Тола
| Тола лац. Toła | |
| Tollo | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Тула, Тул |
| Зьвязаныя імёны | Дольвін, Тульгаўд, Дульмант |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Тола» | |
Тола, Тула, Тул — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Дола або Тола, пазьней Тула (Dolo[1], Tollo, Tulla) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова тул- (тол-, дол-) паходзіць ад гоцкага thulan 'цярпеньне'[3] або стараверхненямецкага tuld 'сьвята'[4]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Дольвін, Тульгаўд (Тулакалд), Дульмант (Доламунт, Тольмант). Адзначаліся германскія імёны Dolwin (Tulwine), Dolcaudus, Tolmunt.
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Dolbert, Dolbricus[5].
У Прусіі бытавалі імёны: Tole / Tolle / Tule (1354, 1360, 1369, 1376 і 1388 гады)[6], Tulicke / Thuleke / Tolicke / Tolleke[a] (1344, 1350 і 1401 гады)[8], Tolusch (1383 і 1387 гады), Tulegawde (1396 год), Tulgede / Tulegide / Tulegedde (1313, 1354, 1377 і 1396 гады), Tulegerde (1313 год), Tulekand, Tulekynte / Thulekinth / Tulekint (1356, 1360 і 1370 гады), Tuleclaws (1389 год), Tulewirde (1338 і 1437 гады)[6].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: сведоки… панъ Иванъ Толович (29 траўня 1514 году)[9]; Миколай Тулъ (1567 год)[10]; до дому мещанина Поневежъского Петра Яновича Туловича (4 красавіка 1585 году)[11]; мещанина места господарьского Поневежского Петра Яновича Толовича (16 красавіка 1585 году)[12]; Dolewicze (1744 год)[13][b].
Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Адзначалася германскае імя Thülicke[7]
- ^ Таксама:
- Толанд: князь Ямонтъ Толоунтовичь (Наўгародзкі чацьверты летапіс)[14]; Борисъ Толаньдинич, дьякъ городьскии (7 студзеня 1487 году)[15];
- Долюш: Ja xyądz Mychal Doluszewycz (16 лістапада 1460 году)[16];
- Долкунт: Dołkunciszki (3 траўня 1496 году)[17];
- Тульмін (адзначалася старажытнае германскае імя Tolman[2]): Тульмін (Tullmien) — прозьвішча, гістарычна зафіксанае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[18]
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 73.
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1400.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 73.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 35.
- ^ а б Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 106, 108—109.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1954. S. 241.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 109.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 15 (1528—1538). — Vilnius, 2002. P. 288.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 647.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 185.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 113.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ ПСРЛ. Т. 4. — СПб., 1848. С. 104.
- ^ Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. Т. 1. — М., 2015. С. 415.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 266.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 513.
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 2. — Vilnius, 1989. P. 1080.