Перайсьці да зьместу

Судзімонт (імя)

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Судзімонт
лац. Sudzimont
Sudhmund
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Sudo + Mont
Іншыя формы
Варыянт(ы) Судымунд, Судымунт, Судмонт
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Судзімонт»

Судзімонт (Судымунд, Судымунт, Судмонт) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Судмунд (Sudhmund) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова суд- (сут-) (імёны ліцьвінаў Судзіла, Судар, Сутарт; германскія імёны Sudila, Suderus, Sutardus) паходзіць ад гоцкага sauþa 'вобраз'[2] або ад стараісьляндзкага sudhr 'поўдзень'[3], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[4] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[5]. Такім парадкам, імя Судзімонт азначае «вобраз гарлівасьці»[6].

Паводле францускага лінгвіста-германіста Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў, імя Судзімонт адпавядае германскаму імю Suaidemund[7]. Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — таксама сьцьвердзіў амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[8].

У Прусіі (ваколіцы Мэмэлю) існавалі вёскі Peter Zudmunten (Peter Sudmandten), Sudmund Hanß (Sudmandten Hans), Szudmundten (Schudmanten, Sudmunten) і Szudmund Margen[9].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Sudemund von Wesisken (30 студзеня 1384 году[10])[11]; Pextis et filij eius Sudimunt (1387—1394 гады)[12]; Sudemont de Wesisken (20 красавіка 1393 году)[13]; Sudemunt[14], Sedemunt[15] (Хроніка Віганда); Sudimunth nostre curie pincerna (23 траўня 1409 году)[16]; Sudymunth (29 красавіка 1431 году)[17]; Sudimundi Dorgyeowicz[18], Sudimundi Dorgeowycz[19] (Sudimund Dorgewicz[20]; 1 верасьня 1431 году); Segmund Dorgewicz (15 траўня 1432 году)[21]; Sudimundi Creviensis [tenutariorum] [sigilla] (20 студзеня 1433 году)[22]; Sugimund Crewensis [capitanei] (27 лютага 1434 году)[23]; zacznemu Szudzimundowi (15 жніўня 1434 году з вопісу 2-й паловы XVI ст.)[24]; Ивашку Судимонътовичу[25], Ивашко Судимонътович[26], Пану Судимонъту шесть чоловековъ[27], пану Судимонъту Доркгевичу[28], Судимонъту чоловекъ[29] (Судимонът Доркгевич[20], 1440—1492 гады); Olyechno Svdymvntho supremo nostro subpincerna (28 ліпеня 1449 году)[30]; Svdvmvnth Rymowydowicz (1460 год)[31]; Olechno Swdymunthowitcz howptmann zcu Polotczke (4 кастрычніка 1472 году)[32]; Olechno Sudymuntowicz hewptmann czu Poloczske (22 лістапада 1474 году)[33]; Olechnowi Sudumunthowiczowi (8 траўня 1481 году з вопісу 2-й паловы XVI ст.)[34]; Olechno Schudzimentowicz (30 траўня 1482 году)[35]; Olechno Sudymvnthowycz de Chozowa palatino Vilnensi et cancellario magni ducatus Lythuanie (17 ліпеня 1484 году)[36]; Johannes, Barthko germani Svdzymonthowyczy (1486 год)[37]; Nos idcirco Olechno Sudymonthowicz palatinus Vilnensis et cancellarius magni ducatus Llytwanie (15 траўня 1489 году)[38]; nobili Bartholomaeo Sudzymunthowicz (1490 год)[39]; Довкгордовъ сын Судимонтъ (22 сакавіка 1525 году)[40]; Станислав Судмонтовичъ[41], Петръ Судмонтовичъ[42], Наркгал Судмонътовичъ[43] (1528 год); Мацко Судимонтович (1537 год)[44]; близкимъ своимъ Станиславу Судмонтовичу а Стасю Киртовтовичу Семашковича (9 лютага 1556 году)[45]; Michał Sudymonthowicz, nazwany Swach, Olechnowi Sudymonthowiczowi brathu swemu (25 лютага 1561 году)[46]; писара земского браславского Северина Судимонтовича Кропивницкого (12 лістапада 1583 году)[47]; пан Балтромеи Судимонт (15 студзеня 1597 году)[48]; Muxaилъ Судимонтовичь Кропивницкій (1 верасьня 1619 году)[49]; Stephan Sudmont (1694—1697 гады)[50]; Pater Ambrosius Sudimont (13 лістапада 1747 году)[51].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Судзімонты гербу Тупая Падкова — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[54]. З XVII ст. прыдомкам Судымунтавіч карыстаўся валынскі шляхецкі род Чэчаляў гербу Яліта[55].

У XVI ст. існавала сяло Судмонты або Судмонтавічы (Судмонты, Судмонтовичи) у Жамойцкім старостве[56].

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Sveriges medeltida personnamn — förnamnsregister Abbe-Øxvidh, Institutet för språk och folkminnen
  2. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 203.
  4. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
  5. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  6. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18, 25.
  7. ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
  8. ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
  9. ^ Kiseliūnaitė D. Klaipėdos krašto toponimai. Istorinis ir etimologinis registras. — Vilnius, 2020. P. 107, 168, 177.
  10. ^ Договор между Витовтом и Тевтонским орденом о передаче Жемайтии, Селонии и Судовии (1384), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  11. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. P. 4.
  12. ^ Поручная грамота за Братошу Койлутовича (1387—1394)(недаступная спасылка), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  13. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. P. 32.
  14. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 626, 640—641.
  15. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 657.
  16. ^ Semkowicz W. Przywileje Witolda dla Moniwida, starosty Wileńskiego, i testament jego syna Jana Moniwidowicza // Ateneum Wileńskie. Nr. 1, 1923. S. 260.
  17. ^ Полехов С. В., Наумов Н. Н. Татарская тематика в переписке сановников Тевтонского ордена. 1431—1432 гг. // Золотоордынское обозрение. 2020. Т. 8. № 4. С. 787.
  18. ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 136.
  19. ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135.
  20. ^ а б Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 304.
  21. ^ Русско-ливонские акты. — СПб, 1868. С. 191.
  22. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 94.
  23. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 105.
  24. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 1 (1380—1584). — Vilnius, 1998. P. 25.
  25. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 21, 56.
  26. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 23.
  27. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 25.
  28. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 27.
  29. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 44.
  30. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 220.
  31. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 259.
  32. ^ Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 3. — Kraków, 1894. P. 173.
  33. ^ Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 3. — Kraków, 1894. P. 213.
  34. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 1 (1380—1584). — Vilnius, 1998. P. 52.
  35. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 380.
  36. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 397.
  37. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 415.
  38. ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 195.
  39. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 760.
  40. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 158.
  41. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 74.
  42. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 165.
  43. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 169.
  44. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 132.
  45. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 21. — Вильна, 1894. С. 203.
  46. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 1 (1380—1584). — Vilnius, 1998. P. 83.
  47. ^ Метрыка Вялікага Княства Літоўскага. Кніга 70 (1582—1585 гг.). — Менск, 2008. С. 92.
  48. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 444.
  49. ^ Памятники, изданные Временной комиссией для разбора древних актов. Т. 1. — Киев, 1848. С. 12.
  50. ^ Maciejauskiene V. Lietuviu pavardziu susidarymas, XIII—XVIII a. — Vilnius, 1991. P. 40.
  51. ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 7. Акты Городненского гродского суда. — Вильна, 1874. С. 541.
  52. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 1. ― Вильна, 1901. С. 68.
  53. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 42.
  54. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 799.
  55. ^ Stekert A. Przydomki polskie, litewskie i rusińskie. — Kraków, 1897. S. 117.
  56. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 303.

Літаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Судзімонт_(імя)&oldid=2609576»