Пётар (апостал)

	Сьвяты Пётар
	Сьвяты Пётар
Сьвяты
Нарадзіўся	1 да н. э.
Памёр	каля 67 г.; Рым
Шануецца	усімі хрысьціянскімі цэрквамі, шануецца ў ісламе
У ліку	апосталаў
Галоўная сьвятыня	Сабор Сьвятога Пятра
Дзень памяці	29 чэрвеня (заходнія цэрквы); 12 ліпеня (усходнія цэрквы)
Атрыбуты	ключы ад раю
Працы	Першае пасланьне Пятра; Другое пасланьне Пятра
Падзьвіжніцтва	апостальская пропаведзь
	Пётар у Вікісховішчы

Сьвяты Пётар, Сымон Пётар (па-грэцку: Απόστολος Πέτρος) — адзін з 12 апосталаў — першых вучняў Ісуса Хрыста, першы рымскі біскуп. Пятра лічаць за сьвятога католікі, праваслаўныя й інш. хрысьціяне. Мусульмане-шыіты лічаць, што Сымон-Пётар (Шамаон) быў абраны богам у намесьнікі Ісусу (Ізе).

Жыцьцяпіс

Як паведамляюць эвангелісты, ён быў рыбаком на імя Сымон, выхадцам з галілейскага гораду Бэтсаіды, і даводзіўся братам апостала Андрэя Першазванага. Пачуўшы ад свайго брата пра назарэцкага прапаведніка Ісуса, ён пасьпяшаўся ўбачыць яго й, па сьцьверджаньню Эвангельля паводле Мацьвея, першым абвясьціў Ісуса мэсіяй (Хрыстом). За гэта Ісус назваў яго каменем (па-грэцку Петра), на якім будзе ўзьведзеная хрысьціянская царква. Стаўшы актыўным пасьлядоўнікам Хрыста, адным з дванаццаці абраных ім пасланьнікаў-апосталаў, Пётр аддаўся місіянэрскай дзейнасьці, пропаведзі веравучэньня на прасторах ад Бабілёну да Рыму, дзе яго разам зь іншым апосталам, Паўлам, напаткала пакутніцкая сьмерць праз расьпяцьце ўніз галавою на крыжы ў часы панаваньня рымскага імпэратара Нэрона не пазьней за 68 год (паводле адных зьвестак 13 кастрычніка 64, паводле іншых — 29 чэрвеня 69).^[2]

Перш чым стаць адным з галоўных прапаведнікаў новага веравызнаньня, Пётар у самы рашучы момант тройчы адмовіўся ад свайго настаўніка, хоць за некалькі дзён перад гэтым кляўся, што гатовы за яго жыцьцё ахвяраваць сваім жыцьцём. Паводле эвангельляў, ён горка перажываў сваю здраду настаўніку, і таму Хрыстос, пасьля свайго ўваскрашэньня, дараваў яму яго адступніцтва. Пётар, паводле царкоўнага паданьня, адыграў вялікую ролю ў разьвіцьці раньняга хрысьціянства, бо, спачатку стаўшы біскупам Антыёхіі, потым стаўшы рымскім біскупам, на працягу 25 гадоў узначальваў хрысьціянскую царкву ў Рыме й прыняў там пакутніцкую сьмерць на крыжы. Сучасная каталіцкая традыцыя лічыць яго першым рымскім папам. Пяру апостала Пятра прыпісваецца аўтарства двух саборных пасланьняў, якія ўключаныя ў кнігу Францішка Скарыны «Апостал».^[2]

Лічыцца, што Пётар пахаваны ў пячорах, над якімі зараз Сабор Сьвятога Пятра ў Ватыкане (або каля Апіевай дарогі), але беспасьпяховасьць археалягічных раскопак спарадзіла сумневы ў сапраўднасьці зьвестак пра месца яго пахаваньня^[3].

Імя

Сапраўднае імя Шымон (па-габрэйску: שמעון‎ — «слухаючы і пачуўшы»). Ад Ісуса атрымаў мянушку Кефас (па-арамэйску: כיפא — камень, скала). Пры перакладзе на грэцкую мову, часьцінка скалы ці галька — Пэтра (Πέτρα), слова жаночага роду. Сьвяты Мацьвей, а за ім сьвятыя Марк, Лука й Ян у сваіх Эвангельлях выправілі жаночы род на мужчынскі, атрымалася Пэтрас (Πέτρος) — на лацінскай мове Petrus. Гэтак атрымалася Пётар ці Сымон-Пётр, у мусульманаў — Шамаон бэн Ёнах.

Крыніцы

^ http://timeline.biblehistory.com/event/peter
^ ^а ^б Скарына Ф.: Творы… С. 178.
^ Выдающиеся портреты античности…

Літаратура

Гергей Е. История папства = A papasag tortenete / Пер. с венг. О. В. Громова. — М.: Республика, 1996. — 463 с.;
Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — 207 с. — 4250 ас. — ISBN 5-343-00151-3
Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с.

[_15e26b5b5fb0e9c3-1] ttp://timeline.biblehistory.com/event/peter

[СкТв-2] а ^б Скарына Ф.: Творы… С. 178.

[par-3] Выдающиеся портреты античности…

[1]

[2]

[3]

п а р Папы рымскія
I—IV стагодзьдзі	Пётар Лін Анаклет Клімэнт I Эварыст Аляксандар I Сыкст I Тэлесфор Гігін Піюс I Аніцэт Сатэрыюс Алеўтэр Віктар I Зэфірын Калікст I Урбан I Пантыян Антэр Фабіян Карнэліюс Люцыюс I Стэфан I Сыкст II Дыянісіюс Фэлікс I Эўтыхіян Кай Марцэлін Марцэл I Эўсэбіюш Мільтыяд Сыльвэстар I Марк Юліюс I Лібэрыюс Дамас I Сырыцыюс Анастасіюс I	Сымбаль папаў рымскіх
V—VIII стагодзьдзі	Інакенцыюс I Зосім Баніфацыюс I Цэлестын I Сыкст III Леў I Гілярыюс Сымпліцыюс Фэлікс III Гелясіюс I Анастасіюс II Сымах Гармізд Ян I Фэлікс IV Баніфацыюс II Ян II Агапіт I Сыльвэрыюс Вігіліюс Пэлягіюс I Ян III Бэнэдыкт I Пэлягіюс II Грыгорыюс I Сабініян Баніфацыюс III Баніфацыюс IV Адэадат I Баніфацыюс V Ганорыюс I Сэвэрын Ян IV Тэадор I Мартын I Эўгеніюш I Віталіян Адэадат II Дон Агата Леў II Бэнэдыкт II Ян V Конан Сэргіюш I Ян VI Ян VII Сызыніюс Канстантын I Грыгорыюс II Грыгорыюс III Захар Стэфан Стэфан II Павал I Стэфан III Адрыян I Леў III
IX—XII стагодзьдзі	Стэфан IV Пасхал I Эўгеніюш II Валянцін Грыгорыюс IV Сэргіюш II Леў IV Бэнэдыкт III Мікалай I Адрыян II Ян VIII Марын I Адрыян III Стэфан V Фармоз Баніфацыюс VI Стэфан VI Раман Тэадор II Ян IX Бэнэдыкт IV Леў V Сэргіюш III Анастасіюс III Ляндон Ян X Леў VI Стэфан VII Ян XI Леў VII Стэфан VIII Марын II Агапэт II Ян XII Леў VIII Бэнэдыкт V Ян XIII Бэнэдыкт VI Бэнэдыкт VII Ян XIV Ян XV Грыгорыюс V Сыльвэстар II Ян XVII Ян XVIII Сэргіюш IV Бэнэдыкт VIII Ян XIX Бэнэдыкт IX Сыльвэстар III Бэнэдыкт IX Грыгорыюс VI Клімэнт II Бэнэдыкт IX Дамас II Леў IX Віктар II Стэфан IX Мікалай II Аляксандар II Грыгорыюс VII Віктар III Урбан II Пасхал II Гелясіюс II Калікст II Ганорыюс II Інакенцыюс II Цэлестын II Люцыюс II Эўгеніюш III Анастасіюс IV Адрыян IV Аляксандар III Люцыюс III Урбан III Грыгорыюс VIII Клімэнт III Цэлестын III Інакенцыюс III
XIII—XVI стагодзьдзі	Ганорыюс III Грыгорыюс IX Цэлестын IV Інакенцыюс IV Аляксандар IV Урбан IV Клімэнт IV Грыгорыюс Х Інакенцыюс V Адрыян V Ян XXI Мікалай III Мартын IV Ганорыюс IV Мікалай IV Цэлестын V Баніфацыюс VIII Бэнэдыкт XI Клімэнт V Ян XXII Бэнэдыкт XII Клімэнт VI Інакенцыюс VI Урбан V Грыгорыюс XI Урбан VI Баніфацыюс IX Інакенцыюс VII Грыгорыюс XII Мартын V Эўгеніюш IV Мікалай V Калікст III Піюс II Павал II Сыкст IV Інакенцыюс VIII Аляксандар VI Піюс III Юліюс II Леў X Адрыян VI Клімэнт VII Павал III Юліюс III Марцэл II Павал IV Піюс IV Піюс V Грыгорыюс XIII Сыкст V Урбан VII Грыгорыюс XIV Інакенцыюс IX Клімэнт VIII
з XVII стагодзьдзя	Леў XI Павал V Грыгорыюс XV Урбан VIII Інакенцыюс X Аляксандар VII Клімэнт IX Клімэнт X Інакенцыюс XI Аляксандар VIII Інакенцыюс XII Клімэнт XI Інакенцыюс XIII Бэнэдыкт XIII Клімэнт XII Бэнэдыкт XIV Клімэнт XIII Клімэнт XIV Піюс VI Піюс VII Леў XII Піюс VIII Грыгорыюс XVI Піюс IX Леў XIII Піюс X Бэнэдыкт XV Піюс XI Піюс XII Ян XXIII Павал VI Ян Павал I Ян Павал II Бэнэдыкт XVI Францішак

п а р Эвангелісты
Мацьвей Марк Лука Ян
Некананічныя	Пётар Тамаш Піліп