Вайсковыя могілкі (Менск)

Могілкі
Вайсковыя могілкі
Уваходная брама
Краіна	Беларусь
Горад	Менск
Каардынаты	53°54′30.94″ пн. ш. 27°35′11.39″ у. д.
Першае згадваньне	40-я гады XIX ст.
Вайсковыя могілкі на мапе Беларусі Вайсковыя могілкі
Вайсковыя могілкі на Вікісховішчы

Вайско́выя мо́гілкі — могілкі ў Менску, зьяўляюцца, нароўні з Кальварыйскімі могілкамі, адным з самых старых нэкропаляў у межах гораду, дзе пахаваныя шматлікія выбітныя людзі Беларусі. Месьцяцца ў Савецкім раёне гораду, па адрасе: вул. Казлова, 11.

Гісторыя

Гісторыя вайсковых могілак у Менску пачынаецца ў 40-х гадах XIX стагодзьдзя — першы аб’ект такога тыпу месьціўся на вуліцы Шпітальнай на Доўгім Бродзе. Пад канец стагодзьдзя нэкропаль быў перапоўнены, і ў 1895 годзе было прынятае рашэньне аб яго закрыцьці. Новыя вайсковыя могілкі былі заснаваныя побач. Алеі падзялілі іх тэрыторыю на чатыры часткі — у дзьвюх частках хавалі пяхотнікаў, у дзьвюх іншых — артылерыстаў і прадстаўнікоў іншых родаў войскаў.

Урачыстае асьвячэньне могілак адбылося 2 чэрвеня 1895 году, цырымонію праводзіў духоўнік 30-й пяхотнай дывізіі айцец Павал Багдановіч. Была распачатая праца па будаўніцтве каменнай капліцы, аднак канчатковым рашэньнем было ўзьвядзеньне каменнага праваслаўнага храма, прысьвечанага ахвярам расейска-турэцкай вайны. Цагляная царква Аляксандра Неўскага была збудаваная ў 1898 годзе. Усярэдзіне бажніцы — пліты з выбітымі на іх імёнамі 118 беларусаў-ваяроў Каломенскага палку й артылерыйскай брыгады, якія загінулі на вайне.

У 1917 годзе могілкі перайшлі ў рукі дзяржавы й сёньня зьяўляюцца ўласнасьцю гораду. Цяпер яны не зьяўляецца выключна праваслаўнымі могілкамі, стаўшы даступнымі для менчукоў усіх веравызнаньняў і атэістаў.

Сярод пахаваных на могілках

• Іван Пуліхаў (1879—1906) — рэвалюцыянэр, тэрарыст
• Сяргей Кавалік (1846—1926) — рэвалюцыянэр
• Ёсіф Апанскі (1897—1927) — супрацоўнік савецкіх спэцслужбаў
• Паўлюк Трус (1904—1929) — беларускі паэт
• Усевалад Ігнатоўскі (1881—1931) — беларускі гісторык, грамадзкі й палітычны дзяяч
• Мікалай Бліядухо (1878—1935) — беларускі геоляг, акадэмік БелАН
• Уладзімер Крыловіч (1895—1937) — беларускі актор, адзін з заснавальнікаў беларускага тэатру
• Аляксандар Чарвякоў (1892—1937) — дзяржаўны дзяяч БССР
• Алесь Гурло (1892—1938) — беларускі паэт, празаік, перакладчык
• Эдуард Самуйлёнак (1907—1939) — беларускі празаік, драматург
• Бянігна Луцэвіч (1857—1942) — маці Янкі Купалы
• Янка Купала (1882—1942) — клясык беларускае літаратуры
• Кузьма Чорны (1900—1944) — беларускі празаік, драматург, публіцыст
• Арсеній Арсенка (1903—1945) — беларускі савецкі сьпявак (барытон). Народны артыст БССР
• Рут Ўолер (1921—1946) — амэрыканская місіянэрка, чалец беларускай місіі ААН у справе дапамогі й аднаўленьня
• Валянцін Таўлай (1914—1947) — беларускі паэт, літаратуразнаўца
• Несьцер Сакалоўскі (1902—1950) — беларускі кампазытар, аўтар музыкі да гімну «Мы, беларусы»
• Еўсьцігней Міровіч (1878—1952) — беларускі драматург і тэатральны рэжысэр
• Міхась Клімковіч (1899—1954) — беларускі паэт, драматург, празаік, крытык, аўтар гімну Беларусі «Мы, беларусы»
• Парфён Савіцкі (1904—1954) — беларускі гісторык, дзяржаўны дзяяч
• Якуб Колас (1882—1956) — клясык беларускае літаратуры
• Уладзіслава Луцэвіч (1891—1960) — беларуская літаратуразнаўца, жонка Янкі Купалы

Тут месьцяцца таксама брацкія магілы салдат Чырвонай Арміі, якія загінулі ў баях за Менск у ліпені 1944 году.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  713Д000042

• Інфармацыя пра пахаваньні дарэвалюцыйнага пэрыяду Ч1 (рас.)
• Інфармацыя пра пахаваньні дарэвалюцыйнага пэрыяду Ч2 (рас.)