Уладзімер Някляеў

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Уладзімер Някляеў
Niakliaew2.jpg
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні Уладзі́мер Прако́павіч Някля́еў
Нарадзіўся 9 ліпеня 1946(1946-07-09)[1] (76 гадоў)
Смаргонь, Гарадзенская вобласьць, Беларуская ССР, СССР
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэт, празаік, грамадзкі дзяяч
Гады творчасьці 1970 — цяпер
Кірунак лірыка
Жанр вершы, паэмы, аповесьці, раманы
Мова беларуская мова[2] і расейская мова
Дэбют 1970
Прэміі Прэмія Ленінскага камсамолу (1979)
Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь (1998)
Ордэн «Знак Пашаны»
Узнагароды
Творы на сайце Knihi.com
Творы на сайце Kamunikat.org
niakliaeu.livejournal.com

Уладзі́мер Някля́еў (нарадзіўся 9 ліпеня[3] 1946 году ў Смаргоні) — беларускі паэт, празаік і грамадзка-палітычны дзяяч, ляўрэат шэрагу прафэсійных і дзяржаўных узнагародаў за літаратурную дзейнасьць.

25 лютага 2010 году ён стаў лідэрам грамадзкай кампаніі «Гавары праўду!», а 2 верасьня заявіў, што плянуе выставіць сваю кандыдатуру на прэзыдэнцтва падчас найбліжэйшых выбараў[4]. 27 верасьня 2010 году Цэнтарвыбаркам Беларусі зарэгістраваў ініцыятыўную групу ў справе вылучэньня Някляева кандыдатам на прэзыдэнцтва.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Бацькі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Нарадзіўся 9 ліпеня[3] 1946 году ў горадзе Смаргонь Гарадзенскай вобласьці. Бацька — Пракоп Някляеў, расеец, з прафэсіі мэханік. Маці — Настасься Магер, беларуска. Пракопа Някляева, народжанага на Волзе пад Валгаградам, па сканчэньні вайны накіравалі ў Заходнюю Беларусь ствараць калгас ў Смаргонскім раёне. Там ён пазнаёміўся з маці Ўладзімера і пабраўся зь ёю. Працаваў старшынём сельсавету ў вёсцы Крэва.

Адукацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У дзяцінстве Ўладзімер Някляеў жыў у вёсцы Крэва, там жа скончыў 1-ю клясу.[5], пасьля да 9-й клясы вучыўся ў СШ № 1 г Смаргонь. Падчас вучобы ў школе займаўся музыкай: іграў на цымбалах і басэтле ў аркестры народнай музыкі імя Агінскага[6].

З 1962 да 1966 году навучаўся ў Менскім тэхнікуме сувязі. Падчас навучаньня ў тэхнікуме актыўна займаўся барацьбою ды боксам. Трэнаваўся разам з будучым чэмпіёнам сьвету Васілём Сюльжыным. Спыніў заняткі спортам праз сур’ёзную траўму.

Пасьля сканчэньня тэхнікуму працаваў паводле спэцыяльнасьці ва Ўладзівастоку, Тайшэце і Нарыльску. У 1967 годзе вярнуўся ў Беларусь і да 1971-га працаваў радыёмэханікам ў менскім тэлевізійным атэлье.

У 1969 г. паступіў на завочны філялягічны факультэт Менскага пэдагагічнага інстытуту, які скончыў у 1973 г.

У 1971 г. паступіў на аддзяленьне паэзіі Літаратурнага інстытуту ў Маскве. У 1972 г. перавёўся на завочнае аддзяленьне і вярнуўся ў Менск[6].

Журналісцкая кар’ера[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

З 1972 па 1999 гады працаваў журналістам і рэдактарам у шэрагу беларускіх мэдыяў.

З 1972 году Ўладзімер Някляеў працаваў літаратурным супрацоўнікам рэдакцыі газэты «Знамя юности». Быў адным з заснавальнікаў аддзелу сатыры і гумару «Пятница». За жарт, які падаўся загадчыку аддзелам прапаганды ЦК КПБ антысавецкім, яго ў 1975 годзе адхілілі ад працы.

Эміграцыя й вяртаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

З 20 ліпеня 1999 году жыў у Польшчы, публічна абвясьціўшы аб разрыве зь беларускімі ўладамі. Някляеў стаў першым дзеячом беларускай культуры, які зьехаў зь Беларусі па палітычных матывах.[7] Жыў таксама ў Фінляндыі. За пэрыяд эміграцыі напісаў раман «Лабух». Вярнуўся ў Менск пасьля сьмерці Васіля Быкава.[8]

Сям’я[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Першы раз Уладзімер Някляеў ажаніўся ў 19-гадовым узросьце. Жонка Людміла Аляксандраўна Гямбіцкая была на 5 гадоў старэйшая за яго ды ўжо мела дачку Ілону. Маюць таксама агульную дачку Еву. Зь першай жонкай Някляеў пражыў 35 гадоў[6].

З другой жонкай Някляеў пазнаёміўся, калі тая працавала ў тэхнічным аддзеле часопісу «Крыніца». Вольга маладзейшая за Ўладзімера на 20 гадоў[9].

Грамадзкая дзейнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

З 1998 па 2001 — старшыня кіраваньня Саюзу беларускіх пісьменьнікаў. Цяпер зьяўляецца чальцом Савету Саюзу.

У 2005 годзе быў абраны кіраўніком беларускага ПЭН-цэнтру. 10 красавіка 2009 г. добраахвотна пакінуў пасаду.

З 25 лютага 2010 — ініцыятар грамадзкай кампаніі «Гавары праўду!». Мяркуе, што ў грамадзтве насьпеў попыт на праўдзівую інфармацыю аб становішчы справаў у краіне, якую ўлады хаваюць альбо адкрыта хлусяць.[10]

18 траўня 2010 Някляеў быў затрыманы праваахоўчымі органамі Беларусі разам зь яшчэ двума дзясяткамі актывістаў «Гавары праўду!».[11][12][13][14]

Удзельнічаў у прэзыдэнцкіх выбарах 2010 году ў якасьці кандыдата.

8 красавіка 2015 году Ўладзімер Някляеў заявіў пра свой выхад з усіх апазыцыйных структур. Ён патлумачыў гэта «няздольнасьцю апазыцыі»[15].

Бібліяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • «Адкрыцьцё» (1976)
  • «Вынаходцы вятроў» (кніга лірыкі; 1979)
  • «Знак аховы» (1983)
  • «Местное время» (1983)
  • «Наскрозь» (вершы, балады, паэмы; 1985)
  • «Дерево боли» (1986)
  • «Галубіная пошта» (1987)
  • «Вежа» (фантастычная аповесьць; 1988)
  • «Прошча» (вершы і паэмы; 1996)
  • «Выбранае» (1998)
  • «Лабух» (раманчык; 2003)
  • «Так» (кніга паэзіі; 2004)
  • «Цэнтар Еўропы» (зборнік прозы; 2009)[16]
  • «Кон» (2010)[17]
  • «Аўтамат з газіроўкай з сіропам і без» (раман; 2012)

Паводле аповесьці «Вежа» Аляксей Дудараў напісаў фантасмагарычную камэдыю «Вавілон», якую паставіў Мікалай Мацкевіч.

Прэміі і ўзнагароды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Некляев празднует 65-летие (рас.) // Naviny.by — 2011. — ISSN 2616-8715
  2. ^ Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
  3. ^ а б https://web.archive.org/web/20190513114436/https://naviny.by/rubrics/society/2011/07/09/ic_news_116_371888
  4. ^ Предстоящие выборы президента Белоруссии
  5. ^ Някляеў Уладзімір Пракопавіч. Біяграфія
  6. ^ а б в Жыцьцё Ўладзімера Някляева
  7. ^ Владимир Дорохов. Владимир Некляев сделал свой выбор(рас.), Белорусская деловая газета 1999
  8. ^ Владимир Некляев: «Просто хочу домой»(рас.)
  9. ^ Кастусь Матушыч. Жонка Някляева маладзейшая за яго дачку // Наша Ніва, 28 траўня 2010 г. Праверана 22 сакавіка 2014 г.
  10. ^ Владимир Некляев: белорусское общество живет в условиях обмана и не замечает его(рас.)
  11. ^ Около 20 активистов гражданской кампании «Говори правду!» задержаны в Минске(рас.)
  12. ^ Ператрусы ў офісах і кватэрах актывістаў кампаніі «Гавары праўду» // Радыё «Свабода», 18 траўня 2010 г. Праверана 22 сакавіка 2014 г.
  13. ^ Някляеў правёў ноч у РУУС. Раніцай – допыт // Хартыя'97, 19 траўня 2010 г. Праверана 22 сакавіка 2014 г.
  14. ^ Активисты кампании «Говори правду!» освобождены без предъявления обвинений(рас.)
  15. ^ Владимир Некляев заявил о выходе из оппозиционных структур // TUT.by (рас.)
  16. ^ Валянціна Аксак. Прэзэнтацыю Някляева генэрал Чаргінец праігнараваў // Радыё «Свабода», 27 траўня 2010 г. Праверана 22 сакавіка 2014 г.
  17. ^ Ко Дню Воли в Минске состоялась презентация сборника стихов Владимира Некляева(рас.)

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]