Перайсьці да зьместу

Сурвіла

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Сурвіла
лац. Surviła
Surville
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Sure + Willo
Іншыя формы
Варыянт(ы) Сурвіл, Сурывіла, Сырвіла, Сырвіль, Шурвіла, Шырвіл
Вытворныя формы Сарвіла
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Сурвіла»

Сурвіла (Сурвіл, Шурвіла), Сурывіла, Сырвіла (Сырвіль, Шырвіл) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Сурвіла, Сесьвіла, Сервіл або Сарвіла (Surville, Seseguilo[1], Servil[2], Sorville[3]) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -сір- (-сер-, -сіс-) (імёны ліцьвінаў Сіргоўд, Сіргут, Сірмонт; германскія імёны Siriaud, Sergudo, Sirmont) паходзіць ад гоцкага sisu 'чароўны сьпеў, заклён'[5], а аснова -віл- (імёны ліцьвінаў Вільбут, Вільгейда, Мунтвіл; германскія імёны Willebut, Williheid, Muntwil) — ад гоцкага wilja 'воля'[6]. Такім парадкам, імя Сурвіла (Сірвіла) азначае «заклён волі»[7].

Адпаведнасьць імя Сурвіла германскаму імю Surville, ад якога ўтварыліся назвы некалькіх мясцовасьцяў у Францыі, сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[4].

У Прусіі бытавала імя Сурвіл (Сірвіл): Surwille / Sirwille (1401, 1406 і 1409 гады)[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: by her Hans Surwillen… Surwillendorffe (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[9]; et Thomam Surwillen interpretem… Thomas Surwille… dominum Thomam Surwille (Хроніка Віганда)[10]; Thomas Surwille (2 красавіка 1398 году, 1398 год)[11]; Hannus Surwille… Hannus Sirwillen (1399 год, 1400 год)[12]; Minigaylo Gedigoldi cum fratre germano Swiwilone [Survilone] (18 студзеня 1401 году)[13]; Marcus, Lucas, Johannes und Mattewes Serwillen (1405 год)[14]; Lucas Sirwillen wybe (1408 год)[14]; Hannus Surowyl (23 жніўня 1411 году)[15]; Marcus Sorwille (24 верасьня 1416 году)[16]; Nicolaus Sorwille, Georg Sorwille (1435 год)[14]; панъ Гринко Сурвиловичь (17 кастрычніка 1437 году)[17][18]; Сурвило (1440—1476 гады, 1440—1492 гады, 1463—1476 гады[19], 31 сакавіка 1534 году[20]); Назку Сурвиловичу[21], Гринъкови Сурвиловичю[22] (1440—1492 гады); Гринъку Сурвиловичу (7 лістапада 1442 году)[23]; dominus Andreas alias Hrimko Surwiłowicz (каля 1450 году)[24]; Jurge Sirwille (8 траўня 1455 году)[25]; Thomas und Diterich Serwille gebrudere (1471 год)[25]; Thomas Szerwille (1480 год)[26]; Theodorico Servilla[27] (Theodoricus Servilla[28], 12 траўня 1496 год); her Ditterich Sirwille (20 лістапада 1500 году)[29]; Вилнянину Раку Сурвиловичу (10 сакавіка 1514 году)[30]; чоловековъ куничъных… Воитка Сурвиловича (25 ліпеня 1522)[31]; з Упиты… Богдан Сурвилович (1533—1535 гады)[32]; до мене Воитеха Миколаевича Сурвила (22 чэрвеня 1562 году)[33]; Воитех Суръвило (1565 год)[34]; небожчика Войтеха Миколаевича Сурвила[35], слугу Ивана Сурвиловича[36], Андреевая Хоружичовая Ейшишская Зофея Яновна Сурвилянка[37] (1567 год); пан Еразмус Грегор’евич Сурвило (5 студзеня 1580 году)[38]; Szurwiłowicz (XVI ст.)[39]; Piotr Surwilowicz (1602—1615 гады)[40]; miasteczko Gieranonskie… Maciey Surwilo (26 лютага 1619 году)[41]; Jerzy Surwiłł mp.; Jan Surwił… Daniel Surwił (15—23 кастрычніка 1655 году)[42]; ode mnie Daniela Surwiła… Daniel Surwiłło… Daniela Surwiły… Samuell Michał Surwiłło (1665 год)[43]; spectabilem dominum Stanislaum Benedictum Surwił (XVII ст.)[44]; Daniło Surwił… Marcin Surwił (6 студзеня 1700 году)[45]; Barbara Surywiłło (1749 год)[46]; Ioannes Surwił (1752 год)[47]; Józef Szurwillo (21 жніўня 1780 году)[48]; iegomość pan Stanisław Surrywiłło — komornik xięstwa Żmuydzkiego (20 ліпеня 1784 году)[49]; Szymon Surwilewicz (1784 год)[50]; spectabilis olim domini Stanislai Surwił consularis caunensis vidua (XVIII ст.)[51]; Stanisław Szyrwiłowicz (1799 год)[52]; Agata Syrwil (1841 год)[53].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сурвіловічы — прыгонныя зь вёскі Мясьлюкаў (Віленскі павет), якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[56].

Сурвілы (Surwiło) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, мястэчка Шэметаўшчыны, вёсак Старлыгаў, Концінентаў, Сурвілаў, Яневічаў і Каладзянкі, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[57].

Сурвілы (Surwiłło) — прыгонныя зь мястэчка Жодзішкаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[58].

Сурвілы (Surwił) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[59].

Сурвілы гербаў Геральт, Корвін, Котвіца, Любіч, Порай і Сьлепаўрон і Сурвілы Багдановічы — літоўскія шляхецкія роды зь Віленскага[60] і Троцкага паветаў[61].

Сырвілы (Syrwiłło) гербу ўласнага — шляхецкі род Рэчы Паспалітай[62].

Шырвілы (Szyrwił) — літоўскі шляхецкі род[63].

Сурвіл (Surwill), Сурвіла (Surwillo) і Шурвіловіч (Szurwilowicz) — прозьвішчы, зафіксаваныя ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[64].

У 1588 годзе ўпамінаецца «грунт» Сурвілавічы, у 1589 годзе — маёнтак Сурвілавічы ў Жамойцкім старостве[65].

На гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Сурвілы, у гістарычнай Прусіі — Сурвілі. Назву Сурвілішкі маюць дзьве вёскі на гістарычнай Ашмяншчыне.

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 15, 1973. S. 65 (311).
  2. ^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 198.
  3. ^ Repertori D’Antropònims Catalans (RAC). Vol. 1. — Barcelona, 1994. P. 478.
  4. ^ а б Schmittlein R. L’anthroponyme germanique employé d’une façon absolue en fonction toponymique // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1962. P. 115—116.
  5. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
  6. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  7. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 26.
  8. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 92, 101.
  9. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 702, 706.
  10. ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 597, 604, 640.
  11. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 51, 961.
  12. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 961, 963, 972.
  13. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 37.
  14. ^ а б в Białuński G. Surwiłłowie. Przykład kariery litwinów w Prusach // Istorijos šaltinių tyrimai. T. 4, 2012. P. 22.
  15. ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 226.
  16. ^ Białuński G. Surwiłłowie. Przykład kariery litwinów w Prusach // Istorijos šaltinių tyrimai. T. 4, 2012. P. 41.
  17. ^ Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической комиссией. Т. 1. — СПб., 1863. С. 12.
  18. ^ Archiwum książąt Lubartowiczów Sanguszków w Sławucie. T. 1, 1366—1506. — Lwów, 1887. S. 34.
  19. ^ Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. Т. 1. — М., 2015. С. 192, 261.
  20. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 17 (1530—1536). — Vilnius, 2015. P. 422.
  21. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 22.
  22. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 23.
  23. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.
  24. ^ Полехов С. В. Наследники Витовта. — М., 2015. С. 600.
  25. ^ а б Białuński G. Surwiłłowie. Przykład kariery litwinów w Prusach // Istorijos šaltinių tyrimai. T. 4, 2012. P. 24.
  26. ^ Białuński G. Surwiłłowie. Przykład kariery litwinów w Prusach // Istorijos šaltinių tyrimai. T. 4, 2012. P. 25.
  27. ^ Akta Stanów Prus Królewskich. T. 3, cz. 1. — Toruń, 1961. S. 248.
  28. ^ Białuński G. Surwiłłowie. Przykład kariery litwinów w Prusach // Istorijos šaltinių tyrimai. T. 4, 2012. P. 26.
  29. ^ Akta Stanów Prus Królewskich. T. 3, cz. 2. — Toruń, 1963. S. 158.
  30. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 279.
  31. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 12 (1522—1529). — Vilnius, 2001. P. 120.
  32. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 36.
  33. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 151.
  34. ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 160.
  35. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 438.
  36. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 550.
  37. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 756.
  38. ^ Jablonskis K. Archyvinės smulkmenos // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 434.
  39. ^ Citko L. Nazewnictwo osobowe północnego Podlasia w XVI w. — Białystok, 2001. S. 69.
  40. ^ Зинкявичус З. К вопросу о литовско-польских языковых контактах по данным антропонимики г. Вильнюса начала XVII в. // Балто-славянские исследования. — М., 1974. С. 138.
  41. ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 73.
  42. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 305, 311.
  43. ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 250.
  44. ^ Ragauskaitė A. Kauno miestiečių pavardžių formavimasis XVI—XVIII amžiuje // Acta linguistica Lithuanica. T. 45, 2001. P. 131.
  45. ^ Łapiński Ł., Wilczewski W. F. «Komput katolików» parafii żołudzkiej z 1700 roku // Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne. Nr. 115, 2021. S. 278.
  46. ^ Butkiszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  47. ^ Sẽnosios Pasvalio bažnyčios knygos. VII. 1743—1776 metų mirties metrikų knyga. — Savilaida, 2016. P. 15.
  48. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 338.
  49. ^ Акты, издаваемые Виленской Комиссией для разбора древних актов. Т. 24. — Вильна, 1897. С. 277.
  50. ^ Dryświaty, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  51. ^ Ragauskaitė A. Kauno miestiečių pavardžių formavimasis XVI—XVIII amžiuje // Acta linguistica Lithuanica. T. 45, 2001. P. 132.
  52. ^ Bolniki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  53. ^ Cejkinie, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  54. ^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 270.
  55. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 4.
  56. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 523.
  57. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 70, 175, 185—186.
  58. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 136.
  59. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 193.
  60. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 800.
  61. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 421.
  62. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 11. — Warszawa, 1938. S. 231.
  63. ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 11. — Warszawa, 1938. S. 304.
  64. ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
  65. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 2. ― Вильна, 1903. С. 27, 103.

Літаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Сурвіла&oldid=2603729»