Падляскае ваяводзтва (1513—1795)

Падляскае ваяводзтва
Герб
Агульныя зьвесткі
Краіна	Вялікае Княства Літоўскае Каралеўства Польскае
Статус	ваяводзтва Каралеўства Польскага і ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага
Адміністрацыйны цэнтар	Дарагічын
Дата ўтварэньня	29 жніўня 1513
Дата скасаваньня	1795
Ваяводы	Ваяводы падляскія
Кашталяны	Кашталяны падляскія
Насельніцтва	226 392 чал. (1790)
Час існаваньня	1513—1795
Месцазнаходжаньне Падляскага ваяводзтва
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Падляскае ваяводзтва — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на захадзе Вялікага Княства Літоўскага (з 1569 року ў складзе Каралеўства Польскага). Сталіца — места Дарагічын.

Сымболіка

Сьпярша гербам ваяводзтва была Пагоня, па ўлучэньні ў склад Каралеўства Польскага — аб’яднаныя польскі і літоўскі гербы: арол без кароны ў чырвоным полі і Пагоня.

Гісторыя

Утварылася 29 жніўня 1513 як Падляска-Берасьцейскае ваяводзтва шляхам вылучэньня з Троцкага. Колішні ваявода віцебскі Іван Сапега атрымаў прывілей ад вялікага князя Жыгімонта Старога «на ваяводзтва падляскае, берасьцейскае і інш.», таксама ён называўся ваяводам наднарвенскім.

Ахоплівала Падляшша (Дарагічынскі, Мельніцкі і Бельскі паветы) і Берасьцейскую зямлю (Берасьцейскі, Камянецкі і Кобрынскі паветы).

Паводле адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы (1565—1566) на аснове Берасьцейскай зямлі і тэрыторыі колішняга Тураўска-Пінскага княства ўтварылася Берасьцейскае ваяводзтва (імаверна, яшчэ раней гэтая тэрыторыя вярнулася ў склад Троцкага ваяводзтва).

У 1569, згодна з умовамі Люблінскай уніі, апынулася пад уладай Каралеўства Польскага.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) спыніла сваё існаваньне.

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел

Па адміністрацыйнай рэформе (1565—1566) падзялялася на тры паветы: Дарагічынскі, Мельніцкі і Бельскі.

Ваяводзкі соймік праводзіўся ў Дарагічыне, тамака ж склікалася паспалітае рушаньне. Павятовыя соймікі праходзілі ў Дарагічыне, Мельніку і Бельску.

Мясцовая шляхта абірала шасьцёх паслоў на Вальны сойм Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў, а таксама шасьцёх дэпутатаў на Галоўны Трыбунал.

Ураднікі

Асноўныя артыкулы: ваяводы падляскія і кашталяны падляскія

У Сэнаце Рэчы Паспалітай Падляскае ваяводзтва мела двух прадстаўнікоў — ваяводу і кашталяна.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 788 с.: іл. ISBN 985-11-0378-0.