Беларуская сялянская партыя Зялёны Дуб

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Зялёны Дуб (неадназначнасьць).

Беларуская сялянская партыя «Зялёны Дуб» — беларуская партызанская арганізацыя, якая дзейнічала на тэрыторыі БССР цягам 1920-х гадоў. Адзьдзелы «Зялёнага Дубу» вялі ўзброеную барацьбу супраць улады бальшавікоў. Асноўнай мэтай арганізацыі было аднаўленьне незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі.

Гісторыя

Гісторыя «Зялёнага Дубу» пачалася ў 1910 годзе. Напачатку гэта была культурніцкая моладзевая арганізацыя, якая арыентавалася на сялянства ды інтэлігенцыю.

Вікікрыніцы зьмяшчаюць арыгінальныя матэрыялы, датычныя тэмы артыкула:

Статут Беларускай Сялянскай Партыі «Зялёны Дуб»

Баявыя дзеяньні арганізацыя пачала ўлетку 1919 году. Тады ж газэты «Звон» і «Беларусь» надрукавалі «Дзёньнік арміі Зялёнага Дубу», складзены кіраўніком арганізацыі Вячаславам Адамовічам-малодшым (вядомы таксама як атаман Дзяргач). Увосень 1920 году быў створаны Галоўны штаб партызанскіх аддзелаў, які ўзначаліў палкоўнік Уладзімер Ксяневіч (партыйная мянушка Грач), і складзены тэкст Статуту.

Згодна са Статутам, дзяржаўны лад Беларусі і зямельнае пытаньне павінен быў вызначыць Устаноўчы сход. Прадугледжвалася інтэнсыўная беларусізацыя, а таксама арыентацыя на Захад, Польшчу і Ўкраіну.

Галоўны штаб «Зялёнага Дубу» знаходзіўся ў Лунінцы, які ў той час уваходзіў у склад Польшчы. Там аддзелы камплектаваліся, узбройваліся і накіроўваліся ў БССР. Напачатку ваяроў было ўсяго 400 чалавек. Яны падзяляліся на «пяцёркі», якія ў сваю чаргу станавіліся ядром асобных паўстанцкіх аддзелаў, цэнтрамі прыцягненьня незадаволенага бальшавіцкім рэжымам сялянства. «Зялёнадубцы» вялі баявыя дзеяньні ў Слуцкім, Мазырскім, Бабруйскім, Барысаўскім, Ігуменскім паветах. Атаман Дзяргач кіраваў палескімі адзьдзеламі «Зялёнага Дубу». Адным з атаманаў арганізацыі быў Цімафей Хведашчэня.

Сымболіка

На пячатцы «Зялёнага Дубу» зьмяшчалася выява «Пагоні», а таксама чэрап і скрыжаваныя косьці. У той жа час штаб арганізацыі і атаман Дзяргач карысталіся пячаткаю з выявай трох дубовых лісьцікаў.

Апісаньне сьцяга аднаго з атрадаў «Зялёнага Дубу» утрымліваецца ва ўспамінах атамана Крэчата:^[1]

На ядвабным зялёным фоне, з аднаго боку, сумнымі вачыма глядзела аблічча Спаса, зь іншага боку быў крыж у дубовым трылісьніку й чэрап…

Вядомыя сябры арганізацыі

Крыніцы

^ Аляксей Трубкін. Пад якім сцягам змагаліся „Зялёнадубцы”? (бел.) // Беларускае Радыё Рацыя.

Вонкавыя спасылкі

[1] Аляксей Трубкін. Пад якім сцягам змагаліся „Зялёнадубцы”? (бел.) // Беларускае Радыё Рацыя.

[1]

п а р Беларуская Народная Рэспубліка ў тэмах
Сымбалі	Герб Сьцяг Гімн Сьцяг Першага Слуцкага Палка Узнагароды
Гісторыя	Вялікая беларуская рада Першы Ўсебеларускі зьезд Беларуска-польская адміністрацыя Менску Польска-савецкая вайна Рыская дамова (1920) Слуцкі збройны чын Рыская мірная дамова 1921 году Першая Ўсебеларуская канфэрэнцыя Другая Ўсебеларуская канфэрэнцыя
Органы ўлады	Урад Беларускай Народнай Рэспублікі Народны сакратарыят БНР Рада пяцёх Рада народных міністраў БНР Сьпіс урадаў БНР Рада БНР Найвышэйшая рада БНР Народная рада БНР Рада Случчыны Дзяржаўная калегія БНР
Войска	Узброеныя сілы БНР Асобны аддзел войскаў БНР у Балтыі Беларуская сялянская партыя Зялёны Дуб
Сьвяты	Дзень Незалежнасьці (Дзень Волі) Дзень Герояў
Дакумэнты	Устаўныя граматы Першая Другая Трэцяя Чацьвертая Канстытуцыя
Іншае	Беларускія прэс-бюро Вайскова-дыпляматычная місія БНР у Латвіі і Эстоніі Геаграфія Грамадзянства

п а р Расейска-беларускія бітвы
Вялікае Княства Літоўскае (1253—1569)	Паходы Альгерда на Маскву (1368—1372) Тросьненская бітва (1368) Стаяньне на Ўгры (1408) Бітвы пад Вязьмай (1492—1494) Бітва на Вядрошы (1500) Амсьціслаўская бітва (1501) Аблога Смаленску (1502) Бітва на возеры Смоліна (1502) Аблогі Смаленску (1513) Бітва пад Воршай (1514) Аблога Смаленску (1514) Аблога Полацку (1518) Аблога Старадубу (1535) Аблога Полацку (1563)
Рэч Паспалітая (1569—1795)	Радашкавіцкі паход (1578) Бітва за Полацак (1579) Аблога Пскову (1579) Аблога Вялікіх Лукаў (1580) Інтэрвэнцыя ў Маскву (1605) Аблога Смаленску (1609—1611) Інтэрвэнцыя ў Маскву (1610) Аблога Смаленску (1613—1617) Аблога Смаленску (1632—1634) Аблога Смаленску (1654) Амсьціслаўская разьня (1654) Аблога Магілёву (1654) Бітва пад Шкловам (1654) Бітва пад Шапялевічамі (1654) Менская бітва (1655) Бітва пад Вільняй (1655) Аблога Барысава (1660) Бітва пад Палонкай (1660) Берасьцейская разьня (1660) Магілёўскае паўстаньне (1661) Бітва пад Віцебскам (1664) Бітвы вайны 1654—1667 гадоў Аблога Полацку войскамі Пятра І (1710) Бітва пад Слонімам (1769) Бітва пад Опсай (1792) Бітва пад Стоўпцамі (1792) Бітва пад Мірам (1792) Бітва пад Барушкаўцамі (1792) Бітва пад Зэльвай (1792) Бітва пад Зяленцамі (1792) Бітва пад Войшкамі (1792) Бітва пад Дубенкай (1792) Бітва пад Крэменем (1792) Бітва пад Берасьцем (1792) Бітва пад Маркушавам (1792) Бітва пад Рацлавіцамі (1794) Віленскае паўстаньне (1794) Бітва пад Немянчынам (1794) Бітва пад Палянамі (1794) Бітва пад Ліпнішкамі (1794) Бітва пад Салатамі (1794) Бітва пад Слонімам (1794) Бітва пад Любаньню (1794) Бітва пад Крупчыцамі (1794) Бітва пад Берасьцем (1794)
Пад уладай Расейскай імпэрыі (1795—1918)	Бітва пад Кейданамі (1831) Бітва пад Янджэевам (1831) Бітва пад Дашавам (1831) Бітва пад Цёлкавам (1863) Мілавідзкая бітва (1863) Бітва пад Ласасінам (1863) Бітва пад Панасаўкай (1863)
Беларуская Народная Рэспубліка (1918—1921)	Слуцкае паўстаньне (1920) Партызанская барацьба «Зялёнага дубу» (1919—1921)
У складзе СССР (1922—1990)	Барацьба «Саюзу змаганьня за незалежнасьць Беларусі» (1946—1949) Бой адзьдзелу Івана Раманчука з савецкімі адзьдзеламі (1949) Барацьба «Чорнага ката» (1946—1960)