Кейданы

Кейданы
лет. Kėdainiai
Герб Кейданаў
Першыя згадкі:	1372
Горад з:	1590
Краіна:	Летува
Павет:	Ковенскі
Мэр:	Валянтынас Тамуліс[d]
Плошча:	25 км²
Насельніцтва (2017)
колькасьць:	24 177 чал.
шчыльнасьць:	967,08 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Паштовы індэкс:	57001
Геаграфічныя каардынаты:	55°17′0″ пн. ш. 23°58′0″ у. д.
Кейданы на мапе Летувы Кейданы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.kedainiai.lt/

Кейда́ны (лет. Kėdainiai) — горад у Летуве, на рацэ Нявежы. Адміністрацыйны цэнтар Кейданскага раёну Ковенскага павету. Насельніцтва на 2017 год — 24 177 чалавек. Чыгуначная станцыя.

Кейданы — магдэбурскае места гістарычнай Жамойці, якое ў 2003 годзе абвясьцілі часткай афіцыйнага летувіскага этнаграфічнага рэгіёну «Аўкштайція».

Назва

Паводле францускага лінгвіста-германіста Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў, назва Кейданы паходзіць ад германскага асабістага імя (падобнае імя Χαιδεινοι засьведчыў яшчэ Пталемэй).

Гісторыя

Упершыню Кейданы ўпамінаюцца ў 1372 годзе ў Лівонскай кроніцы. У XVI—XVII стагодзьдзях яны знаходзіліся ў валоданьні Радзівілаў. З гэтага часу Кейданы сталі буйным цэнтрам кальвінізму ў рэгіёне. 24 красавіка 1648 году яны атрымалі ад караля і вялікага князя Ўладзіслава Вазы Магдэбурскае права і герб. 17 жніўня 1655 году тут склалі унію паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Швэцыяй.

У 1811—1863 гадох Кейданы знаходзіліся ў валоданьні Гутэн-Чапскім. У час вызвольнага паўстаньня (1830—1831) 29 красавіка 1831 году тут адбылася бітва паміж нерэґулярным аддзелам паўстанцаў пад камандаваньнем Маўрыцыя Прозара з аднаго боку й большай колькасьці расейскіх войск.

У 1862 годзе адзначалася, што рада Кейданскай гімназіі выступіла з прапановай увесьці выкладаньне жамойцкай мовы.

Гаспадарка

З 1963 году ў Кейданах працуе хімічны завод «Lifosa», які вырабляе ўгнаеньні.