Літаратура і мастацтва
| Літаратура і мастацтва | |
 | |
 | |
| Тып | штотыднёвая |
|---|---|
| Заснавальнік | Народны камісарыят асьветы БССР |
| Уладальнік | Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь |
| Выдавец | Выдавецкі дом «Зьвязда» |
| Краіна | |
| Галоўны рэдактар | Ларыса Цімошык[2] |
| Заснаваная | 26 лютага 1932 (92 гады таму)[3]. |
| Палітыка | Урадавая |
| Мова | беларуская, расейская[4] |
| Штаб-кватэра | Менск, пр. Незалежнасьці, 77 |
| Наклад | 3072[5] |
| ISSN | 0024-4686 |
| Афіцыйны сайт | main.lim.by |
«Літаратура і мастацтва» («ЛіМ») — штотыднёвая літаратурная і грамадзка-палітычная дзяржаўная газэта Беларусі, заснаваная ў лютым 1932 году ў Менску. Друкуе апавяданьні, аповесьці, вершы, паэмы, п’есы і раманы. Зьмяшчае агляды выяўленчага і тэатральнага мастацтва, дойлідзтва, кіно, літаратуры, музыкі, радыё, тэлебачаньня і мінуўшчыны[6].
Мінуўшчына
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У лютым 1932 г. газэта «Літаратура і мастацтва» пачала выходзіць у якасьці друкаванага органа Фэдэрацыі аб’яднаньняў савецкіх пісьменьнікаў БССР і Галоўнай управы ў справах літаратуры і мастацтва (Галоўмастацтва) Народнага камісарыяту асьветы БССР. Першапачаткова выдавалася па-беларуску на 4 палосах тройчы на месяц. Шматлікія нумары газэты за 1930-ягады зьнішчылі нават з падшывак у бібліятэках, бо тыя зьмяшчалі творы рэпрасаваных пісьменьнікаў[3]. Да нямецкага ўварваньня 22 чэрвеня 1941 г. газэта пераважна зьмяшчала агляды юбілеяў, услаўленьне дзяржаўнага ладу СССР, нападкі на іншадумцаў і грамадазнаўчыя агляды твораў. Пасьля Нямецка-савецкай вайны аднавіла выпуск 10 красавіка 1945 году. З 1955 г. адбыўся паварот у бок менш прадузятага агляду падзеяў і твораў, асьвятленьня стану беларускай мовы. Стала выходзіць на 16 старонках. У 1957—1970 гг. выдавался двойчы на тыдзень. Упершыню выдала шэраг твораў Янкі Купалы, Якуба Коласа, Кузьмы Чорнага, Кандрата Крапівы, Петруся Броўкі, Аркадзя Куляшова, Максіма Танка, Пімена Панчанкі, Янкі Брыля, Андрэя Макаёнка, Івана Чыгрынава, Ніла Гілевіча, Рыгора Барадуліна, Барыса Сачанкі, Янкі Сіпакова і Івана Пташнікава[6].
3 чэрвеня 1988 г. газэта «Літаратура і мастацтва» зьмясьціла артыкул Зянона Пазьняка і Яўгена Шмыгалёва «Курапаты — дарога сьмерці», чым упершыню выкрыла рэпрэсіі ў БССР у 1930-я гады. У пачатку 1990-х гг. газэта вярнула славу пісьменьнікам Алесю Гаруну (1887—1920), Натальлі Арсеньневай (1903—1997), Юрку Віцьбічу (1905—1975), Уладзімеру Глыбіннаму (1910—1997) і Масею Сяднёву (1913—2001). Пры канцы 1990-х гг. найбольш увагі надала мінуўшчыне выяўленчага мастацтва (Уладзіслаў Страмінскі, Марк Шагал) і музыкі (Антон Абрамовіч, Восіп Казлоўскі, Фларыян Міладоўскі, Напалеон Орда). Асэнсоўвалася творчасьць Вацлава Ластоўскага, Язэпа Лёсіка, Мітрафана Доўнара-Запольскага, Ігната Дварчаніна, Сімяона Полацкага, Аляксандра Бурбіса, Палуты Бадуновай і Францішка Аляхновіча. На 1999 г. газэта «Літаратура і мастацтва» мела аддзелы: 1) выяўленчага мастацтва, аховы помнікаў і мастацкага афармленьня; 2) літаратурнага жыцьця, крытыкі і бібліяграфіі; 3) музыкі, тэатра, кіно і тэлебачаньня; 4) паэзіі і прозы; 5) публіцыстыкі, лістоў і грамадзкай думкі[6]. Свае першыя творы на старонках газэты выдавалі Іван Мележ, Іван Шамякін, Васіль Быкаў, Уладзімер Караткевіч, Яўгенія Янішчыц, Алесь Разанаў і Алесь Пісьмянкоў.
У 2002 г. газэта ўтварыла Рэдакцыйна-выдавецкую ўстанову (РВУ) «Літаратура і мастацтва», у склад якой увайшлі 7 мастацкіх дзяржаўных часопісаў: 5 беларускамоўных — «Бярозка», «Вожык», «Крыніца», «Маладосьць» і «Полымя»; 2 расейскамоўных — «Нёман», «Сусьветная літаратура». У 2010 г. газэта стала друкавацца па-беларуску і па-расейску[4]. У лістападзе 2012 году ўвайшла ў склад Выдавецкага дому «Зьвязда» разам з часопісамі.
Галоўныя рэдактары
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Хацкель Дунец (1932—1935)
- Ільля Гурскі (1935—1941)
- Аркадзь Куляшоў (1945—1946)
- Мікалай Горцаў (1947—1949)
- Павал Кавалёў (1949—1950)
- Васіль Вітка (1951—1957)
- Мікола Ткачоў (1957—1959)
- Янка Шарахоўскі (1959—1961)
- Нічыпар Пашкевіч (1961—1969)
- Леанід Прокша (1969—1972)
- Хведар Жычка (1972—1976)
- Алесь Асіпенка (1976—1980)
- Алесь Жук (1980—1986)
- Анатоль Вярцінскі (1986—1990)
- Мікалай Гіль (1990—1997)
- Уладзімер Някляеў (1997—1999)
- Алесь Пісьмянкоў (1999—2002)
- Віктар Шніп (2002—2003)
- Анатоль Казлоў (2003—2009)
- Алесь Карлюкевіч (2009—2011)
- Тацяна Сівец (з 2011—верасень 2015)
- Ларыса Цімошык (2015—2019)
- Аляксей Чарота (зь ліпеня 2019)
Крыніца
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ The ISSN portal (анг.) — Paris: ISSN International Centre, 2005. — ISSN 0024-4686
- ^ Галоўная - ЛіМ
- ^ а б Тацяна Падаляк. «ЛіМ» чыталі Колас і Купала // Зьвязда : Газэта. — 25 лютага 2012. — № 38 (27153). — С. 4.
- ^ а б «ЛіМ» часткова перайшоў на расейскую Культура. Наша Ніва (28 траўня 2010). Праверана 15 траўня 2011 г.
- ^ Літаратура і Мастацтва, №10 (4554), 2010
- ^ а б в Алесь Марціновіч. «Літаратура і мастацтва» // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 1999. — Т. 9. — С. 294. — 560 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0155-9
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Step. Najnowsza literatura i sztuka w BSSR-w świetle żródeł sowieckich. (пол.) // Przegląd Wileński : газэта. — 1934, 13 maja. — № 9. — С. 4, 5.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу] |
Гэта — накід артыкула пра пэрыядычныя выданьні. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |