- ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 65.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 1. ― Вильна, 1901. С. 187.
- ^ Леанід Лаўрэш, Інвентар Радунскага староства ЯВП Юзафа і Анны з Пацеяў Тышкевічаў, Pawet.net, 4 жніўня 2017 г.
- ^ а б Леанід Лаўрэш, Барцянскае староства, Pawet.net, 5 жніўня 2017 г.
- ^ Malewski Cz. Rody szlacheckie w powiecie lidzkim na Litwie w XIX wieku. — Wilno, 2002.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 63.
- ^ Список населенных мест Черниговской губернии, имеющих не менее 10 жителей, по данным за 1901 год. — Чернигов, 1902. С. 11.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 72.