Кандрат

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Кандрат
лац. Kandrat
Kundrat
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Cund + Rato
Іншыя формы
Варыянт(ы) Контрад, Контрат, Кондрад, Кундрат
Вытворныя формы Конрад
Зьвязаныя імёны Ratcunda
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Кандрат»

Кандра́т (Контрад, Контрат, Кондрад), Кундрат — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Гундарат, Кундрат або Контрат (Gundarat, Kundrat, Conttrat) і Раткунда (Ratcunda) — імёны германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -гунд- (-гунт-, -кунт-) (імёны ліцьвінаў Гунтар, Вігунт, Вірконт; германскія імёны Guntar, Wigunt, Werecundus) паходзіць ад гоцкага gunþs 'бойка, бітва'[2], а аснова -рад- (-рат-) (імёны ліцьвінаў Радзівіл, Раталт, Конрад; германскія імёны Ratwilius, Ratolt, Konrad) — ад гоцкага *rêþs[3], германскага rad- 'рада'[4].

Імя Кандрат традыцыйна лічыцца літоўска-рускай формай германскага імя Конрад[5]. Таксама разглядаецца імавернасьць паходжаньня рускага імя Кандраці ад лац. quadratus 'квадратны, плячысты', грэц. Kodratos, царкоўнага імя Кодрат[6].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Kundrad, Kundrat, Kondrat[7].

У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Контрат (Kontrat) і Кундрат (Kundrat)[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Конъдрату Монътовтовичу у Рудоминъскои волости земля пустая' (1440—1492 гады)[9]; Станьку Конъдратовичу 12 копъ с коръчомъ моишокголскихъ (23 лістапада 1486 году)[10]; Сеньку Кунъдратовичу Кгодкгердовича 12 копъ зъ корчомъ моишокголскихъ… Смольняне: <…> Конъдрату 7 копъ з мыта смоленъского (17 сакавіка 1488 году)[11]; Юревъского пути слуги панъсырныи… Конъдратикъ Тверитиновъ (каля 1492 году)[12]; бояре ясвонские на имя… Витко Кондратовичъ (30 траўня 1496 году)[13]; а въ Конътовъта Визъборовича и въ братаничовъ его въ Станя Аниромовича а у Воидата Кондратовича (18 лютага 1509 году)[14]; людеи нашиых тяглых у Стоклишскои волости на имя… а Кгинвила Кондратовича (1514 год)[15]; людеи наших Стоклишского повета… а Кгинвила Кондратовича (19 студзеня 1515 году)[16]; чоловеков тяглых у волости Дорсунишскои… а Кондрата Явоишевича (26 студзеня 1516 году)[17]; пану Кундрату Кгуркгирдовичу (17 студзеня 1520 году)[18]; Анъдреи Кундратовичъ конь. Ясъ Кудратовичъ конь[19], Еирым Кондратович[20], Кгал Кондратович[21] (1528 год); Михалъко а Конъдратъ Нитовичи, Микита а Сенецъ Нитовичи, которыи жъ светъки вси сумежники тое земли (17 красавіка 1532 году)[22]; Condrad, Iwan Kubema (1563 год)[23]; od P. Augustyna Kontrada (1690 год)[24]; Iosephus Kondrat (1701 год)[25]; Martinus Kondratowicz (1700 год)[26]; Elisabetha Kontratowna (1759—1787 гады)[27]; Stanisław Kindrat… Tomasz Kindrat (1782—1783 гады)[28].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кондраты (Kondrat) — прыгонныя зь вёсак Білуцяў (каля Лаздунаў), Заскавічаў, Езны і Дамейкава (Троцкі павет), якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[31][32].

Кандратовічы (Kondratowicz) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, Жыжмараў і Ганусішкаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[33].

Кондраты (Kondrat) гербаў Сыракомля і Тапор і Кандратовічы (Kondratowicz) гербаў Габданк і Сыракомля — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні і Віленскага павету[34].

Кондраты (Kondrat) — літоўскія шляхецкія роды з Жыжмараў і ваколіцаў Гадуцішкаў[35].

У XVI ст. у Жамойцкім старостве існавалі ўрочышча Кандрацішкі (Кондратишки) і маёнтак Кундраці (Кундрати)[36], у 1690 годзе — мясцовасьці Кандратавічы і Коўпы Кандратавічы[37]

На 1906 год існавала вёска Кандраты ў Люцынскім павеце, вёскі Кандратава і Кондратава (Кандратава, Кандратова) ў Невельскім павеце, а таксама вёска Кандраты ў Рэжыцкім павеце Віцебскай губэрні[38]

На гістарычнай Віленшчыне існуе вёска Кандраты, на гістарычнай Меншчыне — Кондратавічы і Кандратаўшчына, на гістарычнай Ваўкавышчыне — Кандраткі, на гістарычнай Амсьціслаўшчыне — Кандратаўск. Вёскі з назвай Кандратавічы існуюць на гістарычных Меншчыне і Случчыне, з назвай Кандрацішкі — на гістарычнай Браслаўшчыне.

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 707, 1213.
  2. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  3. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 193.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
  5. ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 3. — Warszawa, 2015. S. 169.
  6. ^ Суперанская А. В. Словарь русских личных имён: Сравнение. Происхождение. Написание. — М.: Айрис-пресс, 2005. С. 135.
  7. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 151.
  8. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 182, 191.
  9. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 20.
  10. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 29.
  11. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 56, 59.
  12. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 158.
  13. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 141.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 317.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 292.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 207.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 179.
  18. ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 1379.
  19. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 89.
  20. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 158.
  21. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 523 (1528). — Vilnius, 2006. P. 166.
  22. ^ Акты, отно­ся­щи­е­ся к исто­рии Запад­ной Рос­сии. Вып. 2. 18‑я и 32 кни­ги запи­сей Литовской мет­ри­ки: Мет­ри­ка коро­ле­вы Боны. — Москва, 2018. С. 113.
  23. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 445.
  24. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 158.
  25. ^ Pasvalio Šv. Jono Krikštytojo parapijos jungtuvių įrašai 1697—1705 m., Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
  26. ^ Stakliškių Švč. Trejybės bažnyčia 1699—1701 m. jungtuvių įrašai, Nepriklausomas virtualus archyvas GENMETRIKA
  27. ^ Walkowiak J. Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI // Onomastica (Wrocław). T. 64, 2020. S. 218.
  28. ^ Breslaujos dekanato vizitacija 1782—1783 m. Fontes Historiae Lituaniae, vol. VII. — Vilnius, 2008. P. 50, 52.
  29. ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 445.
  30. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 250.
  31. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 298, 317, 369.
  32. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 246, 300.
  33. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 197, 401, 409.
  34. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 580.
  35. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 108, 314.
  36. ^ Спрогис И. Я. Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столетия. — Вильна, 1888. С. 142, 156.
  37. ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 31, 35.
  38. ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 251, 262, 276, 361.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Кандрат&oldid=2504863»