Францішак (папа рымскі): розьніца паміж вэрсіямі
д {{Сучасныя манархі}} |
д афармленьне |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Папа рымскі |
{{Папа рымскі |
||
| |
|тып = Папа |
||
| |
|ганаровы_прэфікс = |
||
| |
|імя = Францішак |
||
| |
|ганаровы_суфікс = |
||
| |
|арыгінал_імя = Franciscus PP. |
||
| |
|арыгінал_мова = la |
||
| |
|тытул = [[Рымскі папа]] |
||
| |
|выява = Pope Francis South Korea 2014.png |
||
| |
|памер_выявы = 250пкс |
||
| |
|подпіс_выявы = ''Папа Францішак падчас Апостальскага падарожжа ў Паўднёвую Карэю, жнівень 2014 г.'' |
||
| |
|царква = [[Каталіцкая Царква]] |
||
| |
|архідыяцэзія = [[Архідыяцэзія Буэнас-Айрэсу]] |
||
| |
|правінцыя = |
||
| |
|мітраполія = |
||
| |
|дыяцэзія = |
||
| |
|чын = |
||
| |
|абраны = 13 сакавіка 2013 |
||
| |
|прызначаны = |
||
| |
|тэрмін = |
||
| |
|дата_пачатку = 19 сакавіка 2013 |
||
| |
|скінуты = |
||
| |
|дата_сканчэньня = |
||
| |
|папярэднік = [[Бэнэдыкт XVI]] |
||
| |
|супраць = |
||
| |
|наступнік = |
||
| |
|пасады = |
||
| |
|антыпапы = |
||
<!---------- Пасьвечаньні ----------> |
<!---------- Пасьвечаньні ----------> |
||
| |
|ардынацыя = 13 сьнежня 1969 |
||
| |
|ардынаваны = [[Рамон Хасэ Кастэльяна|Рамонам Хасэ Кастэльянам]] |
||
| |
|кансэкрацыя = 28 чэрвеня 1992 |
||
| |
|кансэкраваны = [[Антоніё Кварасына]] |
||
| |
|кардынал = 21 лютага 2001 |
||
| |
|кардыналам_праз = [[Ян Павал II|Янам Паўлам II]] |
||
<!---------- Асабістыя зьвесткі ----------> |
<!---------- Асабістыя зьвесткі ----------> |
||
| |
|імя_пры_нараджэньні = Хорхэ Марыё Бэргольё |
||
| |
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|17|1|1936|1}} |
||
| |
|месца_нараджэньня = [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]] |
||
| |
|дата_сьмерці = |
||
| |
|месца_сьмерці = |
||
| |
|месца_пахаваньня = |
||
| |
|нацыянальнасьць = аргентынец |
||
| |
|рэлігія = |
||
| |
|бацька = |
||
| |
|маці = |
||
| |
|жонка = |
||
| |
|муж = |
||
| |
|дзеці = |
||
| |
|занятак = |
||
| |
|прафэсія = |
||
| |
|адукацыя = |
||
| |
|дэвіз = Miserando atque eligendo |
||
| |
|подпіс = FirmaPapaFrancisco.svg |
||
| |
|герб = Coat of arms of Franciscus.svg |
||
<!---------- Сьвятарства ----------> |
<!---------- Сьвятарства ----------> |
||
| |
|дата_адзначэньня = |
||
| |
|ушаноўваецца = |
||
| |
|тытул_сьвятога = |
||
| |
|дата_бэатыфікацыі = |
||
| |
|месца_бэатыфікацыі = |
||
| |
|бэатыфікаваны = |
||
| |
|дата_кананізацыі = |
||
| |
|месца_кананізацыі = |
||
| |
|кананізаваны = |
||
| |
|атрыбуты = |
||
| |
|патрон = |
||
| |
|сьвятыня = |
||
<!---------- Іншае ----------> |
<!---------- Іншае ----------> |
||
| |
|commons = Franciscus |
||
| |
|сайт = |
||
| |
|іншыя = |
||
}} |
}} |
||
'''Франці́шак'''<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ватыкан: Францішак, а не Францішак І|спасылка=http://www.svaboda.by/content/article/24928141.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=14 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref> ({{мова-la|Franciscus PP.}}), сьвецкае імя '''Хорхэ Марыё Бэргольлё''' ({{мова-es|Jorge Mario Bergoglio}}; {{Н}} |
'''Франці́шак'''<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ватыкан: Францішак, а не Францішак І|спасылка=http://www.svaboda.by/content/article/24928141.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=14 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref> ({{мова-la|Franciscus PP.}}), сьвецкае імя '''Хорхэ Марыё Бэргольлё''' ({{мова-es|Jorge Mario Bergoglio}}; {{Н}} 17 сьнежня 1936 году, [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]]) — 266-ы [[папа]] рымскі з 13 сакавіка 2013 году<ref>[http://www.gmanetwork.com/news/story/299168/news/world/jorge-mario-bergoglio-77-of-argentina-is-pope-francis-i «Jorge Mario Bergoglio, 77, of Argentina is Pope Francis I»]. GMA News.</ref>, аргентынскі [[кардынал]]. Першы папа ў гісторыі, які нарадзіўся ў [[Амэрыка|Амэрыцы]], першы папа з [[Паўднёвае паўшар’е|Паўднёвага паўшар’я]], і першы папа-езуіт. |
||
Імя для свайго пантыфікату ён абраў у гонар сузаснавальніка [[Езуіты|Таварыства Ісуса]] [[Францішак Ксавэр|Францішка Ксавэра]]{{Заўвага|Паводле інфармацыі Ватыканскага радыё}}. |
Імя для свайго пантыфікату ён абраў у гонар сузаснавальніка [[Езуіты|Таварыства Ісуса]] [[Францішак Ксавэр|Францішка Ксавэра]]{{Заўвага|Паводле інфармацыі Ватыканскага радыё}}. |
||
== Жыцьцяпіс == |
== Жыцьцяпіс == |
||
Хорхэ Марыё Бэргольлё нарадзіўся ў Аргентыне ў сям’і італьянскага эмігранта, чыгуначнага рабочага. Малодшы зь пяці дзяцей. Атрымаў дыплём хіміка-тэхноляга. Вучыўся ў сэмінарыі Вілья-Дэвота ў Буэнас-Айрэсе. Уступіў у [[ордэн езуітаў]] |
Хорхэ Марыё Бэргольлё нарадзіўся ў Аргентыне ў сям’і італьянскага эмігранта, чыгуначнага рабочага. Малодшы зь пяці дзяцей. Атрымаў дыплём хіміка-тэхноляга. Вучыўся ў сэмінарыі Вілья-Дэвота ў Буэнас-Айрэсе. Уступіў у [[ордэн езуітаў]] 11 сакавіка 1958<ref name="vatykan.radio">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Папа Францішак заўсёды вёў вельмі просты лад жыцьця|спасылка=http://be.radiovaticana.va/news/2013/03/13/папа_францішак_заўсёды_вёў_вельмі_просты_лад_жыцця/bie-673097|выдавец=[[Радыё Ватыкана Беларуская служба|Беларуская праграма Ватыканскага радыё]]|дата публікацыі=13 сакавіка 2013|дата доступу=16 сакавіка 2013}}</ref>. Навіцыят праходзіў у [[Чылі]] (гуманітарныя навукі), затым працягнуў сваю адукацыю ў коледжы сьвятога Язэпа ў Буэнас-Айрэсе, дзе атрымаў ліцэнцыят па філязофіі. Выкладаў літаратуру, філязофію і багаслоўе ў трох каталіцкіх коледжах Буэнас-Айрэса. |
||
13 сьнежня 1969 году Бэргольлё быў пасьвечаны ў сьвятары [[Рамон Хасэ Кастэльяна|Рамонам Хасэ Кастэльянам]], тытулярным арцыбіскупам {{Не перакладзена|Ёмніюм (дыяцэзія)|Ёмніюму|it|Diocesi di Giomnio}}. Прызначаны прафэсарам тэалягічнага факультэту ў коледжы Сан-Мігель у аргентынскай сталіцы. У 1970-я гады займаў розныя пасады ў езуіцкім ордэне Аргентыны. |
|||
Уражанае ягонымі навыкамі лідара кіраўніцтва езуіцкага ордэну ў рэшце рэшт павысіла Бэргольлё, і ён у |
Уражанае ягонымі навыкамі лідара кіраўніцтва езуіцкага ордэну ў рэшце рэшт павысіла Бэргольлё, і ён у 1973—1979 гадах зьяўляўся правінцыялам Аргентыны. У 1980 быў прызначаны рэктарам сваёй альма-матэр — сэмінарыі сьвятога Язэпа. Займаў гэтую пасаду да 1986. Затым у Нямеччыне скончыў сваю доктарскую дысэртацыю і вярнуўся на радзіму як спавядальнік і духоўны дырэктар [[Кордава (Аргентына)|Кордаўскага]] арцыбіскупства, дзе ягоным непасрэдным начальнікам быў кардынал [[Раўль Прыматэста]]. |
||
Дапаможны біскуп Буэнас-Айрэсу з тытулам [[Тытулярны біскуп|тытулярнага біскупа]] [[Аука (тытулярная дыяцэзія)|Аукі]] ( |
Дапаможны біскуп Буэнас-Айрэсу з тытулам [[Тытулярны біскуп|тытулярнага біскупа]] [[Аука (тытулярная дыяцэзія)|Аукі]] (20 траўня 1992 — 3 чэрвеня 1997). 27 чэрвеня 1992 арцыбіскупам Антоніё Кварасіна пасьвечаны ў біскупы ў катэдральным саборы Буэнас-Айрэсу. Каад’ютар (біскуп з правам спадчыны япархіі) арцыбіскуп Буэнас-Айрэса (3 чэрвеня 1997 — 28 лютага 1998). [[Арцыбіскуп]] Буэнас-Айрэсу з 28 лютага 1998 году. Вялікі канцлер Каталіцкага ўнівэрсытэту Аргентыны. Кардынал-сьвятар (з 21 лютага 2001 году) з тытулам царквы сьвятога Робэрта Беларміна. |
||
На працягу 15 гадоў быў арцыбіскупам [[Буэнас-Айрэс]]у і прымасам (найвышэйшай духоўнай асобай) Аргентыны. Бэргольлё заклікаў духавенства і паству выступіць супраць абортаў і эўтаназіі. Ён пацьвердзіў царкоўнае вучэньне па асуджэньні [[гомасэксуалізм]]у, хоць і заклікае не зьневажаць гомасэксуалістаў. Ён рашуча выступае супраць заканадаўства, уведзенага ў 2010 годзе ўрадам Аргентыны, якое дазваляе аднаполыя шлюбы. |
На працягу 15 гадоў быў арцыбіскупам [[Буэнас-Айрэс]]у і прымасам (найвышэйшай духоўнай асобай) Аргентыны. Бэргольлё заклікаў духавенства і паству выступіць супраць абортаў і эўтаназіі. Ён пацьвердзіў царкоўнае вучэньне па асуджэньні [[гомасэксуалізм]]у, хоць і заклікае не зьневажаць гомасэксуалістаў. Ён рашуча выступае супраць заканадаўства, уведзенага ў 2010 годзе ўрадам Аргентыны, якое дазваляе аднаполыя шлюбы. |
||
Радок 89: | Радок 89: | ||
У 2005 годзе супраць кардынала Бэргольлё спрабавалі завесьці крымінальную справу. Яго абвінавачвалі ў дамоўленасьці з хунтай у 1976 годзе падчас «бруднай вайны», каб скрасьці двух сьвятароў-езуітаў. Гэтым сьвятарам Бэргольлё прапанаваў пакінуць службу, каб не нэрваваць улады, у той час як ксяндзы заклікалі да зьвяржэньня ўлады. Але ніякіх доказаў віны Хорхэ Бэргольлё не было. |
У 2005 годзе супраць кардынала Бэргольлё спрабавалі завесьці крымінальную справу. Яго абвінавачвалі ў дамоўленасьці з хунтай у 1976 годзе падчас «бруднай вайны», каб скрасьці двух сьвятароў-езуітаў. Гэтым сьвятарам Бэргольлё прапанаваў пакінуць службу, каб не нэрваваць улады, у той час як ксяндзы заклікалі да зьвяржэньня ўлады. Але ніякіх доказаў віны Хорхэ Бэргольлё не было. |
||
На канкляве |
На канкляве 13 сакавіка 2013 году Хорхэ Марыё Бэргольлё быў абраны новым Папам Рымскім. Прыняў імя Францішак у гонар сьвятога [[Францішак з Асізі|Францішка з Асізі]]. Гэта першы папа-лацінаамэрыканец, першы — папа-езуіт. |
||
Акрамя гішпанскай, вольна размаўляе на італьянскай і нямецкай мовах. |
Акрамя гішпанскай, вольна размаўляе на італьянскай і нямецкай мовах. |
||
== Дадатковыя зьвесткі == |
|||
== Цікавосткі == |
|||
Любімымі пісьменьнікамі Папа называе [[Хорхэ Люіс Борхэс|Хорхэ Люіса Борхэса]], [[Леапольда Марэчаль|Леапольда Марэчаля]], а таксама [[Фёдар Дастаеўскі|Фёдара Дастаеўскага]] і [[Гілбэрт Кіт Чэстэртан|Гілбэрта Чэстэртана]]. Аматар [[футбол]]у. |
Любімымі пісьменьнікамі Папа называе [[Хорхэ Люіс Борхэс|Хорхэ Люіса Борхэса]], [[Леапольда Марэчаль|Леапольда Марэчаля]], а таксама [[Фёдар Дастаеўскі|Фёдара Дастаеўскага]] і [[Гілбэрт Кіт Чэстэртан|Гілбэрта Чэстэртана]]. Аматар [[футбол]]у. |
||
Радок 103: | Радок 103: | ||
{{Крыніцы}} |
{{Крыніцы}} |
||
== Заўвагі == |
|||
{{Заўвагі}} |
{{Заўвагі}} |
||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
||
{{Commons}} |
|||
{{Commonscat|Pope Francis I}} |
|||
* [http://www.vatican.va/ Афіцыйны сайт Ватыкану] |
* [http://www.vatican.va/ Афіцыйны сайт Ватыкану] |
||
* [http://popefrancisby.blogspot.com |
* [http://popefrancisby.blogspot.com Беларускамоўная інфармацыйная рэдакцыя «Папа Рымскі Францішак»] |
||
{{Папы рымскія}} |
{{Папы рымскія}} |
Вэрсія ад 15:19, 23 ліпеня 2018
Franciscus PP. | |
Рымскі папа | |
Папа Францішак падчас Апостальскага падарожжа ў Паўднёвую Карэю, жнівень 2014 г. | |
Царква | Каталіцкая Царква |
---|---|
Архідыяцэзія | Архідыяцэзія Буэнас-Айрэсу |
Абраны | 13 сакавіка 2013 |
Пачатак папства | 19 сакавіка 2013 |
Папярэднік | Бэнэдыкт XVI |
Пасьвечаньні | |
Ардынацыя | 13 сьнежня 1969 Рамонам Хасэ Кастэльянам |
Кансэкрацыя | 28 чэрвеня 1992 Антоніё Кварасына |
Кардынальства | 21 лютага 2001 Янам Паўлам II |
Асабістыя зьвесткі | |
Імя пры нараджэньні | Хорхэ Марыё Бэргольё |
Нарадзіўся | 17 студзеня 1936 (88 гадоў) Буэнас-Айрэс, Аргентына |
Дэнамінацыя | каталіцтва[1] |
Бацькі | Марыё Хасэ Бэргольлё[d] Рэджына Марыя Сывары[d] |
Адукацыя | |
Заняткі | рыма-каталіцкі ксёндз, хімік, пісьменьнік, тэоляг, прапаведнік, спавядальнік, pastor, рымска-каталіцкі біскуп, каталіцкі біскуп |
Дэвіз | Miserando atque eligendo |
Подпіс | |
Герб | |
Франці́шак[2] (па-лацінску: Franciscus PP.), сьвецкае імя Хорхэ Марыё Бэргольлё (па-гішпанску: Jorge Mario Bergoglio; нар. 17 сьнежня 1936 году, Буэнас-Айрэс, Аргентына) — 266-ы папа рымскі з 13 сакавіка 2013 году[3], аргентынскі кардынал. Першы папа ў гісторыі, які нарадзіўся ў Амэрыцы, першы папа з Паўднёвага паўшар’я, і першы папа-езуіт.
Імя для свайго пантыфікату ён абраў у гонар сузаснавальніка Таварыства Ісуса Францішка Ксавэра[a].
Жыцьцяпіс
Хорхэ Марыё Бэргольлё нарадзіўся ў Аргентыне ў сям’і італьянскага эмігранта, чыгуначнага рабочага. Малодшы зь пяці дзяцей. Атрымаў дыплём хіміка-тэхноляга. Вучыўся ў сэмінарыі Вілья-Дэвота ў Буэнас-Айрэсе. Уступіў у ордэн езуітаў 11 сакавіка 1958[4]. Навіцыят праходзіў у Чылі (гуманітарныя навукі), затым працягнуў сваю адукацыю ў коледжы сьвятога Язэпа ў Буэнас-Айрэсе, дзе атрымаў ліцэнцыят па філязофіі. Выкладаў літаратуру, філязофію і багаслоўе ў трох каталіцкіх коледжах Буэнас-Айрэса.
13 сьнежня 1969 году Бэргольлё быў пасьвечаны ў сьвятары Рамонам Хасэ Кастэльянам, тытулярным арцыбіскупам Ёмніюму(it). Прызначаны прафэсарам тэалягічнага факультэту ў коледжы Сан-Мігель у аргентынскай сталіцы. У 1970-я гады займаў розныя пасады ў езуіцкім ордэне Аргентыны.
Уражанае ягонымі навыкамі лідара кіраўніцтва езуіцкага ордэну ў рэшце рэшт павысіла Бэргольлё, і ён у 1973—1979 гадах зьяўляўся правінцыялам Аргентыны. У 1980 быў прызначаны рэктарам сваёй альма-матэр — сэмінарыі сьвятога Язэпа. Займаў гэтую пасаду да 1986. Затым у Нямеччыне скончыў сваю доктарскую дысэртацыю і вярнуўся на радзіму як спавядальнік і духоўны дырэктар Кордаўскага арцыбіскупства, дзе ягоным непасрэдным начальнікам быў кардынал Раўль Прыматэста.
Дапаможны біскуп Буэнас-Айрэсу з тытулам тытулярнага біскупа Аукі (20 траўня 1992 — 3 чэрвеня 1997). 27 чэрвеня 1992 арцыбіскупам Антоніё Кварасіна пасьвечаны ў біскупы ў катэдральным саборы Буэнас-Айрэсу. Каад’ютар (біскуп з правам спадчыны япархіі) арцыбіскуп Буэнас-Айрэса (3 чэрвеня 1997 — 28 лютага 1998). Арцыбіскуп Буэнас-Айрэсу з 28 лютага 1998 году. Вялікі канцлер Каталіцкага ўнівэрсытэту Аргентыны. Кардынал-сьвятар (з 21 лютага 2001 году) з тытулам царквы сьвятога Робэрта Беларміна.
На працягу 15 гадоў быў арцыбіскупам Буэнас-Айрэсу і прымасам (найвышэйшай духоўнай асобай) Аргентыны. Бэргольлё заклікаў духавенства і паству выступіць супраць абортаў і эўтаназіі. Ён пацьвердзіў царкоўнае вучэньне па асуджэньні гомасэксуалізму, хоць і заклікае не зьневажаць гомасэксуалістаў. Ён рашуча выступае супраць заканадаўства, уведзенага ў 2010 годзе ўрадам Аргентыны, якое дазваляе аднаполыя шлюбы.
У 2005 годзе супраць кардынала Бэргольлё спрабавалі завесьці крымінальную справу. Яго абвінавачвалі ў дамоўленасьці з хунтай у 1976 годзе падчас «бруднай вайны», каб скрасьці двух сьвятароў-езуітаў. Гэтым сьвятарам Бэргольлё прапанаваў пакінуць службу, каб не нэрваваць улады, у той час як ксяндзы заклікалі да зьвяржэньня ўлады. Але ніякіх доказаў віны Хорхэ Бэргольлё не было.
На канкляве 13 сакавіка 2013 году Хорхэ Марыё Бэргольлё быў абраны новым Папам Рымскім. Прыняў імя Францішак у гонар сьвятога Францішка з Асізі. Гэта першы папа-лацінаамэрыканец, першы — папа-езуіт.
Акрамя гішпанскай, вольна размаўляе на італьянскай і нямецкай мовах.
Дадатковыя зьвесткі
Любімымі пісьменьнікамі Папа называе Хорхэ Люіса Борхэса, Леапольда Марэчаля, а таксама Фёдара Дастаеўскага і Гілбэрта Чэстэртана. Аматар футболу.
Францішак стаў першым Папам Рымскім, ад імя якога 11 кастрычніка 2013 году ў Беларусь быў перададзены дакумэнт на беларускай мове, які ўяўляе сабой падзяку Ядвізе Пастарнак, жыхарцы в. Муляры (Вілейскі раён), за служэньне Касьцёлу. Дакумэнт быў урачыста перададзены Апостальскім нунцыем у Беларусі арцыбіскупам Кляўдыё Гуджэроцьці[5].
Францішак аддае перавагу сьціпламу ладу жыцьця, адмовіўшыся ад лімузіну з асабістым кіроўцам на карысьць выкарыстаньня грамадзкага транспарту й тулячыся ў маленькай кватэры[4].
Крыніцы
- ^ Catholic-Hierarchy.org (анг.) — USA: 1990.
- ^ Ватыкан: Францішак, а не Францішак І // Радыё «Свабода», 14 сакавіка 2013 г. Праверана 16 сакавіка 2013 г.
- ^ «Jorge Mario Bergoglio, 77, of Argentina is Pope Francis I». GMA News.
- ^ а б Папа Францішак заўсёды вёў вельмі просты лад жыцьця // Беларуская праграма Ватыканскага радыё, 13 сакавіка 2013 г. Праверана 16 сакавіка 2013 г.
- ^ Упершыню ў гісторыі Папа Рымскі перадаў у Беларусь дакумент на беларускай мове // БЕЛТА
Заўвагі
- ^ Паводле інфармацыі Ватыканскага радыё
Вонкавыя спасылкі
Францішак (папа рымскі) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў