Гейдмант
| Гейдмант лац. Hiejdmant | |
| Heidmund | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Heido + Mund |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Гейтмант, Эйдмант, Эйтмант |
| Вытворныя формы | Ятмонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Гейдмант» | |
Гейдмант (Гейтмант), Эйдмант (Эйтмант) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гейдмунд (Heidmund, Heidmundus[1]) — імя германскага паходжаньня[2][3]. Іменная аснова -гейд- (-гайд-, -гейт-) (імёны ліцьвінаў Гайдэла, Эйдрык, Вільгейда; германскія імёны Heidilo, Eidrich, Williheid) паходзіць ад гоцкага haidus 'від, вобраз'[4] або haithi 'поле'[5], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[6] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[7].
Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн[8] і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[9].
Імя Гейдэмунт (Эйтмунт) бытавала ў Прусіі: Eytmunt (1360 год)[10], Mattis Heydemunt von Kremiten (4 верасьня 1404 году)[11].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: приставницства Бернатова Еитмонтовича (1531[12] і 1537[13] гады); Юри Геитмонтович… Юрь Геитмантович… Юрьи Геитмантович (1556 год)[14][15]; Władysław Ian Heydmant (1698 год; двойчы)[16]; Justyna Eydmont (1805 год)[17].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Бэрнат Эйтмонтавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1537—1538 гадох[18]
- Уладзіслаў Ян Гейдмант — шляхціч Ашмянскага павету, які ўпамінаецца ў 1698 годзе
Гейдманты (Hejdmant) — літоўскі шляхецкі род з Аршанскага павету[19].
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Inventaires et documents: Layettes du Trésor des Chartes. T. 5. — Paris, 1909. P. 4.
- ^ Ray O. Vore navne: en etymologisk navnebok med fyldige utredninger. — Chicago, 1944. S. 174.
- ^ Eilenstein H. Die unbekannteren Göttinnen: Die Götter der Germanen. Bd. 29. — BoD, 2011. S. 34.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 20.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 121.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 501.
- ^ Das Marienburger Tresslerbuch der Jahre 1399—1409. — Königsberg, 1896. S. 313.
- ^ Тяжбы литовских крестьян и жителей местечек с управителями имений: сборник документов. Ч. 1. — Вильнюс, 1959. С. 18.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 65.
- ^ Upytės valsčiaus inventorius. — Vilnius, 2011. P. 18, 24, 26.
- ^ Sinkevičiūtė D. Nauji XVI a. lietuvių dvikamieniai vardai su trumpinių kilmės dėmenimis // Baltistica. T. 57, Nr. 2 (2022). P. 337.
- ^ Acta stanow Wielkiego Xięstwa Littewskiego na Pospolite ruszenie, vigore laudum wileńskiego 14 augusti 1698. — Wilno, 1699. S. [36—37].
- ^ Bolsie, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 397.
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 56.