Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпэдыі,

вольнай энцыкляпэдыі, якую можа рэдагаваць кожны.

Беларуская Вікіпэдыя працуе з 12 жніўня 2004 году.
Чытайма 79 133 артыкулы клясычным правапісам!

Стварыць артыкул · Дапамога

Асобы Геаграфія Гісторыя Грамадзтва Культура Мастацтва Навука Рэлігія Спорт Тэхніка Філязофія Эканоміка Катэгорыі артыкулаў пра Беларусь: Асобы Геаграфія Гісторыя Культура Мова Навука Палітыка Спорт Эканоміка Абраны артыкул Гісторыя Эстоніі — падзеі на тэрыторыі сучаснай Эстоніі з моманту пачатку расьсяленьня там людзей і да сёньняшняга дня. Першыя чалавечыя паселішчы ўзьніклі на гэтай тэрыторыі прыкладна за 9500—9600 гадоў да нашай эры ў рамках так званай кундзкай культуры. Да X—XIII стагодзьдзяў склалася раньнефэадальная структура грамадзтва, дзе на чале земляў стаялі старэйшыны і правадыры ваенных дружын. У XIII стагодзьдзі крыжакі, здушыўшы супраціўленьне эстаў, уключылі гэтыя землі ў склад Лівонскага ордэну. З гэтага часу немцы на працягу некалькіх стагодзьдзяў займалі ў Эстоніі ключавыя пазыцыі ва ўладных структурах, культуры, эканоміцы і г. д. У XVI стагодзьдзі Эстонія прайшла эпоху Рэфармацыі, з гэтага часу асноўнай рэлігійнай канфэсіяй на яе тэрыторыі стала пратэстанцтва. У тым жа стагодзьдзі паводле вынікаў Лівонскай вайны паўночная Эстонія ўвайшла ў склад Швэцыі, яшчэ праз паўстагодзьдзя таксама ў Швэцыю была ўключаная і паўднёвая Эстонія, якая да гэтага ўваходзіла ў склад Рэчы Паспалітай. Пасьля Паўночнай вайны паміж Швэцыяй і Расеяй Эстонія ў 1721 годзе была ўлучаная ў склад Расейскай імпэрыі. Паводле зьвестак перапісу насельніцтва 1897 году ў Эстоніі пражывала 958 000 чалавек, зь іх эстонцы складалі трохі больш за 90%, расейцы — 4% і немцы — 3,5%. (артыкул цалкам…) Іншыя абраныя артыкулы · Кандыдаты ў абраныя Добры артыкул Гісторыя Беларусі — мінулае разьвіцьцё грамадзтва Беларусі ў ходзе разгортваньня ўзаемадзеяньня чалавечых супольнасьцяў з часоў старажытнасьці. Ахоплівае зьявы грамадзкага жыцьця ад засяленьня земляў Беларусі чалавекам каля 100 тысячаў гадоў таму. Пісьмовая гісторыя Беларусі пачалася з 862 году, калі Полацак згадваецца ў якасьці першага дзяржаваўтваральнага асяродку — цэнтру Полацкага княства. У 1307 годзе яно далучылася да Вялікага Княства Літоўскага, якое ўтварылася вакол Наваградку і аб’яднала ўсе этнічныя беларускія землі. У 1569 годзе ВКЛ утварыла Рэч Паспалітую з Польскім каралеўствам, на карысьць якога страціла Падляшша і ўкраінскія землі. У 1772—1795 гадах землі Беларусі апынуліся пад уладай Расейскай імпэрыі ў выніку 3-х падзелаў Рэчы Паспалітай. 25 сакавіка 1918 году беларусы абвясьцілі пра незалежнасьць Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году бальшавікі ўтварылі Беларускую Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку, якая ў 1922 годзе ўвайшла ў СССР. У выніку Рыскага падзелу 1921 году Заходняя Беларусь апынулася пад уладай Польскай Рэспублікі і была далучаная да БССР ў 1939 годзе. У 1945 годзе БССР стала адной зь дзяржаваў-заснавальніцаў Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў. 27 ліпеня 1990 году Вярхоўны Савет БССР абвясьціў пра дзяржаўны сувэрэнітэт, які набыў канстытуцыйную сілу 25 жніўня 1991 году. (артыкул цалкам…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты ў добрыя Выява дня Скульптура «На вятру» працы Еруна Бурсмы ў нідэрляндзкім батанічным садзе Гортус Гарэн. Архіў

Актуальныя падзеі Латвія, Летува, Польшча і Эстонія закрылі ўезд для грамадзянаў Расеі (19 верасьня). Шанхайская арганізацыя супрацы пачала працэдуру прыёму Беларусі ў сябры (16 верасьня). Узброеныя сілы Ўкраіны вызвалілі Ізюм (10 верасьня). У Добрушы да Дня беларускага пісьменства адкрылі помнік народнаму пісьменьніку Беларусі Івану Шамякіну (3 верасьня). Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну працягваецца 209 дзён (з 24 лютага). Гэты дзень у гісторыі Джон Рональд Руэл Толкін, 1916 год 21 верасьня: 862 — ноўгарадцы паклікалі на княжаньне трох братоў з варагаў — Рурыка, Сіневуса і Трувара 1490 — Уладыслаў II Ягелончык (сын вялікалітоўскага князя Казімера Ягелончыка) у Сталічным Белаградзе каранаваны на вугорскага караля 1933 — у Бэрліне распачаўся судовы працэс па справе падпалу Райхстагу 1937 — пабачыла сьвет кніга Дж. Р. Р. Толкіна (на выяве) «Хобіт, або Туды і назад» 1943 — у ноч на 22 верасьня ад выбуху міны, якую прычапіла да спружынаў ягонага ложка пакаёўка і падпольшчыца Алена Мазанік, загінуў кіраўнік нямецкай акупацыйнай адміністрацыі Беларусі гаўляйтэр Вільгельм Кубэ 1964 — Мальта атрымала незалежнасьць ад Аб’яднанага каралеўства 1991 — Армэнія атрымала незалежнасьць ад Савецкага Саюзу 1993 — прэзыдэнт Расеі Барыс Ельцын распусьціў Вярхоўны Савет 1995 — «цуд малака»: па ўсім сьвеце фігуры індуісцкіх багоў у храмах паглыналі ахвяраванае ім малако Болей угодкаў: 20 верасьня — 21 верасьня — 22 верасьня Архіў · Сёньня 21 верасьня 2022 году · Абнавіць гэтую старонку Ці ведаеце вы... З новых артыкулаў (1—31 сьнежня) … крызіс якой гародніны суправаждаў прыход „вясны Эўропы“? … дзе цяпер знаходзяцца дакумэнты дзеячоў Беларускай Народнай Рэспублікі (на выяве)? … дзеля перакладу твораў якога вынаходніка ангелец вывучыў нідэрляндзкую мову? … каму належыць найбольш аддалены ад іншых населеных мясцовасьцяў на Зямлі востраў? … зь якой краіны паходзіць калядка, перакладзеная на беларускую Натальляй Арсеньневай? … чыё імя насіла пачатковая школа, збудаваная ў Гомлі расейскім графам? … імя якога беларускага места насіў рэстаран у Нью-Ёрку? … чым можа пагражаць здароўю працяглае пераяданьне? Архіў · Распачаць артыкул · Прапанаваць артыкул

Гэта разьдзел Вікіпэдыі на беларускай мове клясычным правапісам. Існуе шмат іншых моўных разьдзелаў, зь якіх больш за 1 000 000 артыкулаў маюць:

English (ангельская) · Cebuano (себуана) · Deutsch (нямецкая) · svenska (швэдзкая) · français (француская) · Nederlands (нідэрляндзкая) · русский (расейская) · español (гішпанская) · italiano (італьянская) · مصرى (эгіпецкая арабская) · polski (польская) · 日本語 (японская) · 中文 (кітайская) · Tiếng Việt (віетнамская) · Winaray (варай) · العربية (арабская) · українська (украінская) · português (партугальская)

Вікіпэдыя працуе на магутнасьцях Фундацыі «Вікімэдыя», якая апэруе і некаторымі іншымі шматмоўнымі і вольнымі праектамі.

	Вікізьвесткі Вольная база ведаў		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікікрыніцы Вольныя дакумэнты		Вікіслоўнік Слоўнік і тэзаўрус		Вікісховішча Сховішча вольных файлаў		Вікіцытатнік Калекцыя цытатаў
	МэдыяВікі Распрацоўка вольных праграмаў		Мэта-вікі Каардынацыя ўсіх праектаў Вікімэдыі		Віківандроўкі(анг.) Вольныя турыстычныя даведнікі		Віківіды(анг.) Слоўнік біялягічных відаў		Віківэрсытэт(анг.) Вольны ўнівэрсытэт		Вікінавіны(анг.) Вольныя навіны