Ляндварова

Ляндварова
лет. Lentvaris
Палац Тышкевічаў
Герб Ляндварова
Першыя згадкі:	XVI стагодзьдзе
Краіна:	Летува
Павет:	Віленскі
Раён:	Троцкі
Насельніцтва:	10 160 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Геаграфічныя каардынаты:	54°40′21″ пн. ш. 25°4′57″ у. д.
Ляндварова на мапе Летувы Ляндварова
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.lentvaris.lt/

Ляндварова (па-летувіску: Lentvaris, па-польску: Landwarów) — места ў Летуве, цэнтар староства Троцкага раёну Віленскага павету. Насельніцтва на 2018 год — 10 160 чал. Знаходзіцца за 9 км ад Трокаў, за 18 км ад Вільні, на этнічнай тэрыторыі беларусаў. Чыгуначны вузел на Вільню, Горадню, Коўна.

Этымалёгія назвы

Тапонім «Ляндварова» мае нямецкае паходжаньне і ўтварыўся ад словаў Land (зямля) і Warte (варта).

Варыянты назвы места ў беларускіх тэкстах: Ляндварава, Ляндвараў.

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Ляндварова датуецца 1596 годам, але археалягічныя дасьледаваньні высьветлілі, што першыя пасяленьні існавалі тут яшчэ ў ХІ—ХІІ стагодзьдзях.

Брама сядзібы Тышкевічаў

У розныя часы Ляндварова знаходзілася ў валоданьні Кунцэвічаў, Сапегаў, Нарушэвічаў, манахаў-бэнэдэктынаў, Хадкевічаў, Французевічаў, Грыневічаў, Дамброўскіх. У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) мясьціна апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Троцкім павеце Віленскай губэрні.

У 1850 Ляндварова разам з чатырма фальваркамі (Карпаўка, Пятухова, Рачкуны і Устрань) набыў Юзэф Тышкевіч. У 1862 праз паселішча прайшла чыгунка. Станам на 1881 у Ляндварове было 29 двароў, на 1896 — 39.

У 1920 годзе Ляндварова апынулася ў Сярэдняй Літве, у 1922 годзе — у складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Віленскім павеце Віленскага ваяводзтва. 10 кастрычніка 1939 году згодна зь летувіска-савецкай дамовай, бальшавікі перадалі мястэчка ў склад Летувы.

3 жніўня 1946 году Ляндварова атрымала статус места. У 2001 годзе адбылося афіцыйнае зацьверджаньне мескага гербу.

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1866 год — 162 чал., усе каталікі; 1881 год — 385 чал.; 1896 год — 385 чал.; 1897 год — 300 чал.
• XX стагодзьдзе: 1923 год — 2 тыс. чал.; 1939 год — 2,5 тыс. чал.; 1959 год — 4216 чал.; 1966 год — 5,5 тыс. чал.; 1970 год — 8235 чал.; ; 1976 год — 9,6 тыс. чал.; 1979 год — 10 167 чал.; 1989 год — 12 694 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2001 год — 11 773 чал.; 2010 год — 11 417 чал.

Адукацыя

У Ляндварова працуе гімназія, 2 сярэднія і пачатковая школы.

Турыстычная інфармацыя

Касьцёл

Славутасьці

• Гаспадарчы двор Тышкевічаў (XIX ст.)
• Касьцёл Зьвеставаньня Найсьвяцейшай Паньне Марыі (1910—1926)
• Палацава-паркавы комплекс Тышкевічаў (XIX ст.)

Страчаная спадчына

• Капліца (1905)

Галерэя

• Даўнія графічныя выявы Ляндварова
• 

  Акварэль Н. Орды, XIX стагодзьдзе

• 

  Літаграфія з акварэлі

• 

  Н. Орда, XIX стагодзьдзе

• 

  С. Анташэвіч, 1887

Месты-сябры

• Арнэта, Польшча
• Уронкі, Польшча

Літаратура

• Landwarowo // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom V: Kutowa Wola — Malczyce. — Warszawa, 1884. S. 75.

Вонкавыя спасылкі

Ляндварова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў