Агіла

	Агіла; лац. Agiła / Ahiła
	Agilo
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Agi + суфікс з элемэнтам -л- (-l-)
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Агела, Агіль, Ягіл, Ягла, Акела, Якела
Вытворныя формы	Ягайла, Окель
Зьвязаныя імёны	Рымагіл
Зьвязаныя артыкулы
	якія пачынаюцца з «Агіла»

Агіла (Агіль, Ягіл, Ягла), Агела (Акела, Якела) — мужчынскае імя.

Паходжаньне

Агіла, Агіл, Агела або Якіла (Agilo, Agilus^[1], Agelo, Agella^[2], Jackilo^[3]) — імя германскага паходжаньня^[4]^[5]. Іменная аснова ег- (аг-, ек-) (імёны ліцьвінаў Ягвін, Ягінт, Ягоўд; германскія імёны Egwinus, Egind, Egold) паходзіць ад гоцкага agis 'страх' або agja 'вастрыё, меч'^[6].

Імёны Агіл і Егіл гістарычна бытавалі ў Польшчы: Agilis (1382—1398 і 1455—1480 гады)^[7], Jegil (1381 год)^[8].

У Прусіі бытавала імя Jagil^[9]. У 1561 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Georgius Eckel, Bartensteinensis Prutenus, у 1635 годзе — Johannes Jeckel, Regiomontanus Borussus^[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: земълю Якгловщину… чоловеки седели, на имя Якгло (26 сьнежня 1504 году)^[11]; люди… а Бутрыма Екгиловича (22 жніўня 1522 году)^[12]; Лукашъ Огеловичъ (1528 год)^[13]; Стан Екелович (1537 год)^[14]; Jan Jagiłł (20 кастрычніка 1655 год)^[15]; xiędza Pachomiusza Ohilewicza — zakonnika reguły świętego Bazylego, wikaryusza generalnego wszystkich monasterów… отцу Похомію Огилевичу — викарому енеральному всехъ монастыровъ (21 чэрвеня 1671 году)^[16]; ксендза Пахоміуса Огилевича — светое теологии доктора, закону светого Базилего викарого енерального… ugody podpisuię się: Pachomius Ohilewicz (13 чэрвеня 1673 году)^[17]; Oggel Albert. Jul. Lithuan. (1825 год)^[18]; Parafia kobylnicka… Okieły (1784 год)^[19]^[a].

Носьбіты

Агіла I († 554) — кароль вэстготаў
Агіла II († каля 714) — кароль вэстготаў
Лукаш Агелавіч — астрынскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
Стан Якелавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1537—1538 гадох^[23]
Пахом Агілевіч (Pacomio Ogilewicz) — заступнік Ордэну базылянаў у Рыме ў сярэдзіне XVII стагодзьдзя^[24]^[25]

Аклевічы (Aklewicz) гербу Агончык — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету^[26].

У XVI ст. існавалі «грунты» Ягілішкі (Ягилишки) у Жамойцкім старостве^[27].

У гістарычнай Прусіі існуе вёска Агіля.

Заўвагі

^
Таксама:
- Айль (адзначалася старажытнае германскае імя Ailo^[4]): Прокоп Оилевич (1 ліпеня 1542 году)^[20];
- Акелер (адзначалася старажытнае германскае імя Agelhar, пазьнейшае Egeler^[21]): Joannes Okelerus, Lithuanus (1594 год)^[22]

Крыніцы

^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 24.
^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 43.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 383.
^ ^а ^б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 28.
^ Wagner N. Agil(a)-, Agin(a)- und Gundul- in der germanischen Personennamengebung // Beiträge zur Namenforschung. 2005. S. 374—375.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 39.
^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 19.
^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 2. — Wrocław, 1968—1970. S. 473.
^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 38.
^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 28, 362.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 375.
^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 239.
^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 94.
^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 25.
^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 327.
^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 203—204.
^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 217, 219.
^ Die Matrikel der Albertus-Universität zu Königsberg i. Pr. 1544—1829. Bd. 2: Die Immatrikulationen von 1657—1829. — Leipzig, 1911/1912. S. 754.
^ Świderski A. F. Dekanat świrski w 1784 r. w świetle opisów plebanów. — Białystok, 2004. S. 23—24.
^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 26.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 32—33.
^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 124.
^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 397.
^ Ammann A. M. Storia della Chiesa russa e dei paesi limitrofi. — Torino, 1948. P. 617.
^ Ammann A. M. Abriss der ostslawischen Kirchengeschichte. — Wien, 1950. S. 332.
^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 4. — Warszawa, 1936. S. 91.
^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 348.

[23] Таксама:
Айль (адзначалася старажытнае германскае імя Ailo^[4]): Прокоп Оилевич (1 ліпеня 1542 году)^[20];

Акелер (адзначалася старажытнае германскае імя Agelhar, пазьнейшае Egeler^[21]): Joannes Okelerus, Lithuanus (1594 год)^[22]

[2] Айль (адзначалася старажытнае германскае імя Ailo^[4]): Прокоп Оилевич (1 ліпеня 1542 году)^[20];

[3] Акелер (адзначалася старажытнае германскае імя Agelhar, пазьнейшае Egeler^[21]): Joannes Okelerus, Lithuanus (1594 год)^[22]

[1] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 24.

[2] Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 43.

[3] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 383.

[Fo-1900-28-4] а ^б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 28.

[5] Wagner N. Agil(a)-, Agin(a)- und Gundul- in der germanischen Personennamengebung // Beiträge zur Namenforschung. 2005. S. 374—375.

[6] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 39.

[7] Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 19.

[8] Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 2. — Wrocław, 1968—1970. S. 473.

[9] Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 38.

[10] Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 28, 362.

[11] Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 375.

[12] Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 239.

[13] Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 94.

[14] Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 25.

[15] Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 327.

[16] Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 203—204.

[17] Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 11. — Вильна, 1880. С. 217, 219.

[18] Die Matrikel der Albertus-Universität zu Königsberg i. Pr. 1544—1829. Bd. 2: Die Immatrikulationen von 1657—1829. — Leipzig, 1911/1912. S. 754.

[19] Świderski A. F. Dekanat świrski w 1784 r. w świetle opisów plebanów. — Białystok, 2004. S. 23—24.

[20] Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 26.

[21] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 32—33.

[22] Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 124.

[24] Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 397.

[25] Ammann A. M. Storia della Chiesa russa e dei paesi limitrofi. — Torino, 1948. P. 617.

[26] Ammann A. M. Abriss der ostslawischen Kirchengeschichte. — Wien, 1950. S. 332.

[27] Polska encyklopedja szlachecka. T. 4. — Warszawa, 1936. S. 91.

[28] Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 348.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[a]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[20]

[21]

[22]

п а р Імёны з асновай аг- (ег-, ак-, ек-)
Імёны ліцьвінаў	Агі Агела Аген Якш Якбут Ягвін Ягайла Ягінт Ягірд Ягоўд Ягуці Акунд Агар Ягмін Агімонт
Германскія імёны	Агі (Agi, Egi) Агіла (Agilo, Egilo) Аген (Agen, Egen) Акбута (Acbuto) Агвін (Aguin, Ecuin) Агела (Agella, Egel) Агінта (Aginto, Egind) Агірд (Ægirdh, Eggerd) Агальд (Agold, Egold) Агуці (Águti) Агунда (Agundia) Агар (Agar) Агмін (Agmin, Egimin) Агімунт (Agimunt)