Гедзівід
| Гедзівід лац. Giedzivid / Hiedzivid | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Geda + Wid |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Гедвід, Кедзівід, Кедвід |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Гедзівід» | |
Гедзівід (Кедзівід, Гедвід, Кедвід) — мужчынскае імя.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Геда (Geda) і Від (Wid) — імёны германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -гед- (-гад-, -гід-) (імёны ліцьвінаў Гедзень, Гедвін, Гедмонт; германскія імёны Gedenus, Gedovin, Gadamundus) паходзіць ад старагерманскага gidd- 'пыхлівы, ганарысты', ісьляндзкага geð 'нораў, тэмпэрамэнт'[2] або гоцкага gadiliggs 'сваяк, родзіч'[3], а аснова -від- (імёны ліцьвінаў Відмунд, Мельвід, Торвід; германскія імёны Widmund, Melvid, Torvid) — ад гоцкага wida 'повязь, злучэньне, моцнасьць' або ад гоцкага і германскага widus 'дрэва'[2]. Такім парадкам, імя Гедзівід азначае «пыхлівы моцаю»[4]. Адзначалася старажытнае германскае імя Withgitha (With-githa)[5].
Паходжаньне імя Гедзівід ад складаньня германскіх імёнаў Geddo і Wido сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[6].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Гетвиду чоловек (1413—1424 гады)[7]; Кедивиду два чоловека[8], Кгедвидъ[9] (1440—1492 гады); Можеико Кедвид… Можеико Кгедвид (1537—1538 гады)[10]; в полю в Кгедвидах (15 лістапада 1597 году)[11]; Stefan Giedwid[12], Augustyn Giedwid[13] (1621 год); Krzysztof Giedwid (1667 год)[14]; Mathiasz Giedwid (1690 год)[15].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Гедзівід — літоўскі баярын, які атрымаў наданьні ад вялікіх князёў Вітаўта[16] і Казімера
Гедвіды — літоўскі шляхецкі род[17].
Гедвідзь (Giedwidź) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[18].
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 563, 1563.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 97.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
- ^ Searle W. G. Onomasticon anglo-saxonicum. — Cambrigde, 1897. P. 494.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1964. P. 84.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 386.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 48.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 50.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 59, 240.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 475.
- ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 93.
- ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 94.
- ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 2. — Warszawa, 2015. S. 55.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 161.
- ^ Saviščevas E. Polityka nadań wielkich książąt litewskich na Żmudzi w pierwszej połowie XV wieku // Prace historyczne 141, z. 2 (2014). S. 494.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Ґ, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 642.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)