Явіл
| Явіл лац. Javił | |
| Avila Jovila | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Aevo + Wilo Jo + Wilo |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Авіла, Явіла |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Явіл» | |
Яві́л, Явіла (Авіла) — мужчынскае імя.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Авіла, Авіл, Евіл, Явіла або Ювіла, пазьней Эвілі (Avila[1], Avill[2], Evil[3], Jovila, Juwilo, Ewili[4]) — імя германскага паходжаньня[5]. Іменная аснова еў- (аў-) (імёны ліцьвінаў Яўлад, Явільт, Явірт; германскія імёны Ewald, Evilda, Ewert) паходзіць ад гоцкага aiws 'час, эпоха' або стараверхненямецкага ewi, eo 'закон'[6], а аснова -віл- (імёны ліцьвінаў Вільбут, Вільгейда, Мунтвіл; германскія імёны Willebut, Williheid, Muntwil) — ад гоцкага wilja 'воля'[7].
Адпаведнасьць імя Явіл германскаму імю Jovila прызнае летувіскі лінгвіст Ёзас Юркенас(lt)[8].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Juwel[9].
У Прусіі бытавала імя Явіл: Jowyl (1426 год)[10].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Явило (каля 1341 году)[11]; послаша Псковичи послове… Явила Полуектовича… Явило (Наўгародзкі чацьверты летапіс)[12]; [na] Owylath dictam (7 кастрычніка 1514 году)[13]; о йменя, на ймя Овилы (19 лютага 1555 году)[14]; з Овилъ (1567 год)[15]; Явило Кузьмичъ (27 верасьня 1599 году)[16]; Осипъ а Евило Кузьмичи (1599 год)[17]; Dmitrok Jawiłowicz z matką Tacianą (1668 год)[18]; Owile (1744 год)[19].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Явіл Палуектавіч — пскоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1327 годзе
- Явіла — пскоўскі пісар, які ўпамінаецца каля 1341 году
- Зьмітрок Явілавіч — падданы сяла Бабчы Полацкага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў 1668 годзе
Евелі (Jewel) — літоўскі шляхецкі род зь Лідзкага павету[20].
Эвілі (Ewil) — літоўскі шляхецкі род[21].
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Köbler G. Gotisches Wörterbuch. — Leiden — Köln, 1989. S. 683.
- ^ Ferguson R. The Teutonic Name-system Applied to the Family Names of France, England, & Germany. — London, 1864. P. 290.
- ^ Ao. Prof. Dr. Hermann Reichert, Lexikon der altgermanischen Namen
- ^ Socin A. Mittelhochdeutsches Namenbuch. — Basel, 1903. S. 140, 182, 717.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 981, 990.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 86.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Юркенас, Ю. Основы балтийской и славянской антропонимики. — Вильнюс, 2003. С. 73, 77.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 116.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 40.
- ^ Каштанов С., Столярова Л. Книга в Древней Руси (XI—XVI вв.). — Москва, 2010. С. 143.
- ^ ПСРЛ. Т. 4. — СПб., 1848. С. 185—186.
- ^ Акты, относящиеся к истории Западной России. Вып. 2. 18‑я и 32 книги записей Литовской метрики: Метрика королевы Боны. — Москва, 2018. С. 207.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 248 (34) (1554—1556). — Vilnius, 2018. P. 81.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 478.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 635.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 645.
- ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 25. — Витебск, 1894. С. 354.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 93.
- ^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 5. — Warszawa, 1936. S. 207.