Крожы

Крожы
лет. Kražiai
Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьв. Панны Марыі
Герб Крожаў
Першыя згадкі:	1253
Краіна:	Летува
Павет:	Шавельскі
Раён:	Кельменскі
Насельніцтва:	784 чал. (2001)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Геаграфічныя каардынаты:	55°36′10″ пн. ш. 22°41′20″ у. д.
Крожы на мапе Летувы Крожы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Кро́жы (па-летувіску: Kražiai) — колішняе места, цяпер мястэчка ў Кельменскім раёне Шавельскага павету Летувы, на рацэ Кражэнце. Адміністрацыйны цэнтар Кроскага староства. Насельніцтва на 2001 год — 784 чал. Знаходзяцца за 17 км на ўсход ад Кельмаў, паміж Ворнямі і Расенамі. Згодна з сучаснай афіцыйнай летувіскай клясыфікацыяй мястэчка належыць да этнаграфічнага рэгіёну Жамойць.

Крожы — даўні галоўны адміністрацыйны цэнтар Жамойці.

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Крожы (Crase) датуецца 1253 годам; былі ў ліку розных зямельных уладаньняў, падараваных Міндоўгам Тэўтонскаму ордэну. З 1410 году зьяўляюцца зьвесткі пра Кроскую воласьць. Каля 1421 году тут заснавалі касьцёл.

З пачатаку XV стагодзьдзя Крожамі валодалі Кезгайлы, у 1549 годзе Станіслаў Кезгайла тытуляваўся графам «на Крожах». З 1554 году — у валоданьні Завішаў і Шэметаў, з 1568 году — Радзівілаў.

У 1607 годзе жамойцкі біскуп М. Гедройц запрасіў у Крожы езуітаў. З 1608 году ў месьце працавала езуіцкая місія, а з 1618 году — калегіюм. Пры калегіюме дзейнічаў тэатар. У 1629—1742 гадах у Крожах месьцілася духоўная сэмінарыя Жамойкага біскупства.

У 1639 годзе тут заснавалі кляштар бэнэдыктынак, у 1758 годзе — дом марыявітак.

У 1780 годзе атрымалі прывілей на таргі і кірмашы. На 1790 год у Крожах было 160 двароў. У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі.

З 1918 году — у складзе Летувы.

Насельніцтва

• 1897 год — 1761 чал.
• 1959 год — 998 чал.
• 2001 год — 784 чал.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьв. Панны Марыі (1757—1763) і кляштар бэнэдыктынак
• Калегіюм езуітаў (XVII ст.)

Страчаная спадчына

• Касьцёл езуітаў (захаваліся падмуркі)

Галерэя

• 

  Калегіюм езуітаў

• 

  Падмуркі езуіцкага касьцёла

• 

  Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьв. Панны Марыі, фрагмэнт

• 

  Касьцёл Беззаганнага Зачацьця Найсьв. Панны Марыі, інтэр’ер

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 3: Дадатак А — Я. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — 690 с.: іл. ISBN 978-985-11-0487-7.
• Kroże // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno. — Warszawa, 1883. S. 719—721
• Кроже // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.

Вонкавыя спасылкі

Крожы — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў