Гелда
| Гелда лац. Giełda / Hiełda | |
| Geldo | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Гілда, Гелдзь, Гільдзь |
| Зьвязаныя імёны | Гальтаўт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Гелда» | |
Гелда (Гелдзь), Гілда (Гільдзь) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гелда або Гілда (Geldo, Gildo) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -гелд- (-гілд-) паходзіць ад гоцкага gildan 'цаніцца, лічыцца'[2]. Сярод ліцьвінаў бытавала імя Гальтаўт, адзначалася германскае імя Geltolt.
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: пристава а Витка Кгелда (8 траўня 1522 году)[3]; Войтехъ Якубовичъ Кгелда (1567 год)[4]; Юрко Кгелдичъ (24 красавіка 1580 году)[5]; Миколай Кгелда войтъ могилевской (1655 год)[6]; пану Миколаю Кгелде войту (2 і 10 жніўня 1655 году)[7]; Piotr Kilda… Jakub Kilda, zona Giędruda… Krzysztoph Kilda (3 чэрвеня 1667 году)[8]; Марыною Миколаевною Кгелдиною… небожщыка пана Миколая Кгелды… пани Кгелдовая (21 лютага 1669 году)[9]; Adamus Giełdowicz… Adama Giełdowicza (2 кастрычніка 1669 году)[10]; pana Adama Giełdowicza (5 чэрвеня 1673 году)[11]; Giełdowicz (19 чэрвеня 1677 году)[12]; domek Adama Giełdowicza (12 ліпеня 1690 году)[13]; Janowi Giełdziewiczowi (1732 год)[14]; Casimirus Gildewicz (1773 год)[15][a].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Войцех Якубавіч Гелда — баярын Мельніцкага павету Падляскага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1567 году
- Станіслаў Гілдовіч — падданы ва Ўпіцкім павеце, якая ўпамінаецца ў 1589 годзе[28]
- Мікалай Гелда — войт Магілёва ў 1655 годзе
- Рагіна Гелдовічаўна (Regina Giełdowiczowa) — віленская мяшчанка, якая ўпамінаецца ў 1698 годзе[29]
У XVI ст. існавала гаспадарскае сяло Гельды ў Жамойцкім старостве[30].
Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Таксама:
- Гільцейка, Гельтка (адзначалася старажытнае германскае імя Geldiko[16], Gildeke[17]): земли пустовскихъ… у Моишокголскомъ повете… Кгилтеиковшчыну (3 жніўня 1522 году)[18], Geltkiewicz (1813—1814 гады)[19];
- Гільцін, Кільтын (адзначалася старажытнае германскае імя Geldinus[20], *Gildinus[21]): сеножати, на имя Кгилтинишки (1440—1492 гады)[22], Кільтыновічы (Kiltynowicz) гербу Сыракомля — літоўскі шляхецкі род[23];
- Гелдан (адзначалася старажытнае германскае імя Gelduni[16]): у інвэнтары 1690 году ўпаміналася мясцовасьць Гелданы ў Жамойцкім старостве[24]
- Гелдут (адзначалася германскае імя Geltet[25]): Лукаш Кгелдутович (1538 год)[26];
- Келдыш, Кілдыш: Келдышы і Кілдышы — літоўскія шляхецкія роды[27]
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 639.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 132.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 24.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1124.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 204.
- ^ Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией. Т. 14. — СПб, 1889. С. 809.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 34. — Вильна, 1909. С. 56, 64.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 264—265.
- ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 26. — Витебск, 1895. С. 301—303.
- ^ Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 10. — Вильна, 1879. С. 375—376.
- ^ Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 10. — Вильна, 1879. С. 407.
- ^ Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 10. — Вильна, 1879. С. 420.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 20. — Вильна, 1893. С. 479.
- ^ Ragauskaitė A. Kėdainiečių vyrų įvardijimo tendencijos XVIII a. Kėdainių istorijos šaltiniuose // Baltu filoloģija. T. 31, nr. 1, 2022. P. 82.
- ^ Sẽnosios Pasvalio bažnyčios knygos. VII. 1743—1776 metų mirties metrikų knyga. — Savilaida, 2016. P. 54.
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 640.
- ^ Stark F. Die Kosenamen der Germanen: eine Studie. — Wien, 1868. S. 74.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 11 (1518—1523). — Vilnius, 1997. P. 109.
- ^ Mickienė I., Petrūnaitytė J. Vyrų įvardijimai Radviliškio Švč. Mergelės Marijos Gimimo bažnyčios 1786—1788 m. ir 1813—1814 m. krikšto metrikų knygose // Lituanistica. Nr. 3, 2019. P. 195.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 109.
- ^ Antroponimia Altomedieval en Galicia (4ª Ed.), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 33.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 3. — Rzeszów, 2001. S. 288.
- ^ Каталог древним актовым книгам губерний: Виленской, Гродненской, Минской и Ковенской, а также книгам некоторых судов губерний Могилевской и Смоленской, хранящимся ныне в Центральном архиве в Вильне. — Вильна, 1872. С. 713.
- ^ Brons B. Friesische Namen und Mitteilungen darüber. — Emden, 1877. S. 44.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 305.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на К, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 8. ― Вильна, 1912. С. 144.
- ^ Testamenty w księgach miejskich wileńskich z XVI i XVII wieku. Katalog. — Warszawa, 2017. S. 78.
- ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 70.