Прош
| Прош лац. Proš | |
| Prosch | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Прыш, Прось |
| Зьвязаныя імёны | Прэзгінт, Прышмонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Прош» | |
Прош, Прыш — мужчынскае імя.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Брэза або Брос, пазьней Брош, Прош або Прыса (Brezzo, Bros[1], Brosch[2], Prosch[2][3], Priso[4]) — імя германскага паходжаньня[5]. Іменная аснова прэз- (проз-, прош-) паходзіць ад старагерманскага proz 'каштоўнасьць, шляхетнае каменьне'[6][a]. Сярод ліцьвінаў бытавала імя Прышмонт (Прашмунт), адзначалася германскае імя Prosmund.
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Presznar, Praszołt (< Brozolt)[8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Proszewicz (1669 год)[9][b].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Прышэвічы (Pryszewicz) гербу Прус — літоўскі шляхецкі род з Ковенскага павету[22].
Прасевіч (Prosiewicz) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[23].
На тэрыторыі цяперашняй Летувы фіксавалася прозьвішча Прэсевіч у летувізаванай форме[24].
Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае за найбольш адэкватнае тлумачэньне іменнай асновы -прыш- зь летувіскай мовы prieš 'перад; супраць'[7]
- ^ Таксама:
- Прэсінг (адзначалася старажытнае германскае імя Brezzing, Prezzing[10]): domino Petro Presingnowycz (29 сакавіка 1468 году)[11];
- Просьвіл: Барътошъ Просвиловичъ (1528 год)[12];
- Брозгель, Брэзгіль, Брызгель, Прашагал: Zdan Brozgiel nowik (26 лютага 1619 году)[13], Jan Proszogołowicz (1838 год)[14], Брэзгіль (Brezgil) і Брызгель (Bryzgiel) — прозьвішчы, зафіксаваныя ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[15];
- Прызгін: Józef Pryzgin (1621 год)[16], Jakub Antoni Pryzgin na miejscu P. Macieja i Jerzego Pryzginów (1690 год)[17], у Памор’і адзначалася прозьвішча Preszken[18];
- Прышман (адзначалася германскае імя Brisman, Priseman[19]): Прышман (Prismann, Prischmann) — прозьвішча, гістарычна зафіксанае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[20];
- Прашмут: Прашмут — прозьвішча, гістарычна зафіксанае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[21]
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 480.
- ^ а б Altrichter A. Die Iglauer deutschen Familiennamen // Zeitschrift des Deutschen Vereines für die Geschichte Mährens und Schlesiens. Jg. 14. — Brünn, 1910. S. 203.
- ^ Steub L. Die oberdeutschen Familiennamen. — München, 1870. S. 100.
- ^ Schiffmann K. Historisches Ortsnamen-Lexikon des Landes Oberösterreich. — Berlin, 1942. S. 83.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 336.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 22.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 199, 279.
- ^ Uruski S. Rodzina, herbarz szlachty polskiej. T. 14. — Warszawa, 1917. S. 357.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 335.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 288.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 98.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 76.
- ^ Kowno, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
- ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 75.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 148.
- ^ PRESZKEN, Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
- ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 186.
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 2. — Vilnius, 1989. P. 514.
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 2. — Vilnius, 1989. P. 507.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 4. — Rzeszów, 2001. S. 396.
- ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 2. — Vilnius, 1989. P. 510.