Перайсьці да зьместу

Узьдзенскі раён

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Узьдзенскі раён

(Уздзенскі раён)
Агульныя зьвесткі
Краіна Беларусь
Статус раён Беларусі
Уваходзіць у Менская вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар Узда
Дата ўтварэньня 17 ліпеня 1924
Кіраўнік Дзмітрый Анатолевіч Колас[d]
Насельніцтва
Шчыльнасьць 19,9 чал./км²
Плошча 1181,16[2] км²
Вышыня па-над узр. м.
 · сярэдняя вышыня

 197 м[3]
Месцазнаходжаньне Узьдзенскага раёну
Узьдзенскі раён на мапе
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC +3
Тэлефонны код +375-17-18
Паштовыя індэксы 223 4хх
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Узьдзе́нскі раён[4] — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў цэнтры Менскай вобласьці Беларусі. Плошча раёну складае 1,2 тыс. км². Насельніцтва на 2018 год — 23 481 чалавек[5]. Адміністрацыйны цэнтар — места Ўзда.

Геаграфічнае становішча

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мяжуе з Капыльскім, Койданаўскім, Стаўпецкім, Слуцкім, Пухавіцкім і Менскім раёнамі Менскай вобласьці.

Рэльеф і карысныя выкапні

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Тэрыторыя раёну разьмешчаная ў межах Стаўпецкай раўніны і адгор’яў Менскага ўзвышша. Рэльеф узгорыста-раўнінны. Пераважаюць вышыні 160—180 м над узроўнем мора, максымальная 219 м (каля аграгарадка Возера).

Клімат і расьліннасьць

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Клімат умерана кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня −6,5 °C, ліпеня 17,8 °C. Ападкаў 632 мм. Вэгетацыйны пэрыяд — 190 дзён.

Пад лясамі 39% тэрыторыі раёну, найвялікшы масіў Лашанскае лецішча. Пад балотамі 1,6% плошчы.

Галоўныя рэкі — Нёман з прытокамі Вусай і Лошай, на ўсходзе — Шаць (прыток Пцічы).

Гаспадарчая дзейнасьць

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Малочна-мясная жывёлагадоўля. Вырошчваюць зерневыя і кармавыя культуры, бульбу. Прадпрыемствы харчовай, лёгкай, лясной прамысловасьці.

Па тэрыторыі раёну праходзяць аўтамабільныя дарогі Менск — Слуцак — Мікашэвічы, Менск — Узда — Капыль, Мар’іна Горка — Узда — Стоўпцы.

  • XXI стагодзьдзе: 2009 год — 23 657 чалавек[6] (перапіс); 2016 год — 23 215 чалавек[7]; 2017 год — 23 287 чалавек[8]; 2018 год — 23 481 чалавек[5]

Інфармацыя для турыстаў

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Захаваліся помнікі архітэктуры: Сьвята-Петра-Паўлаўская царква (1838—40) у аг. Возера, Сьвята-Пакроўская царква (ХІХ ст.) у в. Забалацьце, Сьвята-Пакроўская царква (1897) у аг. Хатляны, сядзіба ў в. Наднёман (ХІХ ст.), касьцёл (XVI ст.) і сядзіба ў в. Кухцічы (Першамайск) (1-я палова ХІХ ст.), сядзіба (1-я палова ХІХ ст.) у в. Таўкачэвічы, касьцёл (ХІХ ст.) і царква ў месьце Ўзда.

Асобы, зьвязаныя з Узьдзенскім раёнам

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Адміністрацыйна раён падзяляецца на 6 сельсаветаў: Азерскі, Дзешчанскі,Нёманскі, Слабадзкі, Узьдзенскі, Хатлянскі.

  1. ^ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типаНацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь, 2024.
  2. ^ Государственный земельный кадастр Республики Беларусь (рас.) (па стане на 1 студзеня 2010 г.)
  3. ^ GeoNames (анг.) — 2005.
  4. ^ Бушлякоў Ю., Вячорка В., Санько З., Саўка З. Беларускі клясычны правапіс. Збор правілаў. Сучасная нармалізацыя. — Вільня—Менск, 2005. — 160 с. п. 49
  5. ^ а б Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  6. ^ Перепись населения — 2009. Минская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  7. ^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  8. ^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  • Узденский район // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Узьдзенскі раёнсховішча мультымэдыйных матэрыялаў