Дзьмітры Палітыка

Дзьмітры Палітыка
Фатаздымак Дзьмітра Палітыкі з 30-х гадоў ХХ стагодзьдзя
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	15 траўня 1915 году Гарывец, Лепельскі павет, Віцебская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр	18 красавіка 1965 году (49 гадоў) Менск, Менскі раён, Менская вобласьць, БССР, СССР
Пахаваны	Усходнія могілкі
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	літаратурны крытык, літаратуразнаўца

Дзьмітры Антонавіч Палітыка (15 траўня 1915 г., в. Гарывец, Лепельскі павет, Віцебская губэрня, цяпер Чашніцкі раён, Віцебская вобласьць — 18 красавіка 1965 г., Менск) — беларускі савецкі крытык і літаратуразнаўца.

Дзьмітры Палітыка. Партрэт работы Х. Ліўшыца, 1957 г.

Біяграфія

Нарадзіўся 15 траўня 1915 году ў сялянскай сям’і. Атрымаў пачатковую адукацыю ў вёсцы, скончыў сямігодку ў Чашніках, затым вучыўся ў Менскім і Лепельскім пэдагагічных тэхнікумах (1930—1932 гг.). Настаўнічаў у пачатковай школе ў в. Копцевічах. У 1935 годзе скончыў літаратурны факультэт Магілёўскага пэдінстытуту, дзе працаваў у літаратурным кабінэце. Выкладаў у Полацкім пэдвучылішчы. У 1936—1937 гг. служыў у Чырвонай Арміі, атрымаў спэцыяльнасьць авіятэхніка. У 1937—1941 і 1944—1945 гг. выкладаў расейскую літаратуру ў пэдтэхнікуме і пэдінстытуце г. Магілёва.

У гады вайны быў залічаны ў рэзэрв як авіяцыйны спэцыяліст, знаходзіўся ў эвакуацыі ў Башкірскай АССР (працаваў дырэктарам школы, загаднікам раёну). У 1950 г. скончыў Акадэмію грамадзкіх навукаў пры ЦК УКП(б), абараніў кандыдацкую дысэртацыю «А. И. Гончаров и литературная борьба 1860-х гг.». З 1950 году загадваў катэдрай расейскай і беларускай мовы і літаратуры (пазьней катэдрай літаратуры і журналістыкі) Рэспубліканскай Вышэйшай партыйнай школы пры ЦК КП Беларусі. Сябар Саюзу пісьменьнікаў СССР. У другой палове 1950-х быў кіраўніком сэкцыі крытыкі Саюзу пісьменьнікаў Беларусі. У 1960 годзе цяжка захварэў (абвастрэньне сухотаў, на якія пачаў пакутаваць падчас эвакуацыі), але працягваў працу да канца жыцьця.

Памёр 18 красавіка 1965 году. Пахаваны ў Менску на Ўсходніх могілках. Барэльеф на надмагільным помніку работы С. І. Селіханава.

Творчасьць

Дэбютаваў вершамі ў 1932 годзе. З 1946 году выступаў як крытык і літаратуразнаўца. Выйшлі дасьледаваньні: «О значении советской литературы в коммунистическом воспитании трудящихся» (1952 г.), «Великий русский писатель-сатирик М. Е. Салтыков-Щедрин» (1955 г.), «Беларуская пасляваенная проза» (1958 г.); «Роман И. А. Гончарова „Обрыв“» (1962 г.); Манаграфія «Янка Купала-перакладчык» (1959 г., другое, дапоўненае выданьне 1986 г.) — адно зь першых у беларускім літаратуразнаўстве дасьледаваньняў па праблеме паэтычнага перакладу. У зборнік «Сляды часу» (1967 г.) увайшлі лепшыя літаратурна-крытычныя артыкулы Д. А. Палітыкі.

Архіў Д. А. Палітыкі (у складзе якога, сярод іншага, багатая карэспандэнцыя з буйнымі расейскімі літаратуразнаўцамі М. К. Піксанавым і М. Ф. Бельчыкавым) захоўваецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музэі літаратуры і мастацтва, ф. 167.

Літаратура

• Дзьмітры Палітыка // Беларускія пісьменьнікі (1917—1990) : даведнік / склад. А. К. Гардзіцкі. — Мн., 1994. — С. 414.
• Палітыка Дзьмітры Антонавіч // Беларуская энцыкляпэдыя : у 18 т. / рэдкал. Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн., 2001. — Т. 12. — С. 9.
• Палітыка Дзьмітры // Беларускія пісьменьнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / пад. рэд. А. В. Мальдзіса. — Мн., 1994. — Т. 4. — С. 437.
• Палітыка Дзьмітры Антонавіч // Памяць : гісторыка-дакумэнтальная хроніка Чашніцкага раёну / рэдкал. М. Ц. Дробыш [і інш.]. — Мн., 1997. — С. 454.
• Палітыка Дзьмітры Антонавіч // Энцыкляпэдыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. / рэдкал. І. П. Шамякін [і інш.]. — Мн., 1986. — Т. 4. — С. 155—156.

Вонкавыя спасылкі

• Прыдзьвінскі край: гісторыя і сучаснасьць