Войшвіл (імя)
Войшвіл лац. Vojšvił | |
Uesuili | |
Паходжаньне | |
---|---|
Мова(-ы) | германскія |
Утворанае ад | Woysch + Wilo Wis + Wilo |
Іншыя формы | |
Варыянт(ы) | Вошвіл, Весьвіл, Вайшвіла, Вашвіла |
Вытворныя формы | Вісьвіл |
Зьвязаныя артыкулы | |
якія пачынаюцца з «Войшвіл» |
Войшвіл (Вошвіл, Весьвіл) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Вайшвіла (Вашвіла).
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Весьвілі (Uesuili) — імя германскага паходжаньня[1][2]. Іменная аснова -войш- (імёны ліцьвінаў Вайшыла, Войшымунд, Войсяд; германскія імёны Vuisilo, Vuisimundo, Vuisadus) паходзіць ад гоцкага і бургундзкага waiþs 'паляваньне', гоцкага waiþja 'паляўнічы'[3] або ад асновы -віс- (-віз-, -веш-)[4][5] (пазьнейшай -вайс-[6]), а аснова -віл- (імёны ліцьвінаў Вільбут, Вільгейда, Мунтвіл; германскія імёны Willebut, Williheid, Muntwil) — ад гоцкага wilja 'воля'[3]. Такім парадкам, імя Войшвіл азначае «воля паляваньня»[7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Wojszwił (5 студзеня 1359 году, разглядаецца як фальсыфікат Тэадора Нарбута)[8]; на Рши и у Оболцох. Село Сено Милошу Воишвиловичу[9], долница Пашкова а Олехнонова Воишвиловичовъ[10] (1440—1492 гады); Миколаю Вошвиловичу Гнездо, дворец Монивидов… дворец Довкгаилов Воишвиловича[11], Довкгаилу Воишвиловичу петнадцать чоловеков[12], Милошу Воишвиловичу землица Сеилович[13], Докаилу Воишвиловичу Никелева земля… дворец Миколаевъ Воишвиловича[14] (9 лістапада 1449 году); Mylosch Woyswylowicz (29 траўня 1479 году)[15]; Voyszphyl (1503 год)[16]; hominibus… Pieczko Sthecz Woyschvylowycz (14 жніўня 1503 году)[17]; боярина нашого, Яна Милошевича Воишвиловича (27 красавіка 1516 году)[18]; земъли пустовъских у Новъгородскомъ повете… Воишвиловъщыны (7 сакавіка 1523 году)[19]; Миколаи Воишвиловичъ[20], Юрыи Воишвиловичъ[21], Воишвилъ Анъдровичъ[22], Сенько Воишвиловичъ[23], Лавринъ Воишвиловичъ[24], Як Вошвилович[25], Миколаи Воишвиловичъ[26] (1528 год); Юрей Войшвилович (8 траўня 1534 году)[27]; Миколаи Воишвилович… Войшвил Орвидович (1538 год)[28]; Войшвилъ Сеньковичъ (1540 год)[29]; Миколаи Сенкевич Воишвилъ… Каспор Стасевич Возшвилович (30 ліпеня 1545 году)[30]; Воитехъ Милошевичъ Воишвиловичъ… Станиславъ Воитеховичъ Воишвиловичъ (7 кастрычніка 1547 году[31], 10 кастрычніка 1547 году[32]); Павелъ Войшвиловичъ (23 студзеня 1566 году)[33]; Григорей Юръевичъ Войшвиловичъ[34], Валентынъ Шимковичъ Войшвиловичъ[35], Бенко Павловичъ Войшвиловичъ[36], Лукашъ Каспоровичъ Войшвилъ[37], Каспоръ Войшвилъ[38], Петръ Войшвиловичъ[39] (1567 год); Jozef Wyszwiłowicz (1641 год)[40]; Wieswilowa (1671—1681 гады)[41]; Krzysztof Wojszwiłł[42], Krzysztof Woyszwiłło… Jan Woyszwiłło[43] (1690 год); Urbanus Woyszwił (1699 год)[44]; Iannes Woszwilo (1764—1786 гады)[45]; Michał Wajszwił (1802 год)[46].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Войшвіл або Вайшвілт († 1370) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, трымаў Лагойскае княства
- Мілаш Войшвілавіч — літоўскі баярын, які атрымаў наданьні ад вялікага князя Казімера
- Пашка і Алехна Войшвілавічы — літоўскія баяры, якія ўпамінаюцца ў наданьні вялікага князя Казімера
- Мікалай Войшвілавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1449 годзе
- Даўгайла Войшвілавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1449 годзе
- Войшвіл — літоўскі баярын з Задзьвеі, які ў 1503 годзе зрабіў наданьне касьцёлу ў Палонцы
- Мікалай Войшвілавіч — пянянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Юрай Войшвілавіч — пянянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году і ў 1534 годзе
- Войшвіл Андравіч — эйшыскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Сенька Войшвілавіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Лаўрын Войшвілавіч — вялёнскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Мікалай Войшвілавіч — кельмаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Войшвіл Сенькавіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў 1540 годзе
- Войцех Мілашавіч Войшвілавіч — баярын Гарадзенскага павету, які ўпамінаецца ў 1547 годзе разам з сынам Станіславам
- Павал Войшвілавіч — баярын Троцкага павету, які ўпамінаецца ў 1566 годзе разам з сынам Бэрнатам
- Ян Вайшвіла — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, чашнік вількамірскі і, магчыма, берасьцейскі[47]
- Аляксандар Вашвіл — настаўнік Сярэдніцкай народнай вучэльні на 1887 год[48]
Вайшвілы — парафіяне касьцёла ў Міры на 1847 год[49].
Вайшвілы (Wojszwiłło) гербаў Агеньчык, Корчак, Кот Морскі, Леў, Равіч, З-пад Вежы і Юноша — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[50].
Войшвілы (Wojszwiłło) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[51].
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся маёнтак Войшывілы (Войшивилы) у Ковенскім павеце[52].
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ El Nombre de los Antepasados: Toponimia Gallega de Origen Antroponímico (I v2.0), Celtiberia.net — Prehistoria, Protohistoria e Historia antigua
- ^ Тищенко К. М. Асиміляція середньовічних меншин до української мовної спільноти // Український глотогенез: матеріали міжнар. наук. конф. — Житомир, 2015. С. 47.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 101, 102.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 3, 1964. P. 167.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 2006. S. 522.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
- ^ Устав Ольгерда о кревах — фальсификат (1359), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 26.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 32.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 60.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 61.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 64.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 65.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 369.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 690.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 669.
- ^ Archiwum książąt Lubartowiczów Sanguszków w Sławucie. T. 3, 1432—1534. — Lwów, 1890. S. 139.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 209.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 76.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 77.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 88.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 168.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 171.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 127.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 218, 277.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 225 (6) (1528—1547). — Vilnius, 1995. P. 162—163.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 83.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 29 (1546—1547). — Vilnius, 2016. P. 139—140.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 29 (1546—1547). — Vilnius, 2016. P. 141—142.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 264 (50) (1565—1566). — Vilnius, 2014. P. 90.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 629.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 632.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 764.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 786.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 789.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1283.
- ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 60.
- ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 217.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo wileńskie 1690 r. — Warszawa, 1989. S. 216.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 94.
- ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia 1699—1701 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
- ^ Sinkevičiūtė D. Lietuvių dvikamienių vardų su pirmuoju dėmeniu vaiš- raidos bruožai // Baltistica. T. 43, Nr. 2 (2008). P. 268.
- ^ Johaniszkiele, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 8. Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2020. S. 87.
- ^ Памятная книжка Ковенской губернии на 1887 год. — Ковна, 1888. С. 31.
- ^ Яўген Анішчанка, мир костел Новогрудского уезда список прихожан, Архіў гісторыка Анішчанкі, 16 сакавіка 2016 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 855.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 449.
- ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 167.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)