Наргайла
Наргайла лац. Nargajła / Narhajła | |
Nargella | |
Паходжаньне | |
---|---|
Мова(-ы) | германскія |
Утворанае ад | Nero + Gelo |
Іншыя формы | |
Варыянт(ы) | Наргейла, Наргела, Наргель |
Зьвязаныя артыкулы | |
якія пачынаюцца з «Наргайла» |
Наргайла (Наргейла), Наргела (Наргель) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нора або Нера (Noro, Nero) і Гайла або Гела (Gailo, Gelo) — імёны германскага паходжаньня[1][2]. Іменная аснова -нар- (-нор-) (імёны ліцьвінаў Нарэла, Нарвід, Нарымунт; германскія імёны Narelo, Norvid, Normund) паходзіць ад гоцкага nasjan 'захоўваць, ратаваць'[3], стараверхненямецкага -neri 'уратаваньне, утрыманьне'[4], а аснова -гайл- (-гал-, -гел-) (імёны ліцьвінаў Відзігайла, Інгела, Монтгайла; германскія імёны Widigail, Ingeila, Montigel) — ад гоцкага і бургундзкага gails 'жвавы, свавольны, ганарысты'[5]. У гістарычным германскім (гоцкім) арэале адзначалася імя Nargella[6].
Імя Нарыгель бытавала ў Прусіі (ваколіцы Мэмэлю): Matehko Narigell (1511—1520 гады)[7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: под сведомомъ людеи добрыхъ: <…> Станька Наркгеиловича… Писан у Ганусишъкахъ (4 жніўня 1501 году)[8]; людеи наших Стоклишского повета… конюхов… а Ивашка Наркгеиловича (19 студзеня 1515 году)[9]; Юреи Наркеловичъ[10], Наркгаиловая вдова[11], Юшко Наркгеловичъ[12], Кгодвяд Наркгаиловичъ[13], Наркгал Судмонътовичъ[14] (1528 год); в бояр нашых волости Ейшишъское… в Наца Наркеловича и детей его: Митка а Станислава (26 чэрвеня 1530 году)[15]; Юревая Наркгеловича Барбара (9 студзеня 1534 году)[16]; боярыни жижморская Юревая Наркгеловича (5 сакавіка 1534 году)[17]; Андрей Наркгелович… Наръкгеловщину… Монтвид Наргелович (1537—1538 гады)[18]; соляники господарьские, на имя Павелъ а Петръ Наркеловичи (14 ліпеня 1539 году)[19]; подданый господарьский Петръ Наркгиловичъ (24 жніўня 1539 году)[20]; подданый господарьский Кринчанинъ на имя Петръ Наркгеловичъ и зъ сыномъ своимъ Петрашомъ… отцу моему небожчику Наркгелу (22 лістапада 1539 году)[21]; соленикъ господарьский Городенский Петръ Наркгеловичъ (3 студзеня 1541 году)[22]; Januc Nargieliowic (1558 год)[23]; Grig Nargieliowicz… Nargiel Pleban (24 верасьня 1585 году)[24]; Norgełowicza (1603—1629 гады)[25]; земенин господарски земъли Жомоитскои пан Ян Томашевич Норкгаило… по земянъ господарскихъ земъли Жомоитскои, пана Мартина Якгъминовича Юшъкевича Норкгаила и сынов его Станислава, Анъдрея а Миколая Мартиновичовъ Якгминовича Норкгаиловъ и братаничовъ его Мартина Якгъминовича, Абрама Адамовича Якгъминовича Норкгаила… Норкгаилами… Наркгаилами… Норкгаила… Наркгаила (9 чэрвеня 1614 году)[26]; Krystof Nargieyłło (1621 год)[27]; ręką swą podpisałem Malcher Nargiełowicz (3 сакавіка 1674 году)[28]; Marek Norgello (1675—1677 гады)[29]; Dno Stanislao Nargiełowicz (8 лютага 1676 году)[30]; Antonius Nargiełłowicz (1794 год)[31].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Барбара Юр’евая Наргелавіча — жыжмарская баярыня, якая ўпамінаецца ў 1534 годзе
- Якуб Пацавіч Наргеловіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1595 годзе[32]
- Марцін Наргелевіч (Marcin Norgielewicz) — жыхар Вільні, які ўпамінаецца ў 1642 і 1645 гадох[33]
- Андрэй і Пракоп Наргелі — жыхары вёскі Даўгасельцаў (Гарадзенскі павет), якія ўпамінаюцца ў 1737 годзе[34]
- Восіп Аляізавіч Наргіла — шляхціч з ваколіцаў Шаўляў, які меў у валоданьні зямлю на 1889 год[35]
Наргелы і Наргелевічы — літоўскія шляхецкія роды[36].
На 1886 год вёска Наргелішкі існавала ў Мікалаёўскай воласьці[37].
На гістарычнай Троччыне існуе вёска Наргелішкі, у гістарычнай Прусіі — Норгален.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 567, 1168.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 172.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 187.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Repertori D’Antropònims Catalans (RAC). Vol. 1. — Barcelona, 1994. P. 410.
- ^ Rowell S. C. Aspects of settlement in the Klaipėda District (Memelland) in the late fifteenth and early-sixteenth centuries // Acta historica universitatis Klaipedensis. T. 11, 2005. P. 30.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. С. 229.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 207.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 84.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 163.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 165.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 165.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 169.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 407.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. С. 97.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. С. 104.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 136, 178, 320.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 14.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 144.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 216.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 17. Акты Гродненского земского суда. — Вильна, 1890. С. 250.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 5.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 255.
- ^ Ragauskaitė A. XVII a. pirmosios pusės Kauno miestiečių asmenvardžių kilmė // Acta linguistica Lithuanica. T. 43, 2000. P. 98.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 382—383.
- ^ Rejestry popisowe pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 r. — Warszawa, 2015. S. 85.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 319.
- ^ Žemaičių vyskupijos vizitacija 1675—1677 m. // Fontes Historiae Lituaniae. Vol. X, 2011. P. 93.
- ^ Žemaičių vyskupijos vizitacija 1675—1677 m. // Fontes Historiae Lituaniae. Vol. X, 2011. P. 434.
- ^ Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 192.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 4. ― Вильна, 1905. С. 15—16.
- ^ Frejlich K. Pod przysądem horodnictwa wileńskiego. O jurydyce i jej mieszkańcach w XVII wieku. — Toruń, 2022. S. 158, 176.
- ^ Яўген Анішчанка, Кустин, Долгопольцы, Петровцы, Писаревцы, Огородники, Архіў гісторыка Анішчанкі, 23 кастрычніка 2016 г.
- ^ Алфавитный список землевладельцев Ковенской губернии. — Ковна, 1889. С. 330.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Н, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Słownik geograficzny... T. VII. — Warszawa, 1886. S. 176.