Гелгудышкі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Гелгудышкі
лац. Giełgudyški
лет. Gelgaudiškis
Гелгудышкі
Герб Гелгудышкаў
Першыя згадкі: XV стагодзьдзе
Горад з: 1958
Краіна: Летува
Павет: Мар’ямпальскі
Раён: Шацкі
Плошча:
  • 3,37 км²
Насельніцтва:
Часавы пас: UTC+2
летні час: UTC+3
Тэлефонны код: 345
Паштовы індэкс: LT-71430
Геаграфічныя каардынаты: 55°4′30″ пн. ш. 22°58′30″ у. д. / 55.075° пн. ш. 22.975° у. д. / 55.075; 22.975Каардынаты: 55°4′30″ пн. ш. 22°58′30″ у. д. / 55.075° пн. ш. 22.975° у. д. / 55.075; 22.975
Гелгудышкі на мапе Летувы
Гелгудышкі
Гелгудышкі
Гелгудышкі
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.gelgaudiskis.lt/

Гелгуды́шкі (лет. Gelgaudiškis) — места ў Летуве, на рацэ Нёмане. Цэнтар Гелгудыскага староства Шацкага раёну Мар’ямпальскага павету. Знаходзяцца за 15 км ад Шакаў.

Гелгудышкі — даўняя вёска гістарычнай Жамойці, якую ўлады Летувы абвясьцілі часткай этнаграфічнага рэгіёну «Сувалкія».

Назва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Гелігуд

Гелгод (Gelgod) — імя германскага паходжаньня[2].

Яшчэ этнограф і мовазнаўца Яўхім Карскі зьвяртаў увагу на тое, што ў латыскай Курляндыі, «большасьць беларускіх населеных месцаў заканчваюцца на -ішкі»[3], пазьней у рэчышчы палітыкі летувізацыі падобныя тапонімы на -ішкі азначылі як «гістарычна балтыйскія» і нават «тыпова летувіскія»[4]. Тым часам менскі дасьледнік Алёхна Дайліда зазначае, што «ва ўсходнегерманскіх мовах быў пашыраны суфікс -isk-: такім парадкам, так менаваная «лінія Сафарэвіча» (мяжа перавагі паселішчаў з назовамі на -ішкі ў Панямоньні) не абавязкова зьнітаваная з балтамі»[5].

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У XV стагодзьдзі фальварак Гелгудышкі належаў да вялікакняскіх земляў. У 1504 годзе вялікі князь Аляксандар перадаў яго свайму сакратару з роду Сапегаў. Потым мясцовасьць пераходзіла ва ўласнасьць Масальскіх, Дэмбінскіх, Азямблоскіх, Гелгудаў, Чартарыйскіх, фон Кеўдэлаў, якія валодалі ім да Першай сусьветнай вайны.

Статус места Гелгудышкі атрымалі ў 1958 годзе.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Resident population by city / town at the beginning of the yearState Data Agency of Lithuania, 2023.
  2. ^ Bergh L. Ph. C. Historische beschouwing der Nederlandsche Eigennamen // Taalkundig magazijn of gemengde bijdragen tot de kennis der Nederduitsche taal. 4o Deel, 1842. S. 568.
  3. ^ Карский Е. Ф. Белорусы. Т. 1. — Минск, 2006. С. 559.
  4. ^ Зайкоўскі Э. Балты цэнтральнай і ўсходняй Беларусі ў сярэднявеччы // Спадчына. № 1, 1999. С. 61—72.
  5. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 31.