Перайсьці да зьместу

Тора (імя)

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Тора
лац. Tora
Torro
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Тура, Тара, Тур
Зьвязаныя імёны Турэйка, Турэла, Турын, Тарант, Тарут, Дарбут, Таральд, Тарвід, Дарвіл, Турвін, Торыгаўт, Тарман, Дармонт
Мантур
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Тора»

Тора, Тура (Тур), Тара — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Тора, Тура або Тара (Torro, Turo[1], Tara) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -тор- (-тар-, -дар-) паходзіць ад гоцкага thaur > thoris 'волат, асілак'[3][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Турэйка (Турэка, Тарэйка), Турэла, Турын, Тарант, Тарут, Дарбут, Таральд (Торальдзь), Тарвід, Дарвіл, Турвін, Торыгаўт, Тарман (Дарамен), Дармонт. Адзначаліся германскія імёны Thuriko, Turrell, Torin, Tourant (Tharanth), Tarut, Darebodus, Taruald (Thorald), Torvid, Tharuila, Thurwine (Torvin), Torgaut, Tormann, Darmundus (Tormund).

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Darot[6].

З германскім (паўночнагерманскім) імём ÞóriR (Туры) зьвязваюць назву места Турава[7].

У Прусіі бытавалі імёны: Tarke[b], Dargaude[c], Dorgote / Dargote / Dargothe / Dargute[d] (1299 і 1371 гады), Daroth / Darodt / Doroth / Darutte / Taroth[e] (1341, 1348, 1399, 1410 і 1422 гады), Torim[11].

У Ноўгарадзе бытавала імя Торка[12].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: terram… Turowczizna (22 чэрвеня 1463 году)[13]; пан Туръ Андреевич, дворянин господаря нашего великого князя Александра (5 красавіка 1501 году)[14]; domino duce Thur (22 ліпеня 1503 году)[15]; людеи… а в Етка Таревича (21 чэрвеня 1510 году)[16]; пан Василей а Сенько Туровичы… преткомъ их, Туромъ (20 ліпеня 1522 году)[17]; людей у-в Остринской волости, у селе, у Кобровичохъ… а Супрона Туровича (10 лістапада 1529 году)[18]; светъки… Тур Шемяковичъ (17 красавіка 1532 году)[19]; Barthoss Tarewic… Klim a Lawryn Tarewiczi… Iwan Torewicz (1558 год)[20]; Iwan Thorowicz (2 траўня 1558 году)[21]; Thur Woisnaiowicz (1563 год)[22]; Мартиновая Туровая… Семенъ Туръ Курыловичъ Зубацкий[23], Кирдей Туръ[24] (1567 год); Turowszczyzna (1744 год)[25]; Tomasz Torowicz (1813 год)[26][f].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Туровічы (Turowicz) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[63].

На 1904 год існавала вёска Тараеўшчына (Тароеўшчына) у Парэцкім павеце Смаленскай губэрні[64].

У гістарычнай Прусіі існуе вёска Тараў.

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае брак пэўнасьці пры тлумачэньні іменнай асновы -тар- зь летувіскай мовы, адзначаючы магчымасьць повязі з tarti 'вымавіць, сказаць', для іменнай асновы -дар- за найбольш адэкватнае тлумачэньне прызнае darýti 'рабіць', а для іменнай асновы -тур- — turė́ti 'мець'[4] (фіксуюцца ў слоўніку Канстанціна Шырвіда[5])
  2. ^ Адзначалася германскае імя Thuriko[8]
  3. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Þorgautr[9]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Þorgot[9]
  5. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Thorod[10]
  6. ^ Таксама:
    • Торан (адзначалася старажытнае германскае імя Thoran[27]): пана Торана Германовича (3 сакавіка 1543 году)[28], Тарановічы — літоўскі шляхецкі род[29];
    • Тарунь: Таруневічы — літоўскі шляхецкі род[29];
    • Дурынг (адзначалася старажытнае германскае імя Duringus[30], Thuring[31]): Jan Duringowicz (17 жніўня 1655 году)[32];
    • Доруш (адзначалася германскае імя Durisch[33][34]): homines de Gruszy videlicet Dorusz (16 траўня 1503 году)[35];
    • Торабор (адзначалася старажытнае германскае імя Þorbera[36], Torber[37], Thurbarus, пазьнейшае Thurber[38]): земль… Тораборовъщыны… Тарабаровъщыны (3 верасьня 1524 году)[39];
    • Торвад (адзначалася германскае імя Thorvat[40]): у XVI ст. існавала сяльцо Торвадавічы (Торвадовичи) у Жамойцкім старостве[41];
    • Тарвойн (адзначалася германскае імя Torvin[42][43]): Ego, Petrus Tarwoyn, Parochus Szaulensis (28 красавіка 1620 году)[44];
    • Тарвойша (адзначалася германскае імя Thorvis[45]): Тарвойшы — літоўскі шляхецкі род[46];
    • Тургель (адзначалася старажытнае германскае імя Turgillus[47], германскае імя Thorgil[48], Thorkell[49]): Turgiele (1744 год)[25];
    • Даргінт (адзначалася германскае імя Thurgunt, Trugint[50]): Dargintowicz Dominik (1759—1761 гады)[51];
    • Даркут (адзначалася старажытнае германскае імя Þorgot[9], Torgut[52]): Петр Доркутович (137—1538 гады)[53];
    • Тарат (адзначалася старажытнае германскае імя Toreth, Thuræth[54], Þórhaddr[55], Torráðr[56]): Toriatowicz (XV—XVI ст. паводле выпісу XIX ст.)[57], панъ Янъ Доратовичъ (1620 год)[58];
    • Тармін, Дурмін (адзначалася старажытнае германскае імя Thurman[59]): Римко Торминович (1538 год)[60], Durmin… Durminowicz (1671—1681 гады)[61]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 287.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 403.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 76.
  4. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22—23.
  5. ^ tar̃ti, darýti, turė́ti, Lietuvių kalbos žodynas
  6. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 31.
  7. ^ Рыдзевская Е. А. К варяжскому вопросу // Известия Академии наук СССР. Серия VII. № 7, 1934. С. 527.
  8. ^ Casemir K., Ohainski U. Die Ortsnamen des Landkreises Goslar. — Bielefeld, 2018. S. 56.
  9. ^ а б в Peterson L. Nordiskt runnamnslexikon. — Uppsala, 2007. S. 230.
  10. ^ Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 263.
  11. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 22—23, 103, 106.
  12. ^ Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 808.
  13. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 278.
  14. ^ Полехов С. В. Наследники Витовта. — М., 2015. С. 540.
  15. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 657.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 358.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 41.
  18. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 344.
  19. ^ Акты, отно­ся­щи­е­ся к исто­рии Запад­ной Рос­сии. Вып. 2. 18‑я и 32 кни­ги запи­сей Литовской мет­ри­ки: Мет­ри­ка коро­ле­вы Боны. — Москва, 2018. С. 113.
  20. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 126, 300.
  21. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 38.
  22. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 395.
  23. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1202.
  24. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1206.
  25. ^ а б Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  26. ^ Koleśniki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  27. ^ Wyld H. C. Old Scandinavian Personal Names in England // The Modern Language Review. Vol. 5, Nr. 3, 1910. P. 295.
  28. ^ Археографический сборник документов: относящихся к истории Северо-Западной Руси. Т. 2. — Вильна, 1867. С. 13.
  29. ^ а б Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Т, Згуртаваньне беларускай шляхты
  30. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 76.
  31. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 287.
  32. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 282.
  33. ^ Vroonen E. Les noms de famille de Belgique. Vol 2: Dictionnaire étymologique des noms de famille de Belgique. — Bruxelles, 1957.
  34. ^ M, Dictionnaire de tous les noms de famille belges
  35. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 643.
  36. ^ Lind E. H. Norsk-isländska dopnamn ock fingerade namn från medeltiden. — Uppsala, 1915. S. 1143.
  37. ^ Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 49.
  38. ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 128.
  39. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 332.
  40. ^ Ray O. Vore navne: en etymologisk navnebok med fyldige utredninger. — Chicago, 1944. S. 345.
  41. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 312.
  42. ^ Kruken K., Stemshaug O. Norsk Personnamnleksikon. — Det Norske Samlaget, 1995.
  43. ^ Torvin, Nordic Names
  44. ^ Žemaičių vyskupijos vizitacijų aktai 1611—1651 m. // Fontes Historiae Lituaniae. Vol. XI, 2011. P. 122.
  45. ^ Ray O. Vore navne: en etymologisk navnebok med fyldige utredninger. — Chicago, 1944. S. 345.
  46. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Т, Згуртаваньне беларускай шляхты
  47. ^ Mårtensson L. Personnamnen i de medeltida svenska runinskrifterna. — Uppsala, 2024. S. 74.
  48. ^ Thorgil, Nordic Names
  49. ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 129.
  50. ^ Jónsson F., Jørgensen E. Nordiske pilegrimsnavne i broderskabsbogen fra Reichenau // Aarbøger for nordisk oldkyndighed og historie. Ser. 3, vol. 13, 1923. S. 22.
  51. ^ Kłapkowski W. Konwent Dominikanów w Sejnach // Ateneum wileńskie. R. 13, z. 2. — Wilno, 1938. S. 92 (160).
  52. ^ Kjöllerström P. A. Svensk namnbok. Dopnamn, ättenamn, ortnamn. — Ulricehamn, 1895. S. 29.
  53. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 72, 255.
  54. ^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 447, 457.
  55. ^ Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 29.
  56. ^ Barber H. British Family Names: Their Origin and Meaning, with Lists of Scandinavian, Frisian, Anglo-Saxon and Norman Names. — Longon, 1894. P. 27.
  57. ^ Būga K. Apie lietuvių asmens vardus. — Vilnius, 1911. P. 26.
  58. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 94.
  59. ^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 579.
  60. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 367.
  61. ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 138.
  62. ^ Описание документов и бумаг, хранящихся в Московском архиве Министерства юстиции. Кн. 21. — М., 1915. С. 183.
  63. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 5. — Rzeszów, 2001. S. 287.
  64. ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 306.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Тора_(імя)&oldid=2592537»