Люксэмбург
| Люксэмбург Grand-Duché de Luxembourg Großherzogtum Luxemburg Groussherzogtum Lëtzebuerg |
|||||
|
|||||
| Нацыянальны дэвіз: Mir wëlle bleiwe wat mir sinn | |||||
| Дзяржаўны гімн «Ons Heemecht» |
|||||
 |
|||||
| Афіцыйная мова | Француская, нямецкая, люксэмбурская | ||||
| Сталіца | Люксэмбург | ||||
| Найбуйнейшы горад | Люксэмбург | ||||
| Форма кіраваньня | Вялікае герцагства Анры Ксаўе Бэтэль |
||||
| Плошча • агульная • адсотак вады |
179-е месца ў сьвеце 2586,4 км² нязначны |
||||
| Насельніцтва • агульнае (2012) • шчыльнасьць |
171-е месца ў сьвеце 537 000[1] 194,1/км² |
||||
| СУП • агульны (2011) • на душу насельніцтва |
94 месца ў сьвеце $41,221 мільярды $80 119 |
||||
| Валюта | Эўра (EUR) |
||||
| Часавы пас • улетку |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
||||
| Незалежнасьць — абвешчаная |
9 чэрвеня 1815 |
||||
| Дамэн верхняга ўзроўню | .lu | ||||
| Тэлефонны код | +352 | ||||
 |
|||||
Вялі́кае ге́рцагства Люксэмбу́рг — малая сухапутная краіна ў паўночна-заходняй Эўропе, мяжуе з Францыяй, Нямеччынай і Бэльгіяй. На гэты момант адзінае ў сьвеце незалежнае вялікае герцагства (ад 1815 году).
Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Тэрыторыя Люксэмбургу ў часы Рымскай імпэрыі ўваходзіла ў склад правінцыі Бэльгіка, а ў Сярэднявечча ў Франкскае каралеўства. З Х стагодзьдзя стала часткай графства Люксэмбург, якое ў ХV стагодзьдзі трапіла пад уладу Габсбургаў і стала адной з правінцыяў Нідэрляндаў. У 1714—1794 гадах Люксэмбург знаходзіўся ў складзе Аўстрыі. Згодна з рашэньнем Вэнскага кангрэсу 1814—1815 гадоў было ўтворана Вялікае княства Люксэмбург у складзе Германскага Зьвязу і ў асабістай уніі зь Нідэрляндзкім каралеўствам. Сучасныя межы Люксэмбургу ўсталяваныя ў 1839 годзе бэльгійска-нідэрляндзкай дамовай. Пасьля ліквідацыі Германскага Зьвязу Люксэмбург быў абвешчаны нэўтральнай дзяржавай. Аднак і ў Першую, і ў Другую сусьветныя войны краіна была акупаваная нямецкімі войскамі.
Палітыка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У наш час Люксэмбург — канстытуцыйная манархія. Кіраўнік дзяржавы — Вялікі герцаг. Заканадаўчая ўлада належыць аднапалатнаму парлямэнту (палата дэпутатаў). У адміністрацыйным сэнсе краіна падзеленая на 3 акругі.
Геаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Паўночная частка Люксэмбургу занятая перадгор’ямі Ардэнаў (вышыня да 559 м), у паўднёвай частцы — невысокія прыступчатыя грады, якія зьніжаюцца на ўсход.
Клімат умераны, пераходны ад марскога да кантынэнтальнага. Сярэдняя тэмпэратура студзеня +2°С, чэрвеня +18°С. Ападкаў выпадае 700—850 мм штогод. Рэкі належаць да басэйну ракі Мозэль.
Шырокалісныя лясы займаюць каля 30% паверхні. Астатнія землі занятыя сельскай гаспадаркай.
Эканоміка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Люксэмбург — высокаразьвітая індустрыяльная краіна. СУП у 2008 годзе склаў 39,4 млрд даляраў. Асноўнай галіной прамысловасьці зьяўляецца чорная мэталюргія (каля 30% СУП), акрамя яе разьвіцьцё атрымалі хімічная, скураная, цэмэнтная, фаянсавая, дрэваапрацоўчая, швейная, харчовая галіны. Сельская гаспадарка забясьпечвае каля 1% СУП і заснаваная на маса-малочнай жывёлагадоўлі, вінаградарстве.
Дэмаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Насельніцтва — 537 тыс. чалавек. Каля 70% насельніцтва складаюць люксэмбурцы, акрамя іх у краіне жывуць партугальцы, італьянцы, французы і іншыя. Афіцыйнымі мовамі зьяўляюцца люксэмбурская, француская і нямецкая. 95% вернікаў – каталікі.
Спорт[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У адрозьненьне ад большасьці краінаў Эўропы, у Люксэмбургу няма перавагі таму або іншаму віду спорту. Але нягледзячы на гэта, каля 100 000 чалавек у Люксэмбургу, насельніцтва якога складае 537 000, зьяўляюцца чальцамі той ці іншай спартовай фэдэрацыі.
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
 |
Вікіпэдыя мае партал «Эўропа»
|
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Люксэмбург — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
|
|||||||||||||||||
|
||||||||
|
|||||||||||||
