Перайсьці да зьместу

Біць

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Біць
лац. Bić
Bitto
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Біт, Бець
Зьвязаныя імёны Біцейка, Біцель, Біцін, Бітаўт, Бітар
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Біць»

Біць (Бець), Біт — мужчынскае імя.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Біта, Бета або Беда (Bitto[1], Beto, Bedo) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова бід- (біт-) паходзіць ад гоцкага beodan 'чакаць, спадзявацца'[3][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Біцейка, Біцель (Бедэль), Біцін (Біцен), Бітаўт (Біталт), Бітар. Адзначаліся германскія імёны Beteke, Bitel (Bedilo), Bitinus (Bettin), Bitold, Betharius. Іменная аснова бет- магла ўтварыцца як скарот (гіпакарыстык) асновы -берт- (-бэрт-)[5][6].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Bet, Bietko (Beteko, Betiko[7]), Betkinus, Betman[8].

У Прусіі бытавалі імёны: Beda (1419 год)[9], Bedike[b] (1420 год)[9], Bitel / Bitil[c][9], Bitenne[d][9], Bedune / Bytune[e] (1400 і 1412 гады)[9], Bitawte / Bytout[f] (1347 і 1396 гады)[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: купил землю в Станка Битевича на тои же реце на Лошици (16 ліпеня 1493 году)[15]; Петръ Бецевичъ сам. Юхно Бецевичъ сам (1528 год)[16]; люди… Мицута Бетевичъ (1 траўня 1569 году)[17][g].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Бітовіч (Bitowicz) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[23].

На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Біцеўцы, на гістарычнай Ашмяншчыне — Бецішкі.

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак пэўнасьці пры тлумачэньні іменнай асновы бі- зь летувіскай мовы, адзначаючы магчымасьць повязі з bijóti 'баяцца'[4]
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Badiko, пазьнейшае Bädeke[10]
  3. ^ Адзначалася германскае імя Bitel[11]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Bettin[12]
  5. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Bettune[13]
  6. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Betald[14]
  7. ^ Таксама:
    • Бедуна (адзначалася старажытнае германскае імя Bettune[13]): tributo… Beduna (1461 год)[18];
    • Беташ: Беташэвічы (Bietoszewicz) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Шаўляў[19]
    • Бедрых (адзначалася старажытнае германскае імя Betericus[20], пазьнейшае Bederich[21]): Мы великии князь Витовтъ дали есмо сюю нашу грамоту̇ Бедриху (1392—1429 гады)[22]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 260.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 226.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 57.
  4. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 17.
  6. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 56.
  7. ^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 128.
  8. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 17—18.
  9. ^ а б в г д е Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 18—19.
  10. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 227.
  11. ^ Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 62.
  12. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 57.
  13. ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 228.
  14. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 258.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 75.
  16. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 62.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 49 (1566—1572). — Vilnius, 2014. P. 51.
  18. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 272.
  19. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 41.
  20. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 57.
  21. ^ Brons B. Friesische Namen und Mitteilungen darüber. — Emden, 1877. S. 29.
  22. ^ Грамоти XIV ст. — Київ, 1974. С. 110.
  23. ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 367.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Біць&oldid=2578680»