Саймонт
| Саймонт лац. Sajmont | |
| Seimund | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | *Seio + Mund |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Саймунт, Сеймант, Шэймант, Жаймонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Саймонт» | |
Саймонт (Саймунт, Сеймант, Шэймант, Жаймонт) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Сеймунд або Саймунд (Seymund, Seimund) — імя германскага паходжаньня[1][2]. Іменная аснова сай- (сей-, зей-) (імёны ліцьвінаў Шэйбар, Сайбут, Зэйвальд; германскія імёны Seiber, Seyboth, Seywaldus) паходзіць ад гоцкага saio 'вястун'[3] або ад асновы сіг- (зыг-, зег-)[4], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[5] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[3]. Такім парадкам, імя Саймонт азначае «вястун гарлівасьці»[2].
Адпаведнасьць імя Саймонт германскаму імю Seimund (Simund) прызнае летувіскі лінгвіст Ёзас Юркенас(lt)[6].
Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн[7] і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[8].
У Прусіі бытавала імя Сымунт: Symunt (1292 год)[9].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Saymunt Girdutten son (29 верасьня 1379 году[10])[11]; Сеньку Соимонътовичу а Ивашку Борвоиновичу земля пустая Моищишина[12], чоловековъ… Соимонтъ[13] (1440—1492 гады); чоловековъ у Лынкгменскои волости… а Шеимонта (27 чэрвеня 1498 году)[14]; Стась Саимонътовичъ (1528 год)[15]; Дмитъръ Соимантъ (1565 год)[16]; Дмитръ Соймантъ (1567 год)[17]; u boiar Trabskich Hryszki y Michała Bochdanowiczow Seymontow (22 чэрвеня 1581 году)[18].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Саймонт Гердутавіч — літоўскі баярын, які засьведчыў умову 1379 году
- Сенька Саймонтавіч — літоўскі баярын, які атрымаў наданьне ад вялікага князя Казімера
- Стась Саймонтавіч — упіцкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
У XVI ст. існавала ўрочышча Жаймонтышкі (Жоймонтышки) у Жамойцкім старостве[19].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1330.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 241.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Юркенас, Ю. Основы балтийской и славянской антропонимики. — Вильнюс, 2003. С. 127.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 713.
- ^ Договор о перемирии на 10 лет между ВКЛ и Тевтонским орденом (1379), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Codex diplomaticus Lithuaniae, 1253—1433. — Vratislaviae, 1845. P. 55.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 27.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 33.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 185.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 102.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 197.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 597.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 235.
- ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 116.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)