Мерач

Мерач
лет. Merkinė
Агульны выгляд
Герб Мерачы Сьцяг Мерачы
Магдэбурскае права:	7 сьнежня 1569
Краіна:	Летува
Павет:	Аліцкі
Раён:	Аранскі
Насельніцтва:	1434 чал. (2001)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Геаграфічныя каардынаты:	54°09′50″ пн. ш. 24°11′10″ у. д.
Мерач на мапе Летувы Мерач
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Мерач (лет. Merkinė) — мястэчка ў Летувы, пры ўтоку ракі Мерачанкі ў Нёман. Цэнтар староства Аранскага раёну Аліцкага павету. Насельніцтва на 2001 год — 1434 чалавекі. Уваходзіць у Дзукійскі нацыянальны парк.

Мерач — даўняе магдэбурскае места гістарычнай Троччыны, старажытны замак Вялікага Княства Літоўскага. Да нашага часу тут захаваўся касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі, помнік архітэктуры XV—XVII стагодзьдзяў. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучалася меская ратуша, помнік архітэктуры XVI ст., зьнішчаны расейскімі ўладамі дзеля пабудовы царквы-мураўёўкі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Ратуша, 1852 г.

Упершыню Мерач упамінаецца ў XIV стагодзьдзі ў зьвязку з нападамі крыжакоў. У 1443 годзе тут збудавалі касьцёл.

7 сьнежня 1569 году кароль і вялікі князь Жыгімонт Аўгуст надаў Мерачы Магдэбурскае права і герб з выявай аднарога. У пачатку XVII стагодзьдзя ў месьце заснавалі кляштар дамініканаў. У 1676 годзе гетман Міхал Казімер Пац заснаваў тут езуіцкую місію, якую ў 1755 годзе ператварылі ў рэзыдэнцыю. Ад 1696 году працавала езуіцкая школа. У 1742—1746 гадох езуіты збудавалі драўляны касьцёл Сьвятога Крыжа.

Дом, у якім памёр кароль

У 1648 годзе ў Мерачы памёр кароль і вялікі князь Уладзіслаў Ваза. У 1791 годзе места стала цэнтрам павету. Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год) утварылася Мерацкае ваяводзтва.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Мерач апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Троцкім павеце Віленскай губэрні.

У 2-й палове XIX ст. расейскія ўлады зруйнавалі мескую ратушу, а ня яе месцы збудавалі царкву-мураўёўку. На 1882 год у Мерачы было 233 будынкі.

Найноўшы час

Па польска-летувіскіх баях і падпісаньні пагадненьня паміж міжваеннай Польскай Рэспублікай і Летувой у 1919 годзе Мерач апынуўся ў складзе Летувы. У пачатку 1920-х гадоў тут разьмяшчаўся сакрэтны штаб чацьвертай апэратыўнай групы, падпарадкаванай Беларускай сацыял-рэвалюцыйнай партыі. Камандзірам групы быў Вячаслаў Разумовіч пс. «Хмара». Штаб складаўся з ксяндзоў Бакшыца і Блазуеліса, прафэсара гімназіі Карчынскага і Разумовіча. Група супрацоўнічала з Генэральным штабам летувіскай арміі і ў выпадку вайны паміж Польскай Рэспублікай і Летувой мела выступіць на летувіскім баку.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1882 год — 2148 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2001 год — 1434 чал.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Забудова гістарычная (XVII — 1-я палова XX ст., фрагмэнты)
• Замчышча
• Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (XV ст.)
• Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (1868; мураўёўка)

Страчаная спадчына

• Ратуша (XVI ст.)
• Сынагога

Галерэя

• Краявіды Мерачы
• 

  Замчышча

• 

  Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі

• 

  Царква-мураўёўка

• 

  Дом, у якім памёр кароль Уладзіслаў Ваза

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 788 с.: іл. ISBN 985-11-0378-0.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba. — Warszawa, 1885.

Вонкавыя спасылкі

Мерач — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Мерач, Radzima.org