Бушка
| Бушка лац. Buška | |
| Buschke | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Busch + суфікс з элемэнтам -к- (-k-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Буска, Босіка, Боська, Бусека, Бушэйка, Бозейка |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Бушка» | |
Бушка (Бусека, Бушэйка), Буска (Бозейка, Босіка, Боська) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Босіка, пазьней Буска або Бушка (Bosico, Buske, Buschke[1]) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -бус- (-бос-) (імёны ліцьвінаў Бушыла, Бушман; германскія імёны Busilo, Bussman) паходзіць ад стараверхненямецкага bōsi 'варожы, злы'[3] або ад германскага buozan 'паляпшаць, прыносіць карысьць'[4].
Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае усходнегерманскую этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Бушка паходзіць ад гоцкага buska 'цялеш'[5].
Імя Бушка гістарычна бытавала ў Польшчы: Buszco / Busco (1404 год)[6].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Buseke (29 верасьня 1379 году[7])[8]; Busekindorfe (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[9]; Busko (Хроніка Віганда)[10]; Walmundt Buschken son (23 красавіка 1398 году)[11]; Walimund Buschken son[12], Walimund, filius Bosken[13], Walmund filius Bussky[14][15] (12 кастрычніка 1398 году); ad curiam Gedeghinnen, que nunc Bussike dicitur (Хроніка Лівоніі Германа Вартбэрга)[16]; князю Юрю Михаиловичу братня Анъдреевая доля… Бушкевичи (1440—1492 гады)[17]; мещане Мозырские… Иванъ Босиковичъ (1552 год)[18]; Bosko Bondar (2 траўня 1558 году)[19]; szl. Jan s. Pawłow Buskowicz (14 траўня 1569 году)[20]; село Вишневъ… на другой волоце Данко Бушко, въ него сыновъ два, на име Андрей, Данило Данковичъ (18 жніўня 1591 году)[21]; Oniszko Buszko (13 кастрычніка 1591 году)[22]; Andrzeia Bozeyka (26 траўня 1645 году)[23]; Богдань Бушко (1649 год)[24]; Fiedor Buszeyko… Illasz Busieyko… Lewon y Adam Buszeyki… Lewon Buszeyko… Lewon Busieyko (30 чэрвеня 1652 году)[25]; Maciey Buskiewic z Żoną y Synem komornica (1673 год)[26]; Iwan Busko (28 сьнежня 1778 году)[27]; Chwedor Boszko (30 студзеня 1779 году)[28]; Mikołay Boszko (15 сакавіка 1794 году)[29].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Бушка — уплывовы літоўскі баярын, меў сына Валімонта
- Мікалай Бускевіч — гарадзенскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1627 годзе[30]
- Міхаіл і Самуэль Бушэйкі, Гаўрыла Бушка — жыхары мястэчка Дзяляцічаў, вёсак Рахаўцаў і Загор’я (Наваградзкае ваяводзтва), якія ўпамінаюцца ў 1734 годзе[31]
- Астап і Тамаш Боські — жыхары вёскі Купіску (Наваградзкае ваяводзтва), якія ўпамінаюцца ў 1774 годзе[32]
Бушкевічы (Buszkiewicz) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету (ваколіцы Жыжмараў)[33].
Бусковічы (Buskowicz) — літоўскі шляхецкі род зь Вільні[34].
Буске (Buske), Бушка (Buszko) і Бушкевіч — прозьвішчы, гістарычна зафіксаваныя на тэрыторыі цяперашняй Летувы[35].
На 1903 год існавала вёска Бушкішкі ў Панявескім павеце Ковенскай губэрні[36].
На гістарычнай Наваградчыне існуе вёска Бушкі, на гістарычнай Аршаншчыне — Вялікае Бушкава і Малое Бушкава, на гістарычнай Ашмяншчыне — Бушыкі, на гістарычнай Віцебшчыне — Боськава.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Knorr W. Die Familiennamen des Fürstenthums Lübeck. — Entin, 1876. S. 8.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 329.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 203.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 329—330.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 20.
- ^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 287.
- ^ Договор о перемирии на 10 лет между ВКЛ и Тевтонским орденом (1379), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Codex diplomaticus Lithuaniae, 1253—1433. — Vratislaviae, 1845. P. 55.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 694.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 553—554.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi Magni Ducis Lithuaniae 1376—1430. — Cracoviae, 1882. P. 54.
- ^ Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert. Bd. 1. — Marburg, 1970. S. 12.
- ^ Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch nebst Regesten / Hrsg. von F. G. von Bunge. Bd. 4. — Reval, 1859. S. 227.
- ^ Lietuvos TSR istorijos šaltiniai: Feodalinis laikotarpis. — Vilnius, 1955. P. 83.
- ^ Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 134.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 75.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 31.
- ^ Архив Юго-Западной России. Ч. 7, т. 1. — Киев, 1886. С. 626.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 41.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 288.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 396.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 405.
- ^ Lietuvos valstiečių ir miestelėnų ginčai su dvarų valdytojais (dokumentų rinkinys). D. 1. — Vilnius, 1959. P. 110.
- ^ Реєстр Війська Запорозького 1649 року. — К., 1995. С. 75.
- ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 25. — Вильна, 1898. С. 373—374.
- ^ Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 92.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 35. — Вильна, 1910. С. 232.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 35. — Вильна, 1910. С. 392.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 38. — Вильна, 1914. С. 203, 206.
- ^ Katalog testamentów mieszkańców Brześcia i Grodna od XVI do początku XVIII wieku. — Warszawa, 2017. S. 37.
- ^ Яўген Анішчанка, Рубежевичи имение в Новогрудском воеводстве, Архіў гісторыка Анішчанкі, 13 ліпеня 2015 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Куписк Кустора инвентарь в Новорудском воеводстве, Архіў гісторыка Анішчанкі, 21 лютага 2016 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 243.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 434.
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 362—363.
- ^ Алфавитный список населенных мест Ковенской губернии. — Ковна, 1903. С. 283.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)