Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпэдыі,

вольнай энцыкляпэдыі, якую можа рэдагаваць кожны.

Цяпер 70 926 артыкулаў на беларускай мове клясычным правапісам.
Існуе таксама разьдзел Вікіпэдыі на беларускай мове афіцыйным правапісам.

Сусьвет:

Геаграфія
Гісторыя
Тэхніка
Навука

Эканоміка
Спорт
Грамадзтва
Асобы

Культура
Мастацтва
Рэлігія
Філязофія

Беларусь:

Геаграфія
Гісторыя
Навука

Эканоміка
Спорт
Асобы

Палітыка
Культура
Мова

Як стварыць новы артыкул · Даведка

Абраны артыкул Русіфікацыя Беларусі, дакладней маскалізацыя або расеізацыя — мэтанакіраваная палітыка сьвядомага адрыву беларускага народу ад гістарычных традыцыяў, роднай культуры і мовы і насаджэньня расейскай мовы і культуры. Ажыцьцяўленьню палітыкі русіфікацыі папярэднічала працяглая вайсковая агрэсія Маскоўскай дзяржавы, якая імкнулася захапіць Вялікае Княства Літоўскае. Па дасягненьні гэтай мэты русіфікацыйная палітыка з боку ўладаў Расейскай імпэрыі на захопленай этнічнай тэрыторыі беларусаў выявілася ў насаджэньні расейскай мовы і культуры, забойстве, высылцы і праўнай дыскрымінацыі беларусаў, засяленьні краю расейцамі, экспансіі Маскоўскай царквы, штучным зьніжэньні адукацыйнага ўзроўню мясцовага насельніцтва, зьнішчэньні помнікаў архітэктуры і насаджэньні мураўёвак, перайменаваньнях паселішчаў, вуліцаў і пляцаў. Па распадзе Расейскай імпэрыі з прыходам да ўлады ў СССР Сталіна русіфікацыя аднавілася з новай сілай: афіцыйную беларускую мову штучна наблізілі да расейскай і паступова выціснулі з сфэраў адукацыі, навукі і культуры, большую частку адукаваных беларусаў вынішчылі фізычна або маральна, у местах і мястэчках зьнішчылі беларускую тапаніміку і значную частку помнікаў гісторыі і архітэктуры. Пры гэтым працягвалася насаджэньне расейскай мовы і культуры, актыўнае перасяленьне расейцаў у Беларусь. Па распадзе СССР русіфікацыя зноў аднавілася з прыходам да ўлады Аляксандра Лукашэнкі, калі той пазбавіў бел-чырвона-белы сьцяг разам з гербам «Пагоня» статусу афіцыйных дзяржаўных сымбаляў і надаў дзяржаўны статус расейскай мове. Таксама за ім бесьперапынна зьніжаецца доля беларускамоўнай адукацыі, беспакаранна руйнуюцца помнікі сакральнай архітэктуры Беларусі, дыскрымінуюцца беларускамоўныя грамадзяне. Разам з тым прыкладна з 2010 году адзначаецца частковае прыпыненьне некаторых русіфікацыйных працэсаў. (артыкул цалкам…) Іншыя абраныя артыкулы · Кандыдаты ў абраныя Добры артыкул «Менскі завод колавых цягачоў» — дзяржаўнае аўтамабілебудаўнічае прадпрыемства Беларусі, заснаванае ў ліпені 1954 году ў Менску ў якасьці Спэцыяльнага канструктарскага бюро № 1 па цяжкіх колавых артылерыйскіх цягачах. Выпускае седлавыя цягачы, бартавыя аўтамабілі, пазадарожныя самазвалы, аўтацягнікі для трубаў, колавыя шасі для кранаў падымальнасьцю да 50 тонаў, экскаватарнага абсталяваньня і нафтагазавай прамысловасьці, прычэпы і паўпрычэпы пад таварным знакам «Волат». На 2019 год «МЗКЦ» улучаў аўтазборачную вытворчасьць «Нёман» у Лідзе. У Беларусі налічвалася 4 дылеры завода — у Гомелі, Смаргоні, Менскім раёне (в. Азярцо) і Менску. Замежнае прадстаўніцтва працавала ў сталіцы Расеі. Таксама за мяжой дзейнічала 17 дылераў «МЗКЦ» у 2 краінах Азіі і 3 суседніх краінах Эўропы: Азэрбайджан, Казахстан, Польшча, Украіна і Расея. У 2018 годзе 70% экспарту колавых шасі «МЗКЦ» прыпала на Расею. Пагатоў завод заставаўся асноўным пастаўшчыком колавых шасі пад усе сыстэмы ўзбраеньня Расеі. (артыкул цалкам…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты ў добрыя Выява дня Выявы скончыліся. Прапануйце новыя! Архіў

Ці ведаеце вы… З новых артыкулаў (1—29 ліпеня) … якія паслугі аказвае Інстытут сацыялёгіі НАНБ? … што Магілёўская япархія была часткай Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы? … хто першым дасьледаваў Замкавую гару ў Амсьціславе? … калі набыў моц Банкаўскі кодэкс Беларусі? … колькі беларусаў у Аўстраліі? … хто пераклаў Жыльлёвы кодэкс Беларусі на беларускую? … якія прыродаахоўныя тэрыторыі Беларусі маюць міжнародную значнасьць? … кім працавала кандыдатка ў прэзыдэнткі Сьвятлана Ціханоўская? (на выяве) Архіў · Распачаць артыкул · Прапанаваць артыкул Гэты дзень у гісторыі 12 жніўня: 1654 — адбылася бітва пад Шкловам у часе Трынаццацігадовай вайны 1654—1667 гадоў 1877 — амэрыканскі астраном Асаф Хол адкрыў спадарожнік Марсу — Фобас 1914 — Першая сусьветная вайна: Вялікабрытанія абвясьціла вайну Аўстра-Вугоршчыне, такім жа чынам паступаюць краіны Брытанскай імпэрыі 1949 — у Лёндане з-за шпакоў, якія разьмясьціліся на хвіліннай стрэлцы гадзіньніка, Біг-Бэн (на выяве) стаў адбіваць час з спазьненьнем на чатыры з паловай хвіліны 1952 — Ноч забітых паэтаў, падчас якой закатаваныя трынаццаць выбітных габрэйскіх інтэлектуалаў у Маскве 1981 — у продаж паступілі першыя мадэлі IBM PC 2004 — заснаваньне разьдзелу Вікіпэдыі на беларускай мове Болей угодкаў: 11 жніўня — 12 жніўня — 13 жніўня Архіў · Сёньня 12 жніўня 2020 году · Абнавіць гэтую старонку Актуальныя падзеі Да 31 жніўня ладзіцца кампанія «Старонкам Вікіпэдыі патрэбныя здымкі» (1 ліпеня). 12 жніўня мэтэорны паток Пэрсэідаў дасягне максымуму. У Беларусі пачаліся пратэсты супраць фальсыфікацыяў на прэзыдэнцкіх выбарах (9 жніўня). Забіты 1 чалавек. Раскалоўся апошні некрануты канадзкі шэльфавы ледавік, Мілн, страціўшы 43% свайго аб’ёму (каля 80 км²) (8 жніўня). У 1-ы рэактар Беларускай АЭС пачалі загружаць ядзернае паліва (7 жніўня). Індыйскі прэм’ер-міністар Нарэндра Модзі заклаў нарожны камень у будаўніцтва індуісцкага храма бога Рамы на месцы зьнесенага мячэту Бабры ў Аёдг’і (5 жніўня). Выбухі ў Бэйруце забралі жыцьці звыш 220 чалавек і разбурылі жытло 300 000 месьцічаў (4 жніўня). Камітэт дзяржаўнай бясьпекі Беларусі затрымаў 33 наймітаў расейскай ахоўнай кампаніі Вагнэра (29 ліпеня). Колькасьць чытачоў тэлеграм-каналу Вікіпэдыі дасягнула 300 чалавек (27 ліпеня).

Гэта разьдзел Вікіпэдыі на беларускай мове клясычным правапісам. Існуе шмат іншых моўных разьдзелаў, найбольш прадстаўнічыя зь якіх:

маюць больш за 1 000 000 артыкулаў: English (ангельская) · Cebuano (себуана) · svenska (швэдзкая) · Deutsch (нямецкая) · français (француская) · Nederlands (нідэрляндзкая) · русский (расейская) · italiano (італьянская) · español (гішпанская) · polski (польская) · Winaray (варай) · Tiếng Việt (віетнамская) · 日本語 (японская) · 中文 (кітайская) · العربية (арабская) · português (партугальская) · українська (украінская)

маюць больш за 500 000 артыкулаў: فارسی (пэрсыдзкая) · català (каталёнская) · српски / srpski (сэрбская) · مصرى (эгіпецкая арабская) · norsk bokmål (нарвэская (букмал)) · Bahasa Indonesia (інданэзійская)

маюць больш за 300 000 артыкулаў: 한국어 (карэйская) · suomi (фінская) · magyar (вугорская) · čeština (чэская) · srpskohrvatski / српскохрватски (сэрбскахарвацкая) · română (румынская) · Bân-lâm-gú (Chinese (Min Nan)) · euskara (баскаўская) · Türkçe (турэцкая) · Bahasa Melayu (малайская) · Esperanto (эспэранта)

Вікіпэдыя працуе на магутнасьцях Фундацыі «Вікімэдыя», якая апэруе і некаторымі іншымі шматмоўнымі і вольнымі праектамі.

	Вікіслоўнік Слоўнік і тэзаўрус		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікіцытатнік Калекцыя цытатаў		Вікікрыніцы Вольныя дакумэнты		Вікізьвесткі Вольная база ведаў		Вікісховішча Сховішча вольных файлаў
	Віківандроўкі(анг.) Вольныя турыстычныя даведнікі		Віківіды(анг.) Слоўнік біялягічных відаў		Віківэрсытэт(анг.) Вольны ўнівэрсытэт		Вікінавіны(анг.) Вольныя навіны		МэдыяВікі Распрацоўка вольных праграмаў		Мэта-вікі Каардынацыя ўсіх праектаў Вікімэдыі