Каз

	Каз; лац. Kaz
	Kass
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Казь, Гась
Вытворныя формы	Геза
Зьвязаныя імёны	Казека, Казіль, Казімер
Зьвязаныя артыкулы
	якія пачынаюцца з «Каз»

Каз (Казь), Гась — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

Газа або Каза, пазьней Каз (Gazo, Cazo, Kass) — імя германскага паходжаньня^[1]. Іменная аснова газ- (каз-), магчыма, паходзіць ад гоцкага bigitan 'знайсьці'^[2] або ад асновы -гед- (-гад-, -гід-)^[3]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Казека, Казіль, Казімер (Казмар). Адзначаліся германскія імёны Kaseke, Cazilo, Gasmarus (Gazmar)^[a].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Gacz, Gaczczinne, Gaczołt^[5].

У Прусіі бытавалі прозьвішчы Kosemundt^[6] і Kosemund^[7]^[8]. У Памор’і адзначалася прозьвішча Casimen^[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Мордасъ Васюковичь зъ братомъ своимъ Казомъ а Нацомъ (22 траўня 1514 году)^[10]; село Волосовичи… Коза Ивановичъ (1552 год)^[11]; Hriczuta, Koza, Lawrin Haponowici (1558 год)^[12]; Васко Казъ (12 ліпеня 1560 году)^[13]; Манецъ Казичъ (1563 год)^[14]; Symonem Kaziewiczem (2 красавіка 1686 году, 22 красавіка 1688 году)^[15]; Michael Kaziewicz de Syntowty (1698 год)^[16]; Joannes Kaziewicz (2 лістапада 1710 году^[17], 24 траўня 1715 году^[18]); Barbara Kazowna (26 лістапада 1786 году)^[19]; Maryanna Kazewicz (1804 год)^[20]; Krystyna Kazawicz (1831 год)^[21]^[b].

Носьбіты

Сымон Казевіч — студэнт Віленскай акадэміі, які ўпамінаецца ў 1686 і 1688 гадох

Гасевіч (Gasiewicz) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў^[29].

У былым Жамойцкім старостве існуе вёска Казішкі.

Заўвагі

^ Таксама адзначаліся старажытныя германскія імёны Gazobert, Gazlind, Kezaman^[4]
^
Таксама:
- Казбор, Казбар, Казбер, Кашбар: в людеи наших дорсуничанъ… Козбора Билминовича (22 ліпеня 1501 году)^[22], Казбаръ, Андрей Черневичи (1563 год)^[14], Symon Kazberowicz (1667 год)^[23], Юры і Ганна Кашбары (Кошбар) — шляхцічы з ваколіцаў Расенаў, якія мелі ў валоданьні зямлю на 1882 год^[24];
- Казікайла: купил в Гануса немца жеребеи земли в Берестеиском повете, в Половецком десятку на имя Казикаиловскии (1 верасьня 1512 году)^[25];
- Гасгін, Казген: Онъдрушку Кгоскгиновичу люди данъники (7 лістапада 1442 году)^[26], в Жомоити… Казкгены (2 кастрычніка 1511 году)^[27];
- Касьмін: Юри Косминовичъ (1528 год)^[28]

Крыніцы

^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 363, 625.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 625.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 97.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 626.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 61.
^ KOSEMUNDT, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
^ KOSEMUND (Familiendatenbank Marggrabowa (Treuburg Stadt und Kreis)), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
^ KOSEMUND (Ortsfamilienbuch Memelland), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
^ CASIMEN, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
^ Литовская метрика. Т. 1. — Петербург, 1903. С. 143.
^ Архив Юго-Западной России. Ч. 7, т. 1. — Киев, 1886. С. 640.
^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 536.
^ Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 127.
^ ^а ^б Ревизия Кобринской экономии: составленная в 1563 году королевским ревизором Дмитрием Сапегой. — Вильна, 1876. С. 191, 243.
^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 12. — Вильна, 1883. С. 504, 529.
^ Kryniczyn lata 1697—1703 rejestr chrztów kościelnych
^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia 1708—1710 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1711—1715 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
^ I—J, Mosėdžio miestelio ir aplinkinių kaimų senųjų gyventojų romos katalikų bažnyčios santuokos metrikų nuorašai
^ Lida, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
^ Indura, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 257.
^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 3. — Warszawa, 2015. S. 50.
^ Алфавитный список землевладельцев Ковенской губернии. — Ковна, 1882. С. 168.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 125.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 86—87.
^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 161.
^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society

[5] Таксама адзначаліся старажытныя германскія імёны Gazobert, Gazlind, Kezaman^[4]

[30] Таксама:
Казбор, Казбар, Казбер, Кашбар: в людеи наших дорсуничанъ… Козбора Билминовича (22 ліпеня 1501 году)^[22], Казбаръ, Андрей Черневичи (1563 год)^[14], Symon Kazberowicz (1667 год)^[23], Юры і Ганна Кашбары (Кошбар) — шляхцічы з ваколіцаў Расенаў, якія мелі ў валоданьні зямлю на 1882 год^[24];

Казікайла: купил в Гануса немца жеребеи земли в Берестеиском повете, в Половецком десятку на имя Казикаиловскии (1 верасьня 1512 году)^[25];

Гасгін, Казген: Онъдрушку Кгоскгиновичу люди данъники (7 лістапада 1442 году)^[26], в Жомоити… Казкгены (2 кастрычніка 1511 году)^[27];

Касьмін: Юри Косминовичъ (1528 год)^[28]

[3] Казбор, Казбар, Казбер, Кашбар: в людеи наших дорсуничанъ… Козбора Билминовича (22 ліпеня 1501 году)^[22], Казбаръ, Андрей Черневичи (1563 год)^[14], Symon Kazberowicz (1667 год)^[23], Юры і Ганна Кашбары (Кошбар) — шляхцічы з ваколіцаў Расенаў, якія мелі ў валоданьні зямлю на 1882 год^[24];

[4] Казікайла: купил в Гануса немца жеребеи земли в Берестеиском повете, в Половецком десятку на имя Казикаиловскии (1 верасьня 1512 году)^[25];

[5] Гасгін, Казген: Онъдрушку Кгоскгиновичу люди данъники (7 лістапада 1442 году)^[26], в Жомоити… Казкгены (2 кастрычніка 1511 году)^[27];

[6] Касьмін: Юри Косминовичъ (1528 год)^[28]

[1] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 363, 625.

[2] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 625.

[3] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 97.

[4] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 626.

[6] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 61.

[7] KOSEMUNDT, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)

[8] KOSEMUND (Familiendatenbank Marggrabowa (Treuburg Stadt und Kreis)), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)

[9] KOSEMUND (Ortsfamilienbuch Memelland), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)

[10] CASIMEN, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)

[11] Литовская метрика. Т. 1. — Петербург, 1903. С. 143.

[12] Архив Юго-Западной России. Ч. 7, т. 1. — Киев, 1886. С. 640.

[13] Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 536.

[14] Документы Московского архива Министерства юстиции. Т. 1. — М., 1897. С. 127.

[RKE-15] а ^б Ревизия Кобринской экономии: составленная в 1563 году королевским ревизором Дмитрием Сапегой. — Вильна, 1876. С. 191, 243.

[16] Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 12. — Вильна, 1883. С. 504, 529.

[17] Kryniczyn lata 1697—1703 rejestr chrztów kościelnych

[18] Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia 1708—1710 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA

[19] Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia, 1711—1715 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA

[20] I—J, Mosėdžio miestelio ir aplinkinių kaimų senųjų gyventojų romos katalikų bažnyčios santuokos metrikų nuorašai

[21] Lida, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

[22] Indura, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

[23] Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 257.

[24] Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 3. — Warszawa, 2015. S. 50.

[25] Алфавитный список землевладельцев Ковенской губернии. — Ковна, 1882. С. 168.

[26] Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 125.

[27] Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.

[28] Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 86—87.

[29] Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 161.

[31] Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society

[1]

[2]

[3]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[b]

[29]

[4]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

п а р Імёны з асновай газ- (каз-)
Імёны ліцьвінаў	Каз Казека Казіль Казімер
Германскія імёны	Каза (Cazo, Gazo) Казэка (Kaseke) Казіла (Cazilo) Казмар (Gazmar, Casmar)