Аляксандар Мясьнікян

Аляксандар Фёдаравіч Мясьнікян
па-армянску: Ալեքսանդր Ֆյոդորի Մյասնիկյան
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	28 студзеня (9 лютага) 1886 Нахічэвань-на-Доне[d], Расейская імпэрыя
Памёр	22 сакавіка 1925(1925-03-22) (39 гадоў) Тыфліс, ЗСФСР, СССР
Партыя	Камуністычная партыя Савецкага Саюзу
Адукацыя	юрыдычны факультэт МДУ[d] (1911)

Алякса́ндар Фёдаравіч Мясьнікя́н (псэўданімы: Мясьнікоў, Мартуні; 9 лютага [ст. ст. 28 студзеня] 1886, Нахічавань-на-Доне, Вобласьць Войска Данскога, Расейская імпэрыя — 22 сакавіка 1925, блізу Тбілісі, Закаўкаская Сацыялістычная Фэдэратыўная Савецкая Рэспубліка, СССР) — бальшавік армянскага паходжаньня, савецкі партыйны і дзяржаўны дзяяч, адзін з кіраўнікоў усталяваньня савецкай улады ў Беларусі. Аўтар шэрагу працаў па тэорыі марксізму-ленінізму, гісторыі рэвалюцыйнага руху і армянскай літаратуры.

Не прызнаваў існаваньне беларускай нацыі і выступаў супраць беларускай дзяржаўнасьці.

Біяграфія

Нарадзіўся 9 лютага [ст. ст. 28 студзеня] 1886 году ў Нахічавані-на-Доне ў сям’і дробнага гандляра.

У 1903 годзе скончыў Армянскую сэмінарыю ў Маскве, у 1906 годзе — Лазараўскі інстытут у Маскве. 19 лістапада 1912 году атрымаў дыплём юрыдычнага факультэту МДУ.

Чалец РСДРП з 1906 году. У гэтым жа годзе быў арыштаваны і прыгавораны да адміністрацыйнай высылкі ў Баку. У 1911—1912 і 1914—1917 гадох — у расейскай арміі. Прапаршчык запасу (1912).

Зь верасьня 1917 па травень 1918 году старшыня Паўночна-Заходняга абласнога камітэту РКП(б).

Зь лістапада 1917 году галоўнакамандуючы Заходнім фронтам, старшыня Аблвыканкамзаху Заходняй вобласьці. З 12 (25) сьнежня часова выконваў абавязкі вярхоўнага галоўнакамандуючага.

З 31 сьнежня 1918 году старшыня Цэнтральнага бюро Камуністычнай партыі (бальшавікоў) Беларусі. У студзені — лютым 1919 году сябра Часовага рабоча-сялянскага ўраду Беларусі. 4—27 лютага 1919 году — Старшыня Цэнтральнага выканаўчага камітэту (ўраду) Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі (ССРБ), намесьнік старшыні Савету народных камісараў і наркам ССРБ па ваенных справах. Сябра Прэзыдыюму ЦК КП(б) ЛітБелу ў сакавіку 1919 — верасьні 1920 гг.

25 верасьня кантужаны пры выбуху ў залі паседжаньняў Маскоўскага камітэта РКП(б), зладжанага Ўсерасейскім паўстанцкім камітэтам рэвалюцыйных партызанаў «Анархісты падпольля».

У 1921 годзе — старшыня СНК і наркам па вайсковых справах Армянскай ССР, адначасна намесьнік старшыні СНК ЗСФСР; сябра Каўкаскага бюро ЦК РКП(б). З 1922 году — старшыня Саюзнага Савету ЗСФСР, пасьля першы сакратар Закаўкаскага крайкаму РКП(б). Адначасна сябра РВС СССР, сябра Прэзыдыюму ЦВК СССР. На XII-м і XIII-м зьездах РКП(б) абіраўся кандыдатам у сябры ЦК.

Загінуў у авіяцыйнай катастрофе каля Тбілісі.

Ушанаваньне памяці

У Менску ў 1932 годзе імем А. Ф. Мясьнікова названы вагонарамонтны завод, на тэрыторыі якога ў ягоны гонар усталяваны помнік. Ягонае імя носіць таксама адна з плошчаў у цэнтры Менску і прылеглая да яе вуліца. У цэнтры Ерэвану яму пастаўлены помнік.

Папярэднік —

Першы сакратар ЦК КП(б)Б 1918—1919

Наступнік Вінцас Міцкявічус-Капсукас

Літаратура

• Сочинения: Избранные произведения. / Пер. с арм. — Ер., 1965.
• Салин Л. Жизнь, отданная народу. / В кн.: Солдаты партии. — М., 1971.
• Мнацаканян А. Н. Беззаветное служение народу. — Ер., 1976.
• Шатирян М. А. Генерал, рожденный революцией: Повесть об Александре Мясникове (Мясникяне). — М.: Политиздат, 1977. — (Пламенные революционеры). — 430 с, ил.
• Залесский К. А. Империя Сталина. Биографический энциклопедический словарь. — М.: Вече, 2000.

Вонкавыя спасылкі

• Мясников Александр Фёдорович в Справочнике по истории Компартии и Советского Союза 1898—1991.
• Мясников Александр Федорович на сайте Хронос.