Эйбут
| Эйбут лац. Ejbut | |
| Acbod | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Akko + Bodo |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Эйбат, Айбут, Эйпут |
| Зьвязаныя імёны | Ботэй |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Эйбут» | |
Эйбут (Эйбат, Эйпут), Айбут — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Акбод або Агібод (Acbod, Agibodio[1]) і Бутэй (Bótey[2][3]) — імёны германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -эйх- (-эй-) (імёны ліцьвінаў Эйгерд, Эйман, Эймунт; германскія імёны Eygerðr, Eimann, Eymunt) адпавядае аснове ег- (аг-, ек-) (утварылася ў выніку пераходу g' > j[5]) і паходзіць ад гоцкага agi 'лязо, булат, меч'[6], а аснова -бут- (-бот-) (імёны ліцьвінаў Бутвід, Бутрык, Вільбут; германскія імёны Botvid, Butariks, Willebut) — ад усходнегерманскага but- з значэньнем 'корань, камель' (гепідзкае butilo 'камель')[7] або ад асновы -буд- (-бод-)[8].
Адпаведнасьць імя Айбут германскаму імю Acbod сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[9].
У Прусіі бытавала імя Эйбат: Eybot (1419 год)[10].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Eybut (30 студзеня 1384 году)[11]; у Кнетонскои волости люди Овняне, 30 и чотыри чоловеки куничников, на имя… а Ебута[12], Кгетолту чоловекъ Еибутъ[13] (1440—1492 гады); homines nominibus nuncupatos Eybuth (1455—1456 гады)[14]; чоловековъ Мемижское и Свирянское волости… а Богдана Оuбутовича (5 ліпеня 1507 году)[15]; людеи нашыхъ Слонимъцовъ… а Олизара Еипутовича (4 чэрвеня 1511 году)[16]; у Троцком повете… пустовщинъ… а Оибутовщины (25 красавіка 1513 году)[17]; люди… Янъ Аибутовичъ (21 траўня 1539 году)[18]; люди… Яна Еибутовича… Станислава Еибутовича (2 лютага 1553 году)[19]; Щепъ, а Павелъ Ейбутовичи… тыхъ подданыхъ Щепа а Павла Ейбутовичовъ (20 сакавіка 1585 году)[20]; земенина господарьского повету Упитского Лаврына Мацковича Чепа Ейбутовича (15 траўня 1585 году)[21]; на име Боня Яновича Ейбутовича (18 жніўня 1585 году)[22]; Paweł Eybut… Daniel Eybut (20 кастрычніка 1655 году)[23]; Aleksander Eybutowicz[24], Bartłomiej Heybut… po Malcherze Heybucie[25] (1690 год); Pater Ioannes Eybatowicz (каля 1700—1702 гадоў)[26].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Павал і Даніель Эйбуты — літоўскія шляхцічы, якія падпісалі Кейданскую унію
- Мацей Айбутовіч (Maciej Ajbutowicz) — львоўскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1689 годзе[27]
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Felder E. Die Personennamen auf den merowingischen Münzen der Bibliothèque nationale de France. — München, 2003. S. 49, 107.
- ^ Pálsson H. Nafnabókin. — Bókaútgáfan á Hofi, 1991.
- ^ Bótey, Nordic Names
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 19.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 39.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 21.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 1, 1964. P. 17.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 27.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 4.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 49.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 50.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 116.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 201.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — Петербург, 1903. С. 666.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 130.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 20 (1536—1539). — Vilnius, 2010. P. 263.
- ^ Метрыка Вялікага Княства Літоўскага. Кніга 35 (1551—1558 гг.). — Менск, 2020. С. 229.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 89.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 151.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 34.
- ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 331.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 54.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 195.
- ^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 72.
- ^ Testamenty mieszkańców lwowskich z drugiej połowy XVI i z XVII wieku. — Warszawa, 2017. S. 278.