Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Менск)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Перайсьці да навігацыі Перайсьці да пошуку
Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы.
Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Сьвятога Роха
Касьцёл Сьвятога Роха
Краіна Беларусь
Места Менск
Каардынаты 53°54′40″ пн. ш. 27°34′48″ у. д. / 53.91111° пн. ш. 27.58° у. д. / 53.91111; 27.58Каардынаты: 53°54′40″ пн. ш. 27°34′48″ у. д. / 53.91111° пн. ш. 27.58° у. д. / 53.91111; 27.58
Канфэсія каталіцтва
Эпархія Менска-Магілёўская архідыяцэзія 
Архітэктурны стыль Нэаготыка
Будаўніцтва 1861—1864 гады
Асноўныя даты:
1864 — кансэкрацыя касьцёла
1976 — рэстаўрацыя і рэнавацыя касьцёла
1991 — аднаўленьне парафіі
2006 — вяртаньне касьцёла вернікам
Статус Ахоўная зона
Стан дзейнічае
Сайт http://roch.by
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на мапе Беларусі ±
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Commons-logo.svg Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на Вікісховішчы

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы, таксама Касьцёл Сьвятога Роха — помнік архітэктуры XIX ст. у Менску. Знаходзіцца на Залатой Горцы[a]. Колішняя кампазыцыйная дамінанта прадмесьця. Твор архітэктуры рэтраспэктыўна-гатычнага стылю. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Утвараў адзіны архітэктурны комплекс з капліцай і брамай, зьнішчанымі савецкімі ўладамі.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У XIV ст. вялікі князь Ягайла заснаваў у Менску першую каталіцкую парафію пад тытулам Найсьвяцейшай Тройцы. У гэты час на Траецкай Гары збудавалі першы драўляны Фарны касьцёл.

У 1790 годзе на месцы сучаснага касьцёла ўзьніклі могілкі, якія атрымалі назву Залатагорскіх — ад мясцовасьці Залатой Горкі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1796 годзе на Залатагорскіх могілках збудавалі драўляную капліцу Ўсіх Сьвятых. 19 ліпеня 1832 году ксёндз Матэвуш Ліпіц перанёс набажэнствы з Фарнага касьцёла ў капліцу. У 1842 годзе капліца стала парафіяльным касьцёлам.

6 ліпеня 1861 году біскуп Адам Вайткевіч атрымаў дазвол на пабудову новага мураванага касьцёла. 1 лістапада 1864[1]. году касьцёл кансэкравалі пад падвойным тытулам Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Марыі Панны і Сьвятога Роха. У кастрычніку 1871 году пры касьцёле пачала працаваць школа арганістаў. У 1893 годзе вакол цьвінтару каля касьцёла збудавалі драўляную агароджу з мураванай брамаю. У 1910 годзе архітэктар Юзэф Дзяконскі распрацаваў праект новага будынка касьцёла, які аднак не рэалізавалі.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Інтэр’ер касьцёла, 1868

3 траўня 1922 году савецкія ўлады канфіскавалі ў касьцёла срэбра вагой 1 пуд 54 залатнікі, золата — 45 долей, з капліцы побач з касьцёлам — срэбра 13 фунтаў 60 залатнікоў. У 1930 годзе яны зачынілі касьцёл, адабралі алтары, арганы, касьцельныя каштоўнасьці й славутую фігуру Сьвятога Роха. У час Другой сусьветнай вайны ў 1942 годзе ў касьцёле часова аднавіліся набажэнствы.

У 1983 годзе праводзілася рэстаўрацыя касьцёла, па якой у ім разьмясьцілася канцэртавая заля Беларускае дзяржаўнае філярмоніі. У 1984 годзе ў касьцёле ўсталявалі электрычны арган. У 1991 годзе аднавілася парафія Найсьвяцейшай Тройцы і набажэнствы. 16 жніўня 1998 году мэталічную фігуру Сьвятога Роха працы скульптара Валер’яна Янушкевіча разьмясьцілі ў правым алтары касьцёла. 5 ліпеня 2006 году сьвятыню канчаткова вярнулі парафіі Найсьвяцейшай Тройцы. Таксама для парафіяў Сьвятых Пятра і Паўла і Сьвятога Андрэя ў касьцёле праводзяцца дадатковыя набажэнствы.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Помнік архітэктуры рэтраспэктыўна-гатычнага стылю. Гэта 1-нэфавава 1-вежававая базыліка пад 2-схільным дахам зь 5-граннай апсідай. Мае сымэтрычную аб’ёмна-прасторавую кампазыцыю. Галоўны фасад завяршаецца 2-яруснай прастакутнай у пляне вежай пад 4-схільным шатром. Абапал франтону — дэкаратыўныя вежачкі. Фасады будынка падзяляюцца стылізаванымі 3-ступеньчатымі контрфорсамі і стральчатымі нішамі з аконнымі праёмамі. Пэрымэтрам сьцены ідуць завершаныя разьвітым карнізы. Уваход мае выгляд высокага сьпічастага парталу.

Інтэр’ер мае сымэтрычную кампазыцыю. Цэнтральны нэф і апсыда перакрываюцца цыліндрычнымі скляпеньнямі з распалубкамі. У нартэксе — крыжовае скляпеньне. Унутраная паверхня сьценаў дэкаруецца пілястрамі, завершанымі карнізамі. Вокны ўпрагожваюцца арнамэнтальным вітражом.

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Старыя здымкі

  • 1870

  • 1900

  • 1903

  • 1904

  • 1904

  • 1904

  • 1904

  • 1904

  • 1914

  • 1916

  • да 1918

  • да 1918

  • да 1918

  • да 1918

  • да 1918

  • да 1918

  • да 1918

  • 1918

  • 1918

  • 1920-я

Сучасныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Сучасны стан

  • Уваход, 2016

  • 2007

  • 2008

  • 2008

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Цяперашні афіцыйны адрас — праспэкт Незалежнасьці, 44а

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Гісторыя Мінска. — Менск, 2006. С. 225—226.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
  • Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.
  • Кулагін А. М. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; маст. І. І. Бокі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.
  • Каталіцкія сьвятыні: Мінска-Магілёўская архідыяцэзія. — Менск, «Про Хрысто», 2003. ISBN 985-6628-38-5.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Histvalue sign export.svg Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  712Г000193

Commons-logo.svg Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Менск) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Рымска-каталіцкія сакральныя будынкі Менску
Касьцёлы
Архікатэдральны Імя Найсьвяцейшай Панны Марыі · Найсьвяцейшай Тройцы (Сьвятога Роха) · Сьвятых Сымона і Алены · Узвышэньня Сьвятога Крыжа
дагэтуль ня вернутыя каталікам: Зьвеставаньня Найсьвяцейшай Панны Марыі · Найсьвяцейшай Панны Марыі · Сьвятога Язэпа
страчаныя: Найсьвяцейшай Тройцы і Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Марыі Панны · Сьвятога Антонія · Сьвятой Вэранікі · Сьвятога Войцеха · Сьвятой Марыі Магдалены · Сьвятога Міхала Арханёла · Сьвятога Тамаша Аквінскага · Сьвятога Яна
Кляштары
Капліцы
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Касьцёл_Найсьвяцейшай_Тройцы_(Менск)&oldid=2079575»