Олда

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Олда
лац. Ołda
Aldo (Olda)
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Ольда, Оўда, Голда, Голдзь, Аўда
Зьвязаныя імёны Алдыка, Альдона, Аўтаўт, Гаўтар
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Олда»

Олда (Ольда, Оўда), Голда (Голдзь), Аўда — мужчынскае імя.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Алда, Галда або Олда (Aldo, Haldo, Olda) — імя германскага паходжаньня[1][2]. Іменная аснова алд- (алт-) паходзіць ад гоцкага alds 'стары'[3] (з значэньнем мудрасьці[4]). Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Алдыка (Олдыка, Аўдзіка, Гольдзіка), Альдона (Алдунь), Аўтаўт. Адзначаліся германскія імёны Aldiko, Aldun, Altold. Апроч таго, існуе іменная аснова аўд- (од-, от-), якая паходзіць ад гоцкага audags 'шчасьце, асалода'[5], германскага *auð 'багацьце, спор'[6].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Olda (Olt, Holt, Olto, Holto), Awdan, Aldegundis (Aldegunda), Aldir (< Aldheri), Oltman, Aldmirus (Oldmirus), Oldrzych (Holdrzych), Aldwigus[7].

У Прусіі бытавалі імёны Aldegut[a] (1363 год)[9]; Aldewisse[b] (1409 год)[11]. У 1604 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Johannes Aldus, Mimelensis Borussus, у 1608 годзе — Matthias Altt, Soldaviensis Borussus, у 1622 годзе — Georgius Aldt, Soldaviensis Borussus, у 1641 годзе — Christophorus Altus, Elbingensis Borussus, у 1642 годзе — Fridericus Aldus, Memelensis Prussus[12].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: двор ихъ отчиньи извечныи на имя Овдово… двор у Белици Овдово (9 траўня 1498 году)[13]; с ыменья его Овдовского… тое именье на Овдове (13 ліпеня 1503 году)[14]; Auda (1504 год)[15]; тры земли у волости Стоклишъскои… Овъдовъщыну (10 лютага 1561 году)[16]; въ маетности своей Ольдове въ повете Лидскомъ лежачой… кгрунту дворного Ольдовского… церкви Ольдовское… Ольдова (1635 год)[17]; domek Adama Hołdziewicza (1690 год)[18]; Hołdowicze (1744 год)[19]; xiędzem Bonawenturą Hołdowiczem — exprowincyalem, gwardianem (17 верасьня 1754 году)[20][c].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Адам Голдзевіч — віленскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1690 годзе

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся маёнтак Голдаў (таксама Олдаў) у Лідзкім павеце[30].

У 1600 годзе ўпамінаецца маёнтак Ольдавічы ў Наваградзкім ваяводзтве[31].

На 1882—1909 гады існавалі маёнтак і вёска (сядзіба і фальварак) Голдавічы на гістарычнай Наваградчыне каля Ляхавічаў[32][33].

На гістарычнай Лідчыне існуе старажытная вёска Голдава (Олдава).

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Aldguda[8]
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Haldowis[10]
  3. ^ Таксама:
    • Альдзен (адзначалася старажытнае германскае імя Aldina[21], Aldin[22]): на 1906 год існавала вёска Альдзенішкі (Ольдзенішкі) у Дзьвінскім павеце Віцебскай губэрні[23], у гістарычнай Прусіі існуе вёска Аўдынішкі;
    • Аўдат (адзначаліся старажытныя германскія імёны Altad і Audat[24]): у 1589 годзе ўпамінаўся ўпіцкі зямянін Урбан Станіслававіч Аўдатовіч[25];
    • Альдар (адзначалася старажытнае германскае імя Aldar[26]): на 1904 год існавала сядзіба Альдорына (Альдарына) у Смаленскім павеце Смаленскай губэрні[27];
    • Эльдарад (адзначаліся старажытныя германскія імёны Aldrad і Elderad[28]): на 1906 год існаваў засьценак Эльдарады ў Рэжыцкім павеце Віцебскай губэрні[29]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 56.
  2. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 31.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 30.
  4. ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 8.
  5. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 43.
  6. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 72.
  7. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 4, 190.
  8. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 30.
  9. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 11.
  10. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 64.
  11. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 12.
  12. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 163, 181, 262, 421, 431.
  13. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 178—179.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 305.
  15. ^ Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku. T. 1: A—G. — Kraków, 2007. S. 142.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 37 (1552—1561). — Vilnius, 2011. P. 428.
  17. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 8. — Вильна, 1875. С. 117—118.
  18. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo wileńskie 1690 r. — Warszawa, 1989. S. 45.
  19. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  20. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 241.
  21. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 57.
  22. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 223.
  23. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 116.
  24. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 61, 196.
  25. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 8. ― Вильна, 1912. С. 139.
  26. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 61.
  27. ^ Список населенных мест Смоленской губернии. — Смоленск, 1904. С. 337.
  28. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 62, 834.
  29. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 363.
  30. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 203.
  31. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 275.
  32. ^ Słownik geograficzny... T. III. — Warszawa, 1882. S. 103—104.
  33. ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 38.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Олда&oldid=2502339»