Нікол Пашынян

	Нікол Пашынян
	па-армянску: Նիկոլ Փաշինյան
дэпутат Нацыянальнага сходу Армэніі[d]
	6 траўня 2012 — 8 траўня 2018
прэм’ер-міністар Армэніі[d]
	8 траўня 2018 — 25 красавіка 2021
Папярэднік	Карэн Карапэцян[d]
прэм’ер-міністар Армэніі[d]
	з 20 чэрвеня 2021
прэм’ер-міністар Армэніі[d]
	25 красавіка 2021 — 20 чэрвеня 2021
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	1 чэрвеня 1975 (49 гадоў); Іджэван, СССР;
Партыя:	Мой крок[d];
Сужэнец:	Ганна Акапян[d]
Адукацыя:	Ерэванскі дзяржаўны ўнівэрсытэт (1995);
Узнагароды:
	Нікол Пашынян у Вікісховішчы

Ніко́л Пашыня́н (па-армянску: Նիկոլ Փաշինյան) — армянскі палітык, які займае пасаду прэм’ер-міністра Армэніі з 8 траўня 2018 году.

Біяграфія

Навучаўся ў Ерэванскім дзяржаўным унівэрсытэце. Працаваў журналістам і рэдактарам, заснаваўшы ўласную газэту ў 1998 годзе, якую праз год закрылі. Быў асуджаны на год за паклёп на тагачаснага міністра нацыянальнай бясьпекі Сэржа Саргсяна. Працаваў рэдактарам газэты «Айкакан жаманак» з 1999 па 2012 гады. Зьяўляючыся прыхільнікам першага прэзыдэнту Армэніі Лявона Тэр-Пэтрасяна, Пашынян вельмі крытычна ацэньваў другога прэзыдэнта Робэрта Качарана, міністра абароны Сэржа Саргсяна і іхных сяброў-алігархаў. На парламэнцкіх выбарах 2007 году Пашынян узначаліў нязначную апазыцыйную партыю, набраўшы 1,3% галасоў.

Пашынян выступіў у падтрымку Тэр-Пэтрасяна, калі той балятаваўся на прэзыдэнцкіх выбарах 2008 году. Тэр-Пэтрасян быў пераможаны Сэржам Саргсянам, а самі выбары былі азмрочаныя шырокай фальсыфікацыяй і гвалтам. Адзначаны сваімі палымянымі прамовамі, Пашынян згуляў значную ролю ў пасьлявыбарчых пратэстах, якія былі жорстка здушаны ўрадавымі сіламі 1 сакавіка 2008 году, у выніку чаго загінулі 10 чалавек. Пашынян, якога абвінавацілі ў арганізацыі масавых беспарадкаў, схаваўся, але зноўку зьявіўся на публіцы ў сярэдзіне 2009 году. Яго асудзілі на сем гадоў пазбаўленьня волі, крок, які разглядаўся як палітычна матываваны. Пашынян быў вызвалены ў траўні 2011 году ў рамках агульнай амністыі. Палітык быў абраны ў парлямэнт ад шырокай апазыцыйнай кааліцыі Тэр-Пэтрасяна — Армянскага нацыянальнага кангрэсу ў 2012 годзе.

Пазьней Пашынян разышоўся з Тэр-Пэтрасянам па палітычных матывах, стварыўшы ўласную партыю Грамадзянскі дамова. Разам з двума іншымі апазыцыйнымі партыямі Пашынян стварыў альянс Елк, які набраў амаль 8% галасоў на парлямэнцкіх выбарах 2017 году. Пашынян ачоліў армянскую рэвалюцыю 2018 году, якая прымусіла прэм’ер-міністра Сэржа Саргсяна і ягоны ўрад сысьці ў адстаўку. 1 траўня 2018 году Пашынян ня здолеў набраць дастаткова галасоў у парлямэнце^[3], каб стаць самім прэм’ер-міністрам, але ўсё ж такі ён быў абраны на пасаду другім галасаваньнем 8 траўня^[4]^[5]. За часам кіраўніцтва Пашыняна ў Армэніі адбылося значнае паляпшэньне ў сфэрах дэмакратыі, свабоды прэсы і барацьбы з карупцыяй^[6]. Эканоміка Армэніі таксама значна вырасла, ператварыўшыся ў адну з найбольш хутка разьвіваных эканомік былога Савецкага Саюзу^[7].

На час Пашыняна прыпала Нагорна-Карабаская вайна 2020 году, канфлікт у Нагорным Карабаху паміж Армэніяй і Азэрбайджанам. Вайна, якая была скончаная пасьля 44-дзённых баёў трохбаковым пагадненьнем аб спыненьні агню, падпісаным Пашынянам 9 лістапада 2020 году. Яна прывяла да значных людзкіх, матэрыяльных і тэрытарыяльных стратаў армянскага боку. Пашынян сутыкнуўся з пратэстамі і заклікамі пакінуць сваю пасаду праз падпісаньне дамоўленасьці з Азэрбайджанам аб перамір’і^[8]. 25 лютага 2021 году начальнік Генэральнага штабу ўзброеных сілаў Армэніі Онік Гаспаран і больш за 40 іншых вышэйшых генэралаў запатрабавалі адстаўкі Пашыняна, якую той назваў спробай дзяржаўнага перавароту^[9]^[10].

Крыніцы

^ ^а ^б Nikol Paschinjan // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б Nikol Paschinjan // Munzinger Personen (ням.)
^ "Армянскі парламент не выбраў Пашыняна прэм’ер-міністрамю. Эўрарадыё.
^ «Нікол Пашынян выбраны прэм’ер-міністрам Арменіі». Радыё Рацыя.
^ «Armenian opposition leader Nikol Pashinyan elected prime minister». CNN.
^ «Nations in transit 2020». Freedom House.
^ «Unpacking Armenia’s resilient economic growth». Eurasia Net.
^ «Rival Rallies In Yerevan As Armenia Reels From Nagorno-Karabakh Truce». RFE/RL.
^ «Armenia’s armed forces demand resignation of PM and government: Ifax». Reuters.
^ «Armenian Military Demands Government’s Resignation». Azatutyun.

Вонкавыя спасылкі

Афіцыйны сайт.

[_287b32f34d2abeb8-1] а ^б Nikol Paschinjan // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_742ddc12a1f49e65-2] а ^б Nikol Paschinjan // Munzinger Personen (ням.)

[3] "Армянскі парламент не выбраў Пашыняна прэм’ер-міністрамю. Эўрарадыё.

[4] «Нікол Пашынян выбраны прэм’ер-міністрам Арменіі». Радыё Рацыя.

[5] «Armenian opposition leader Nikol Pashinyan elected prime minister». CNN.

[6] «Nations in transit 2020». Freedom House.

[7] «Unpacking Armenia’s resilient economic growth». Eurasia Net.

[8] «Rival Rallies In Yerevan As Armenia Reels From Nagorno-Karabakh Truce». RFE/RL.

[9] «Armenia’s armed forces demand resignation of PM and government: Ifax». Reuters.

[10] «Armenian Military Demands Government’s Resignation». Azatutyun.

[”частковае-11] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і часткова прызнаная ці непрызнаная

[”некалькі”-12] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у ^ф ^х ^ц ^ч ^ш ^э ^ю ^я ^аа ^аб ^ав ^аг ^ад ^ае ^аё ^аж ^аз адначасна ў некалькіх дзяржавах

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[1]

[2]

п а р Прэм’ер-міністры Армэніі
Першая рэспубліка (1918—1920)	Аванэс Каджазнуні Аляксандар Хацісян Ама Аганджанян Сімон Урацян
Закаўкаская СФСР (1922—1936)	Аляксандар Мясьнікян (1922) Саркіс Срапіанян (1922—1925) Саркіс Амбарцумян (1926—1928) Саак Тэр-Габрыелян (1928—1935) Арам Гулаян (1935—1936)
Армянская ССР (1936—1991)	Арам Гулаян (1936—1937) Саркіс Амбарцумян (1937) Сьцяпан Акапян (1937) Арам Пірузян (1937—1943) Агасі Саркісян (1943—1947) Саак Карапэцян (1947—1952) Антон Качынян (1952—1966) Бадал Мурадзян (1966—1972) Рыгор Арзуманян (1972—1976) Герасім Марцірасян (1976—1977) Тадэй Саркісян (1977—1989) Уладзімер Маркар’янц (1989—1990) Вазген Манукян (1990—1991)
Рэспубліка Армэніі (з 1991)	Вазген Манукян (1991) Гагік Аруцюнян (1991—1992) Хасроў Аруцюнян (1992—1993) Грант Баграцян (1993—1996) Армэн Саркісян (1996—1997) Робэрт Качаран (1997—1998) Армэн Дарбінян (1998—1999) Вазген Саргсян (1999) Арам Саргсян (1999—2000) Андранік Маргаран (2000—2007) Сэрж Саргсян (2007—2008) Тыгран Саргсян (2008—2014) Авік Абраамян (2014—2016) Карэн Карапэцян (2016—2018) Сэрж Саргсян (2018) Карэн Карапэцян (2018) Нікол Пашынян (2018—)
курсівам пазначаныя выканаўцы абавязкаў

п а р Кіраўнікі сучасных урадаў
Азія	^[1]^[2] Генадзь Гагулія^d Мугамад ібн Рашыд аль-Мактум^d ^[2] Алі Асадаў^d ^[2]/^[1] Кір Стармэр^d Кабус бэн Саід^d Мугамад Гасан Ахунд^d Мухамад Юнус^d Салман бін Гамад бін Іса Аль Халіфа^d Аль-Мугтадзі Білла^d Цэрынг Табгай^d Фам Мінь Чынь^d ^[2] Іраклі Кабахідзэ^d Маін Абдулмалік Саід^d Бэньямін Нэтаньягу^d Прабова Субіянта^d Нарэнда Модзі^d Магамад Шыя аль-Судані^d Масуд Пэзэшкіян^d ^[2] Алжас Бэктэнаў^d Хун Манэт^d Кім Ток-хун^d Магамэд бін Абдулрагман Аль Тані^d Нікас Хрыстадулідыс^d Чжоў Эньлай^d Агмад Аль Абдула Аль Саба^d Акылбэк Джапараў^d Пганхам Вібгаван^d Наджыб Мікаці^d Анвар Ібрагім^d Магамэд Муізу^d Луўсанамсрайн Аюун-Эрдэнэ^d Мін Аун Хлайн^d Кхадга Прасад Шарма Алі^d Шабгаз Шарыф^d ^[1] Мухамад Штае^d ^[1]^[2] Канстанцін Джусоеў^d Уналь Устэль^d ^[2] Міхаіл Мішусьцін^d Юн Сук Ёль^d Магамад бін Салман^d Лоўрэнс Вонг^d ^d Кахір Расулзада^d ^[1] Чжо Жун-тай^d Пэтангтарн Шынаватра^d Сэрдар Бэрдымухамэдаў^d ^[2] Рэджэп Таіп Эрдаган^d Абдула Арыпаў^d Шанана Гужмаў^d Бонгбонг Маркас^d Раніл Вікрэмэсынге^d ^[2] Мустафа Мадбулі^d Сігэру Ісіба^d Бішэр аль-Хасаўнэ^d
Акіянія	Марк Браўн^d Энтані Албаніз^d Шарлёт Салвай^d ^[2]/ Кір Стармэр^d ^[2]/ Джо Байдэн^d Танэці Маамаў^d Гільда Кэці Гайне^d Дэйвід Адэанг^d Крыстафэр Лаксан^d Сурангель Віпс-малодшы^d Джэймз Марапэ^d Джэрэмія Манэле^d Наомі Матаафа^d Сяосі Савалені^d Фэлеці Тэо^d Сітывэні Рабука^d ^[2]/ Жан Кастэкс^d Ўэсьлі Сыміна^d ^[2]/ Габрыель Борыч^d
Афрыка	Абдэльмаджыд Тэбун^d Жуан Ларэнсу^d Макгвэтсі Масысі^d Апалінэр Яахім К’елем дэ Тамбэля^d Жэрвэ Ндыракабуча^d Патрыс Талён^d ^[2]/^[1] Кір Стармэр^d Раймон Ндонг Сіма^d Адама Бэраў^d Нана Акуфа-Ада^d Амаду Ба Уры^d Руі Дуартэ дэ Бараш^d ^[2]/ Пэдра Санчэс^d Абдулкадэр Каміль Магамэд^d Джудыт Тулука Сумінва^d Хакаіндэ Хічылема^d Эмэрсан Мнангагва^d ^[2]/ Джорджа Мэлёні^d Улісэш Карэя-і-Сылва^d Азалі Асумані^d Жазэф Нгют^d Ўільям Руто^d Рабэр Бэгрэ Мамбэ^d Сэм Матэканэ^d Абдэль Хамід эд-Дубэйба^d Джордж Вэа^d Крыстыян Нцай^d Адрыяна Малеяні^d Лязарус Чаквэра^d Шагель Какаля Маіга^d Азыз Ахенуш^d Мактар Ульд Дыяй^d Правінд Джагнот^d Гаге Гэйнгаб^d Алі Лямін Зэйн^d Бала Тынубу^d ^[2]/ Мігель Альбукерке^d Сырыль Рамафоса^d Салва Кіір Маярдыт^d Эдуар Нгірэнтэ^d Анатоль Калінэ Макасо^d Хамза Абдзі Барэ^d ^[1] Масэ Бігі Абдзі^d Патрыс Траваада^d Букрая Гамудзі Баюн^d Бакры Гасан Салег^d Давід Сэнге^d Вавэль Рамкаляван^d Усман Санко^d Касім Маджаліва^d Віктуар Дагбэ Тамэга^d Нажла Будэн^d Рабіна Набанджа^d ^[2]/ Жан Кастэкс^d Фэлікс Малюа^d Алямай Галіна^d ^[2] Мустафа Мадбулі^d Мануель Аса Нсуе Нсуа^d Ісаяс Афэвэркі^d Расэл Дламіні^d Абій Агмэд Алі^d
Паўднёвая Амэрыка	Гільерма Франкас^d Люіс Арсэ^d Луіс Інасію Лула да Сылва^d Нікаляс Мадура^d ^[2]/^[1]^[1]Кір Стармэр^d Марк Філіпс^d Густава Пэтра^d Сант’яга Пэнья Палясыяс^d Густава Адрыянсэн^d Чан Сантохі^d Люіс Лякалье Пу^d ^[2]/ Жан Кастэкс^d ^[2] Габрыель Борыч^d Даніель Набоа^d
Паўночная Амэрыка	Гастан Браўн^d Філіп Дэйвіс^d Мія Мотлі^d Джоні Брысэньё^d ^[2]/ Кір Стармэр^d Гары Коніль^d Сыямара Кастра^d Бэрнарда Арэвалё дэ Леон^d Дыкан Мітчэл^d Рузвэльт Скерыт^d Люіс Абінадэр^d ^[2]/ Мэтэ Фрэдэрыксэн^d Джо Байдэн^d Джастын Трудо^d Радрыга Чавэс^d Мануель Марэра Крус^d Кляўдыя Шайнбаўм^d ^[2]/ Дык Схоф^d Даніель Артэга^d Хасэ Рауль Муліна^d Наіб Букеле^d Філіп П’ер^d Ральф Гансалвіш^d Тэрэнс Дру^d Кіт Роўлі^d ^[2]/ Жан Кастэкс^d Эндру Голнэс^d
Эўропа	^[2] Алі Асадаў^d Эдзі Рама^d Хавіер Эспат Самора^d Нікол Пашыньян^d Карл Нэгамэр^d Мікалай Дэнкаў^d Раман Галоўчанка^d Бор’яна Крышта^d Аляксандар Дэ Кро^d Віктар Орбан^d ^[2] Кір Стармэр^d ^[2] Пэдра Санчэс^d ^[2] Іраклі Кабахідзэ^d Кірыякас Міцатакіс^d ^[2] Мэтэ Фрэдэрыксэн^d Сайман Гарыс^d Катрын Якабсдотыр^d ^[2] Джорджа Мэлёні^d Альбін Курці^d Эвіка Сіліня^d Інгрыда Шыманіце^d Даніель Рыш^d Люк Фрыдэн^d Дорын Рэчан^d Робэрт Абэла^d П’ер Дарту^d Альфрэд Канан^d Оляф Шольц^d Эрна Сульбэрг^d ^[2] Дык Схоф^d ^[2] Луіш Мантэнэгру^d Хрыстыян Міцкоскі^d Дональд Туск^d ^[1] Аляксандар Розэнбэрг^d ^[2] Міхаіл Мішусьцін^d Марчэл Чалаку^d Алесандра Росі^d Робэрт Фіца^d Робэрт Голаб^d Ана Брнабіч^d ^[2] Рэджэп Таіп Эрдаган^d Дзяніс Шмыгаль^d Пэтэры Орпа^d ^[2] Жан Кастэкс^d Андрай Пленкавіч^d Мілайка Спаіч^d Пэтар Фіяла^d Віктар Росі^d Ульф Крыстэрсан^d Крыстэн Міхал^d
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і часткова прызнаная ці непрызнаная ^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у ^ф ^х ^ц ^ч ^ш ^э ^ю ^я ^аа ^аб ^ав ^аг ^ад ^ае ^аё ^аж ^аз адначасна ў некалькіх дзяржавах