Гавейка

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Gauke
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Gawo + суфікс з элемэнтам -к- (-k-)
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Гавейка»

Гавейка — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Гаўка (Gauke) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -гаў- паходзіць ад гоцкага gawi[2], германскага gaawja 'мясцовасьць, багатая воднымі крыніцамі; месца пасяленьня'[3]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Гавіла (Гавуль), Гавень (Гавін), Гаўвід, Гаўгонт. Адзначаліся германскія імёны Gavilo (Gaul), Gavienus (Gawin), Gauwida, Gavigunt.

Паходжаньне імя Гавейка ад старажытнага германскага імя Gavo з даданьнем германскага суфіксу з элемэнтам -к- (-k-) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[4].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Gawin, Gaward[5].

У Прусіі бытавалі імёны Cawald[a] (1284 год)[7], Gauwina[b] (1295 год)[9]. У 1648 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Michael Giewert, Tilsensis Borussus[10].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: in villa Gaveyken (Хроніка Лівоніі Германа Вартбэрга)[11][c].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гавейкі (Gawejko) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[23].

На 1906 год існавала вёска Гавейкі ў Рэжыцкім павеце Віцебскай губэрні[24].

На гістарычнай Браслаўшчыне існуе вёска Гавейкі.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Gowald (Gavioald)[6]
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Gauvin[8]
  3. ^ Таксама:
    • Галбут (адзначалася старажытнае германскае імя Gaubodus[12]): Юри Кголбута (1528 год)[13], Gielbut (1648 год)[14];
    • Гевалт (адзначалася старажытнае германскае імя Givald[15]): Giewałtowo, wieś (1784 год)[16];
    • Гавар (адзначалася старажытнае германскае імя Gawihar[17]): Gawory (1744 год)[18];
    • Говарт (адзначалася старажытнае германскае імя Govard, Gaward[19]): у гістарычнай Прусіі існуе вёска Говартэн;
    • Геўголд: p. Giewgołd (1690 год)[20];
    • Гаўрык (адзначалася старажытнае германскае імя Gawiric[21]): Гаўрыкевічы (Gawrykiewicz) гербу Буртаўт — літоўскі шляхецкі род зь Лідзкага павету[22].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Heintze A. Die deutschen Familien-Namen, geschichtlich, geographisch, sprachlich. — Halle, 1903. S. 142.
  2. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 107.
  3. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 63.
  4. ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1964. P. 83.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 64.
  6. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 624.
  7. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 43.
  8. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 625.
  9. ^ Dukavičienė I. XIII amžiaus prūsų asmenvardžiai prūsų registre // Acta linguistica Lithuanica. T. 72, 2015. P. 235.
  10. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 498.
  11. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 103.
  12. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 552.
  13. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 95.
  14. ^ Žemaičių vyskupijos vizitacijų aktai 1611—1651 m. // Fontes Historiae Lituaniae. Vol. XI, 2011. P. 293.
  15. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 635.
  16. ^ Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 roku. T. 3: Dekanat Olwita. — Bakałarzewo, 2009. S. 135.
  17. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 623.
  18. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  19. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 625.
  20. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo wileńskie 1690 r. — Warszawa, 1989. S. 98.
  21. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 325.
  22. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 128.
  23. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 139.
  24. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 347.