Гедмонт
| Гедмонт лац. Giedmont / Hiedmont | |
| Gadamund | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Gaddo + Mund |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Кадзімонт, Гедмант, Кедмонт, Гемонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Гедмонт» | |
Гедмонт (Кадзімонт, Кедмонт), Гемонт — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Ге́дмант.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гадамунд (Gadamundus[1], Gadmund[2]) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова -гед- (-гад-, -гід-) (імёны ліцьвінаў Гедзень, Гедвін, Гедрык; германскія імёны Gedenus, Gedovin, Gederich) паходзіць ад старагерманскага gidd- 'пыхлівы, ганарысты', ісьляндзкага geð 'нораў, тэмпэрамэнт'[4] або гоцкага gadiliggs 'сваяк, родзіч'[5], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[6] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[7]. Таксама адзначаліся старажытныя германскія імёны Gemundus[8] (падобная трасфармацыя: Людамонт > Лютмонт > Люмонт) і Gedelmunt[9].
Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн[10] і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[11].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Stanislao Cadimontowicz[a] de Swir (15 сакавіка 1497 году)[13]; Воитко Гемонтовичъ[14], Добъко Кгедмонътовичъ[15] (1528 год); Adam Giedmant, Kazmosz [s] Giedmant… Ambrosius Gedmont[16], Ambroży Giedmont[17] (20 кастрычніка 1655 году); Razmus Giedmont… Stanisław Walentynowicz Giedmont (1667 год)[18]; Jerzy Giedmont[19], Chryzostom Giedmont[20], Daniel Giedmont[21] (1690 год); Jan Giedmontt (1820 год)[22].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Войтка Гемонтавіч — відуклеўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Добка Гедмонтавіч — крожаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Павал Кедмонтавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1538 годзе[23]
- Марцін Янавіч Гедмантовіч — вялёнскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1585 годзе[24]
Гедманты — літоўскі шляхецкі род, які меў уладаньні на Жамойці.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Разглядаецца як перакручанае Talimontowicz[12]
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Boullón Agrelo A. I. Antroponimia medieval galega (ss. VIII–XII). — Tübingen, 1999. P. 230, 503.
- ^ Kraks navnebog. — Kjøbenhavn, 1912. S. 35.
- ^ Piel J. M., Kremer D. Hispano-gotisches Namenbuch. Der Niederschlag des Westgotischen in den alten und heutigen Personen- und Ortsnamen der Iberischen Halbinsel. — Heidelberg, 1976. S. 143.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 97.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Meyer-Lübke W. Romanische Namenstudien. I. Die altportugiesischen Personennamen germanischen Ursprungs // Sitzungsberichte der Philosophisch-Historischen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Bd. 149. — Wien, 1905. S. 29, 71.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 564.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji wileńskiej. Tom I (1387—1507): indeksy. — Kraków, 1994. S. 16.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 520.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 163.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 170.
- ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 304.
- ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 328.
- ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 2. — Warszawa, 2015. S. 49.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 80.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 126.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 175.
- ^ Ławków, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 272.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 1. ― Вильна, 1901. С. 161.