Перайсьці да зьместу

Талімонт (імя)

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Талімонт
лац. Talimont
Talamund
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Talo + Mund
Іншыя формы
Варыянт(ы) Талімунт, Тальмонт, Далмунт, Дальмонт, Тальмант
Вытворныя формы Дульмант, Даўмонт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Талімонт»

Талімонт (Талімунт, Тальмонт), Далмунт — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Та́льмант.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Таламунд або Далмунд, пазьней Тальмонда або Тальмонт (Talamundus, Dalmund[1], Talmonde[2], Talmont[1][3]) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова тал- (дал-) (імёны ліцьвінаў Талейка, Дальман, Талмут; германскія імёны Taleke, Dalman, Talmut) паходзіць ад гоцкага tals 'дасьціпны, руплівы'[5] або ад германскага і стараангельскага deall 'славуты, ганарлівы'[6], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[7] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[8]. Такім парадкам, імя Талімонт азначае «гарлівая дасьціпнасьць»[9].

Адпаведнасьць імя Талімонт германскаму імю Tolmunt (Tol-munt) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[10]. Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — таксама сьцьвердзіў амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[11].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: haeredes de Swir Joannes Thalimonth… Stanko Thalimonth (да 20 сакавіка 1440 году[a])[12]; Thalymunth, duce de Swyr (28 верасьня 1449 году)[13]; Joannes Joannis Talimontowicz… et Joanne Talimonth (23 чэрвеня 1463 году[a])[14]; Joanne Talimontowicz (8 лютага 1494 году)[15]; княз Воитехъ Юревъ сын Талимонтовича (7 траўня 1503 году)[16]; Nos generosus dux Stanislaus Thalymonthowicz (22 ліпеня 1503 году)[17]; Шымъко Талмонътовичъ (1528 год)[18]; князь Ян Талимонтович (28 студзеня 1560 году)[19]; Томко Талмунтовичъ (1567 год)[20]; Testament Jana syna Talmuntowiczowego (2-я палова XVI ст.)[21]; z pułku imsci pana Melchiora Ludwika Delemunt — pułkownika iego królewskiey mosci (2 сьнежня 1661 году)[22]; Jerzy Talmontt (20 кастрычніка 1655 году)[23]; Piotr Talmunt (28 жніўня 1663 году)[24]; ich mościów panów: Minhausa i Talmunta (10 верасьня 1709 году)[25]; jm pan Waleryan Talmunt, starosta Niwski (27 жніўня 1714 году)[26]; Antoni Talmunt (9 лютага 1791 году)[27].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Талімонт († па 1449) — літоўскі князь; меў сыноў Станіслава, Юрыя і Яна, пачынальнік роду Тальмантаў
  • Рыгор Шымкавіч Тальмантовіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1588 годзе[28]
  • Андрэй і Пётар Рыгоравічы Тальмантовічы — расенскія зямяне, якія ўпамінаюцца на мяжы XVI—XVII стагодзьдзяў[29]

Далмунты — літоўскі шляхецкі род[30].

У XVI ст. існавала рака Дальмонта (Дальмонта) у Жамойцкім старостве[31].

На гістарычнай Лідчыне існуе вёска Тальманты.

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ а б У публікацыі 1932 году адпаведны дакумэнт азначаецца як «падроблены»

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ а б Schmittlein R. L’anthroponyme germanique employé d’une façon absolue en fonction toponymique // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1961. P. 204.
  2. ^ El Nombre de los Antepasados: Toponimia Gallega de Origen Antroponímico (I v2.0), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
  3. ^ Patronyme TALMONT, Filae.com: Genealogy
  4. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 64.
  5. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
  6. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 30.
  7. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
  8. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  9. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 26.
  10. ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
  11. ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
  12. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 187.
  13. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 220.
  14. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 277.
  15. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 471.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 270.
  17. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 656.
  18. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.
  19. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 254 (40) (1559—1563). — Vilnius, 2015. P. 72.
  20. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 559.
  21. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 1 (1380—1584). — Vilnius, 1998. P. 128.
  22. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 18. — Вильна, 1891. С. 423.
  23. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 319.
  24. ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 17. — Витебск, 1888. С. 216.
  25. ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 3, т. 2. — Киев, 1868. С. 720.
  26. ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 22. — Витебск, 1891. С. 187.
  27. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 487.
  28. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 2. ― Вильна, 1903. С. 16.
  29. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 7. ― Вильна, 1909. С. 311.
  30. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Д, Згуртаваньне беларускай шляхты
  31. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 89.

Літаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Талімонт_(імя)&oldid=2594081»