Аблога Смаленску (1514)
Аблога Смаленску
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| |||||||||
Супернікі | |||||||||
 Вялікае Княства Літоўскае |  Вялікае княства Маскоўскае | ||||||||
Камандуючыя | |||||||||
| Юры Салагуб | |||||||||
Колькасьць | |||||||||
| невядома | амаль 42 тыс.[1]; 140—300 гарматаў | ||||||||
Абло́га Смале́нску адбывалася ў 1514 року ў ходзе шостай маскоўска-літоўскай вайны (1512—1522). Маскоўскае войска пад даводзтвам вялікага князя Васіля III захапіла места 1 жніўня.
Перадумовы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Пасьля выбуху вайны ў лістападзе 1512 маскоўскія войскі ўжо двойчы беспасьпяхова атакавалі Смаленск, істотную крэпасьць і гандлёвы цэнтар. Першая аблога цягнулася шэсьць тыдняў у студзені-лютым 1513, але была адбітая вялікім гетманам Канстанцінам Астроскім. Наступная аблога доўжылася чатыры тыдні ў жніўні-верасьні таго ж году.
Падзеі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У чэрвені 1514 маскоўскі князь Васіль III узначаліў сваё войска ў трэцім паходзе на Смаленск. Гэтым разам маскавіты мелі значную колькасьць асаднае зброі, атрыманай ад Сьвятой Рымскай імпэрыі. 15 ліпеня амаль 42-тысячнае войска[1] дасягнула Смаленску, узяла яго ў аблогу і пачало падрыхтоўку да штурму: вакол крэпасьці ўзьвялі частакол, насупраць брамы былі пастаўленыя рагаткі дзеля запабяганьня ад вылазак гарнізону. Праз два тыдні, 29 ліпеня, пачаўся несупынны артылерыйскі абстрэл. Колькасьць гарматаў у маскоўцаў ацэньваецца ад 140 да 300 адзінак.
У адсутнасьць дапамогі ваявода смаленскі Юры Салагуб здаў крэпасьць 31 ліпеня 1514, і наступным днём Васіль III увайшоў у места. Смаленскі праваслаўны япіскап Варсанофій адправіў малебен, у часе якога мяшчане прысягнулі на вернасьць маскоўскаму ўладару. Юры Салагуб адмовіўся прыняць прысягу і быў адпушчаны на радзіму, дзе быў пакараны сьмерцю за здачу цьвердзі.
Вынікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Пасьля перамогі пад Воршай у верасьні 1514 Канстанцін Астроскі ня здолеў адваяваць Смаленск, і па выніках замірэньня 1522 року ён застаўся пад уладай Масковіі на наступнае стагодзьдзе — да вяртаньня падчас вайны 1605—1618. У гонар перамогі маскоўскі князь Васіль III зафундаваў узьвядзеньне ў Маскоўскім Крамлі Новадзявочага манастыру.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- 400 сражений Руси. Великие битвы русского народа / Николай Бодрихин. — М.: Яуза: Эксмо, 2009. — 432 с. — ISBN 978-5-699-33180-2
- Михайлова И.Б. К вопросу о «Смоленском взятии» 1514 г. // Studia Slavica et Balcanica Petropolitana: Петербургские славянские и балканские исследования. — 2011. — № 2 (10). — С. 41—54.