Перайсьці да зьместу

Даўгайла

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Даўґайла
лац. Daŭgajła / Daŭhajła
Dagalo
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Davo + Galo
Dago + Galo
Іншыя формы
Варыянт(ы) Даўгала, Дагала, Даўгела, Далгела
Вытворныя формы Дагела, Даўгіла
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Даўґайла»

Даўгайла (Даўгала, Дагала, Даўгела) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Дагала або Дэгел (Dagalo, Dæggel[1], Dægel[2][a]) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгерд, Даўгер, Даўят; германскія імёны Daugaard, Dauharjis, Dowyatt) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'[5] або ад асновы -даг- (-дак-, -таг-)[6][7], а аснова -гайл- (-гал-, -гел-) (імёны ліцьвінаў Відзігайла, Інгела, Монтгайла; германскія імёны Widigail, Ingeila, Montigel) — ад гоцкага і бургундзкага gails 'жвавы, свавольны, ганарысты'[8]. Такім парадкам, імя Даўгайла азначае «здольны да жвавасьці»[9].

Адпаведнасьць імя Даўгайла (Даўгіла) германскаму імю Dagilo сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[6].

У ваколіцах Русі (Прусія) адзначалася прозьвішча Daugel (Daugehl, Daugill)[10].

У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Даўгайла (Dowgajło), Даўгала (Dowgało, Dowgała, Dowgałło), Даўгаль (Dowgal), Даўгела (Dawgieło, Dawgiełło), Даўгяловіч (Dawgiełowicz, Dowgiełowicz), Даўгялевіч (Dawgielewicz, Dowgielewicz)[11].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: cum Dangel[12], Dawgen[13], Dangel[14] (Daugel[15]; 2 кастрычніка 1413 году); Dawgali vexilliferi Wyłnensis (1 верасьня 1431 году)[16]; Dewgel (15 траўня 1432 году)[17]; Dovgal (15 кастрычніка 1432 году)[18]; Dawgal vexilliseri Wylnensis [sigilla] (20 студзеня 1433 году)[19]; Stanislaus alias Dowgalo (9 красавіка 1437 году)[20]; Dowgal Gyrdowicz (24 чэрвеня 1437 году)[21]; Довкгаило (1440—1492 гады)[22]; Dowgone (Dowgon[15]; 16 красавіка 1444 году)[23]; Andrus Nacz Dowgyalowycz (2 лістапада 1449 году)[24]; дворец Довкгаилов Воишвиловича[25], Довкгаило Воишвиловичъ[26], Докаилу Воишвиловичу Никелева земля пуста[27] (9 лістапада 1449 году); пан Юшко Довгайлович (9 ліпеня 1463 году)[28]; Dawgenis (6 лютага 1481 году)[29]; Довъкгайло (9 чэрвеня 1508 году)[30]; у бояр Ковенского повета… в Римка Ловриновича Довкгоиловича (14 чэрвеня 1514 году)[31]; продалъ былъ Дакгалу Лавеиновичу… Довъкгаилу… Довъкгала… Довъкгале… Довъкгола… Давкгала (28 лютага 1520 году)[32]; Лютко Довкгаиловичъ, Мицъ Довкгаиловичъ (1528 год)[33]; земль пустовъских у повете Ковеньскомъ Румъшыское волости… Довъкгаловъщину (10 лістапада 1529 году)[34]; люди его милости волости Мерецъкое… Богдана Довъкгаловича (3 верасьня 1537 году)[35]; люди его милости волости Мерецъкое… Богдана Довкгяловича (5 верасьня 1537 году)[36]; Судко Довкгалович (1538 год)[37]; а Грыгор Давъкголовичъ (8 верасьня 1539 году)[38]; Dougieło (1565 год)[39]; Родъ Довкгойловъ[40], Станиславъ Довкголевичъ[41] (1567 год); Jędrzey Dougielewicz (23 кастрычніка 1655 году)[42]; Paulus Daugiella (сакавік — красавік 1656 году)[43]; Dawgielowicz (1666 год)[44]; Dawgielewicz (1726 год)[44]; Daugiełło (1754 год)[44]; Dowgołowicz (1755 год)[45]; Dowgieliewicz (1758 год)[44]; Marcin Dowgieło (1797 год)[46]; Katarzyna Daugałło (1804 год)[47]; Franciszek Dałgiełło (1808 год)[48]; Maciej Dołgiełło (1810 год)[49]; Nastazja Dawgało (1821 год)[50]; Dowgiełłowicz Józef (1834 год)[51].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Даўгелевіч (Daugielewicz, Dowgielewicz) і Даўгела (Dovgelo) — прозьвішчы, гістарычна зафіксаваныя на тэрыторыі цяперашняй Летувы[54].

Даўгяля (Dowgiallo) і Даўгялёвіч (Dowgialowicz) — прозьвішчы, зафіксаваныя ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[55].

На 1906 год існавала вёска Даўгалы (Доўгалы) у Гарадоцкім павеце Віцебскай губэрні[56].

На гістарычнай Слонімшчыне існуе вёска Даўгялавічы, на гістарычнай Ашмяншчыне — Даўгялаўшчына, на гістарычнай Лідчыне — Даўгялішкі. Назву Даўгялы маюць вёскі на гістарычнай Лідчыне.

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Апроч таго, у Вялікабрытаніі адзначалася назва мясцовасьці Dowgalhead[3]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Meineke B. Die Ortsnamen des Кreises Lippe. — Bielefeld, 2010. S. 113.
  2. ^ Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 98.
  3. ^ Briggs K. An index to personal names in English place-names. — Nottingham, 2023. P. 104.
  4. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 391.
  5. ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 3: Die Burgunder, Schlußwort. — Berlin und Leipzig, 1936. S. 112.
  6. ^ а б Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 103.
  7. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 1, 1964. P. 20.
  8. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  9. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 22.
  10. ^ DAUGEL (DAUGEHL, DAUGILL), Verein für Computergenealogie e.V. (CompGen)
  11. ^ Naruszewicz-Duchlińska A. Surnames of Lithuanian origins in Polish anthroponomy // Preservation of Cultural Heritage and Strengthening of Regional Identity. — Klaipėda, 2008. S. 84—88.
  12. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 54.
  13. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 57.
  14. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 70.
  15. ^ а б Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 153.
  16. ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135—136.
  17. ^ Русско-ливонские акты. — СПб, 1868. С. 191.
  18. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 81.
  19. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 94.
  20. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 167.
  21. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 168.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 19.
  23. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 206.
  24. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 222.
  25. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 60.
  26. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 61.
  27. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 65.
  28. ^ Archiwum książąt Lubartowiczów Sanguszków w Sławucie. T. 1, 1366—1506. — Lwów, 1887. S. 55.
  29. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 373.
  30. ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 8, т. 4. — Киев, 1907. С. 281—281.
  31. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 251.
  32. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 228.
  33. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
  34. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 365—366.
  35. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 21 (1536—1537). — Vilnius, 2019. P. 193.
  36. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 21 (1536—1537). — Vilnius, 2019. P. 194.
  37. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 268.
  38. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 20 (1536—1539). — Vilnius, 2010. P. 282.
  39. ^ Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 6, cz. 3: Podlasie (województwo). — Warszawa, 1910. S. 233.
  40. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 721.
  41. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1313.
  42. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 337.
  43. ^ Augusiewicz S. Spis uchodźców z Wielkiego Księstwa Litewskiego w Prusach Książęcych w latach 1655—1656 w zbiorach Geheimes Staatsarchiv Preussicher Kulturbesitz w Berlinie // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. Nr. 1 (271), 2011. S. 177.
  44. ^ а б в г Sinkevičiūtė D., Račickaja V. Lietuvių dvikamienių vardų kilmės asmenvardžiai ir jų kamienų užrašymo ypatybės Vilniaus naujųjų miestiečių ir laiduotojų 1661—1795 metų sąraše // Archivum Lithuanicum. T. 16, 2014. P. 301.
  45. ^ Sinkevičiūtė D., Račickaja V. Lietuvių dvikamienių vardų kilmės asmenvardžiai ir jų kamienų užrašymo ypatybės Vilniaus naujųjų miestiečių ir laiduotojų 1661—1795 metų sąraše // Archivum Lithuanicum. T. 16, 2014. P. 304.
  46. ^ Bolniki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  47. ^ Wilno św. Jerzy, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  48. ^ Wilno śś. Piotra i Pawła, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  49. ^ Wilno śś. Piotra i Pawła, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  50. ^ Kojdanów (gr.-kat.,prawosł.), Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  51. ^ Gucki L. Akt z roku 1834 przeciw Adamowi Czartoryskiemu wyobrazicielowi systemu polskiéj arystokracyi. — Poitiers, 1839. S. 16.
  52. ^ Ryszard Sys, Właściciele gospodarstw rolnych w woj. wileńskim w latach 1928—1939, publikacje «Pisarza hipotecznego zawarte w Dzienniku Województwa Wileńskiego za lata 1928—1939»
  53. ^ Ryszard Sys, Właściciele gospodarstw rolnych w woj. wileńskim w latach 1928—1939, publikacje «Pisarza hipotecznego zawarte w Dzienniku Województwa Wileńskiego za lata 1928—1939»
  54. ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 468, 516.
  55. ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
  56. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 88.

Літаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Даўгайла&oldid=2606232»