Сысымунд
| Сысымунд лац. Sysymund | |
| Sisemund | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Siso + Mund |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Сысымант, Сірмонт, Сырмонт, Шырмунт, Жырмант, Сурмонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Сысымунд» | |
Сысымунд, Сысымант, Сірмонт (Сырмонт, Шырмунт, Жырмант), Сурмонт — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Сісемунд, Зерымунд, Сірмунд або Сірмант (Sisemund, Zerimundo, Sirmund, Sirmont[1]) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -сір- (-сер-, -сіс-) (імёны ліцьвінаў Сіргоўд, Сіргут, Шырмер; германскія імёны Siriaud, Sergudo, Sisimir) паходзіць ад гоцкага sisu 'чароўны сьпеў, заклён'[3], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'[4] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'[5].
Германскі характар літоўскіх імёнаў з асновай -монт- (-мант-) — як і запазычаньне самой асновы з германскіх моваў — сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн[6] і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн[7].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Sismont (Sismunt)[8].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: у Солшниках. Соикину тые люди, на имя: Сирмонтъ (1440—1492 гады)[9]; в Румъшыскои волости пяти чоловековъ… а Воитка Сирмонтовича (24 сакавіка 1508 году)[10]; люди в Бирштанъскомъ повете… а Сирмонъта Воицавича (31 траўня 1516 году)[11]; Ширмунта Рустейковича (1540—1543 гады)[12]; Piotr Sysymont (1677 год)[13]; od JMP. Juliana Stankiewicza z Surmont (1690 год)[14].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Пётар Сысымант — шляхціч Віцебскага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў 1677 годзе[15]
Жырманты[16] (Żyrmont) гербу Любіч — літоўскі шляхецкі род зь Вільні[17].
У XIX ст. каля Трокаў існаваў засьценак Сырмонты (Syrmonty)[18].
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Schmittlein R. L’anthroponyme germanique employé d’une façon absolue en fonction toponymique (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1961. P. 204—205.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1345.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
- ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 180.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Senn A. Zur Bildung litauischer Gewässernamen // Annali. Sezione Slava. Istituto Universitario Orientale di Napoli. 2 (1959). P. 46.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 179.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 33.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 251.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 185.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 231 (12) (1540—1543). — Vilnius, 2007. P. 157.
- ^ Volumina дegum: przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarow w Warszawie, od roku 1732 do 1782, wydanego. T. 5. — Petersburg, 1860. S. 261.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 196.
- ^ Wejner A. Wiadomość o wynalezieniu najobszerniejszego dzieła Ignacego Krasickiego arcybiskupa gnieźnieńskiego. — Warszawa, 1876. S. 19.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Ж, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 887.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 343.