Буціла
| Буціла лац. Buciła | |
| Butila | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Buto + суфікс з элемэнтам -л- (-l-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Бутыла, Батыла, Буцель, Боцель, Бутайла |
| Вытворныя формы | Пуціла |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Буціла» | |
Буціла (Бутыла, Буцель, Боцель), Боціла (Батыла) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Буціла, Ботыла, Ботэла або Бутэл (Butila, *Botilo[1], Botella[2], Butel[3]) — імя германскага (гоцкага[4]) паходжаньня[5]. Іменная аснова -бут- (-бот-) (імёны ліцьвінаў Бутвід, Бутрык, Вільбут; германскія імёны Botvid, Butariks, Willebut) паходзіць ад усходнегерманскага but- з значэньнем 'корань, камель' (гепідзкае butilo 'камель')[6].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Botel[7].
У Прусіі бытавала імя Бутэла (Бутыла, Бутыл): Butele (1267 і 1384 гады)[8], Buthele (1344 год)[8], Butil (1363[9] і 1407 гады[8]), Butyle (1400 год)[8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: на Бастунцовъ: на Бутеля Станевича (1444 год)[10]; nobili Georgio Butilowicz (30 траўня 1496 году)[11]; пустовъщины… а Бутилову (12 кастрычніка 1509 году)[12]; до Станеля Бутиловича, мещанина (28 ліпеня 1539 году)[13]; Szirman Boczilowic… Iwan Boczilowic… Ilko Boczilowic… Hryssko Boczilowicz (1558 год)[14]; Sienko Botyło (1560 год)[15]; Bocielewicz (1636 год)[16]; Микулай Степанов сын Бутеля (1655 год)[17]; Jan Bucela (12 ліпеня 1655 году)[18]; Bucelewiczowa Marcinowa (1663 год)[19]; Bociłowa (1671—1681 гады)[20]; od P. Jerzego Buciły (1690 год)[21]; Stanisław Bucela (1697 год)[22]; Butajło (1909 год)[23][24].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Юры Буціла — курклянскі шляхціч, які ўпамінаецца ў рэестры Жамойцкага княства 1690 году
- Ян Казімер Мікалаевіч Буцела — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, скарбнік пінскі ў 1688—1705 гадох[25]
- Максім Баціла — жыхар вёскі Белага (Полацкае ваяводзтва), які ўпамінаецца ў 1618 годзе[26]
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналіся маёнтак Боцелі (Ботели) і Боцельская пушча ў Вількамірскім павеце[27].
На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Буцілы, на гістарычнай Полаччыне — Бацілоўшчына, на гістарычнай Аршаншчыне — Бутэлеўшчына.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Korsmeier C. M. Die Ortsnamen des Kreises Coesfeld. — Bielefeld, 2016. S. 56.
- ^ Brons B. Friesische Namen und Mitteilungen darüber. — Emden, 1877. S. 106.
- ^ Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 74.
- ^ Köbler G. Gotisches Wörterbuch. — Leiden — Köln, 1989. S. 101.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 322.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 21.
- ^ а б в г Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 22.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 297.
- ^ Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией. Т. 1. — СПб., 1863. С. 16.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 184.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 327.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. — Вильна, 1887. С. 24.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 205, 208, 285.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 69.
- ^ Paknys M. Vilniaus miestas ir miestieèiai 1636 m.: namai, gyventojai, sveèiai. — Vilnius, 2006. P. 169.
- ^ Памятники истории Восточной Европы. Источники 15-17 вв. Том 4. (Monumena Historica Res Gestas Europae Orientalis Illustrantia). Крестоприводная книга шляхты Великого княжества Литовского 1655 г. — Москва — Варшава, 1999. С. 74.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 34. — Вильна, 1909. С. 40.
- ^ Pansevič V. Vilniaus miestiečių išsimokslinimas XVII—XVIII a. — Kaunas, 2017. P. 184.
- ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 121.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 95.
- ^ Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarow w Warszawie, od roku 1732 do 1782, wydanego. T. 5. — Petersburg, 1860. S. 424.
- ^ Spis miejscowości oraz nazwisk w parafii korwieńskiej w 1909 r., Genealogia Wileńszczyzny
- ^ Parafia mejszagolska w 1908 r., Genealogia Wileńszczyzny
- ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 8. Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2020. S. 298.
- ^ Яўген Анішчанка, Инвентарь 1618 г. полоцкой архепископии(недаступная спасылка), Архіў гісторыка Анішчанкі, 5 красавіка 2017 г.
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 38.