Вісбар
| Вісбар лац. Visbar | |
| Wisbar | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Wis + Baro |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Візбар, Віжбар, Вежбар |
| Зьвязаныя імёны | Barwis |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Вісбар» | |
Вісбар, Візбар (Віжбар, Вежбар) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Вісбар (Wisbar) і Барвіс (Barwis[1]) — імёны германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -віс- (-віз-, -веш-) (імёны ліцьвінаў Вісігерд, Вісімунт, Вішымут; германскія імёны Wisigard, Wisemund, Vismuot) паходзіць ад гоцкага wis 'мудры, абазнаны'[3], а аснова -бар- (-бор-) (імёны ліцьвінаў Барыла, Барвід, Барвін; германскія імёны Barilo, Barvid, Barwin) — ад гоцкага bara, baur 'чалавек, дзіця' (літаральна — «народжаны»)[4]. Такім парадкам, імя Вісбар азначае «народжаны мудрым»[5].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Weisber[6].
У Прусіі бытавала імя Вісебар (Вісебір): Wissebir (1417 год)[7], Lorencz Wissebar (1419 год)[7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Wissebar (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[8]; Petrus dictus Vissabor de Scoconanow (17 студзеня 1413 году)[9]; Визбору два чоловеки (22 чэрвеня 1415 году)[10]; Визбору земля пустая Кгелутева у Росеинах[11], Визбору семъица… Визбору Сумъкаилова земля[12], у Колтянех Визбору пять чоловековъ[13] (1440—1492 гады); а въ Конътовъта Визъборовича и въ братаничовъ его въ Станя Аниромовича а у Воидата Кондратовича (18 лютага 1509 году)[14]; бояре ковенскии, Юреи Визборовичъ а Нарбутъ (8 сьнежня 1528 году)[15]; Довнар Визборовичъ (1528 год)[16]; Andrich Wessebor (1558 год)[17]; Вшеборъ Станиславовичъ[18], Собостыянъ Яновичъ Вшеборъ… Григорей Вшеборъ[19], Якубъ Всуборъ[20], Матей Вшеборъ[21] (1567 год); urzędników dwornych imieniem Jana Wizbora i Andrzeja Walentynowiczów (жнівень 1658 году)[22]; Jan Wizbor[23], Krystyna Wierzborowiczowa[24], Ród Wiżborowiczów Butkunów: p. Gabriel Wizbor[25] (1690 год); jego mosci panu Jakubowi Jerzemu z Wizbora Dowiatowi (24 ліпеня 1696 году)[26].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Вісбар — літоўскі баярын, брат Якуба Мінігайлы; атрымаў наданьні ад вялікага князя Казімера
- Контаўт Візбаравіч — літоўскі баярын зь Віленскага павету, які ўпамінаецца ў 1509 годзе
- Юры і Нарбут Візбаравічы — ковенскія баяры, якія ўпамінаюцца ў 1528 годзе
- Доўнар Візбаравіч — ковенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Ян і Балтрамей Мікалаевічы Багдановічы Візбары — расенскія зямяне, якія ўпамінаюцца ў 1592 годзе[27]
Пашкевічы зь Візбара — літоўскі шляхецкі род[28].
На гістарычнай Вількаміршчыне існуе вёска Візбары, у гістарычнай Прусіі існавала вёска Вісбарынэн.
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Ferguson R. English Surnames: And Their Place in the Teutonic Family. — London and New York, 1858. P. 396.
- ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 64.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 20.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 16.
- ^ а б Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 119.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 680.
- ^ Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum. T. 2. — Posnaniae, 1892. P. 147.
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 383.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 39.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 49.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 50.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 317.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 15 (1528—1538). — Vilnius, 2002. P. 89.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 83.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 242.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 941.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 967.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1016.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1017.
- ^ Metryka Litewska. Księga wpisów Nr. 131. — Warszawa, 2001. S. 151.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 147.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 154.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo trockie 1690 r. — Warszawa, 2000. S. 158.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 413.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 29.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на П, Згуртаваньне беларускай шляхты
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)