Перайсьці да зьместу

Есьман

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Есьман
лац. Jeśman
Esmann
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Ask + Mann
Іншыя формы
Варыянт(ы) Ясьман, Яшман, Ешман, Эсьман, Эсман
Вытворныя формы Осман
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Есьман»

Есьман (Эсьман, Эсман), Ясьман (Яшман), Ешман — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Есьман — беларуская форма германскага імя Эшман[1] (Eschmann[2], Ascman, Asman[3], Esmann[4]). Іменная аснова аск- (эш-, эс-) (імёны ліцьвінаў Яскольд, Яшмант; германскія імёны Askold, Eschmunt) паходзіць ад германскага askiz 'ясень, ясеневая дзіда'[5], а аснова -ман- (імёны ліцьвінаў Мангерд, Арман, Дзерман; германскія імёны Mangerðr, Arman, Derman) паходзіць ад гоцкага manna[6], германскага man 'чалавек'[7].

У Польшчы адзначаецца прозьвішча Есьмян (Jeśmian)[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Семен Ясманович[9] (26 красавіка 1388 году)[10][11]; Josmannus (11 ліпеня 1392 году)[12]; Michal Jasmanowicz… Hryczko Jasmanowicz (15 траўня 1432 году)[13]; Ясману Ходково Разоновича именье[14], Грицку Ясмановичу Крюковъци а Жорнъвища, а Погребища, а Ратов[15] (1440—1492 гады); Борису Ясмановичу потверженье… Борису Ясмановичу Глухов (9 лістапада 1449 году)[16]; Ясмановы дети (1484 год)[17]; Ивашко Ивашъковичь Есмановичь (1512 год)[18]; Быховцом, Тишку, а Андрею, а Есману, а Мелеху (8 студзеня 1517 году)[19]; дворане нашы Тишко а Андреи а Есманъ а Мелехъ Быховцы (17 красавіка 1517 году)[20]; Ивашко Есмановичъ[21], Глебъ Есмановичъ[22], Есман а Щасныи Быховъцы[23] (1528 год); панъ Иванъ Есманъ (11 і 30 сакавіка, 28 красавіка, 16 траўня 1533 году)[24]; панъ Глебъ Есманъ (20 сакавіка 1533 году, 3 і 18 траўня 1534 году, 1 студзеня 1539 году)[25]; панъ Иванъ а панъ Глебъ Есмановичи (26 сакавіка 1533 году)[26]; панъ Глебъ Есмановичъ (15 лістапада 1533 году, 23 красавіка 1534 году)[27]; бояр вилькомирских: Матея Есмановича а Яна Ленартовича (6 кастрычніка 1546 году)[28]; Jasmann, secretario vacante officio cancellariatus Lithvaniae (1549 год)[29]; пана Глеба Есмана (1551 году)[30]; boyar Iwana a Jeszmana Hryssanowiczow (1558 год)[31]; Павелъ Есмановичъ[32], Янъ Есманъ[33], Федоръ Лецко Есманъ[34], Глебова Есмановая Марина… Давыдъ Есманъ[35] (1567 год); славутному пну Кузме Есмановичу, бурмистру места Могилевского (17 чэрвеня 1579 году)[36]; Jan Jesman Synkowski (23 верасьня 1606 году)[37]; Paweł Jeśman (27 красавіка 1617 году)[38]; Krzys(z)tof Jeśman, kasztell(an) nowog(ródzki) (28 ліпеня 1672 году)[39]; Kazimierz Jesmon (1694 год)[40]; Jan Jasmonowicz (каля 1709 году)[41]; Joschmannus Joh., Sluzko-Lithvan. (1717 год)[42]; Katarzyna Jaszmanówna (1725 год)[43]; Maciey Jeśman, Podczaszy Pttu Upickiego (24 кастрычніка 1765 году)[44]; Jakub Esmanowicz (1802 год)[45]; Helena Jasman (1803 год)[46]; Леонъ Эсьманъ (1853 год)[47]; Jeśman Casimirus (1871 год)[48]; Eśman Jan (лістапада 1875 году)[49]; Jeśmanowicz Jadwiga z Nowodworskich (9 жніўня 1893 году)[48].

Носьбіты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Міхайла і Грышка Есьманавічы — літоўскія баяры, якія засьведчылі Другую Хрыстмэмэльскую ўмову (1432 год)
  • Грыцька Ясьманавіч — літоўскі баярын, які атрымаў наданьне ад вялікага князя Казімера
  • Івашка Івашкавіч Есьманавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1512 годзе
  • Есьман Быхавец — эйшыскі баярын, які ўпамінаецца ў 1517 годзе і ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
  • Івашка Есьманавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Глеб Есьманавіч — наваградзкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
  • Іван Есьманавіч — полацкі баярын, які ўпамінаецца ў 1533 годзе
  • Глеб Есьманавіч — полацкі баярын, які ўпамінаецца ў 1533—1539 гадох
  • Мацей Есьманавіч — вількамірскі баярын, які ўпамінаецца ў 1546 годзе
  • Іван і Ешман Грысанавічы — гарадзенскія баяры, якія ўпамінаюцца ў 1558 годзе
  • Ян Есьман — баярын Дарагічынскага павету Падляскага ваяводзтва, які ўпамінаецца попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1567 году
  • Марта Глебаўна Есманаўна Станіславава Скопава — вількамірская зямянка, якая ўпамінаецца ў 1607 годзе[50]
  • Даміян і Мікалай Ешманы (Demian Jeszman, Mikołay Jeszmon) — электары караля польскага і вялікага князя літоўскага Ўладзіслава Вазы ад Наваградзкага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага[51]
  • Крыштап Ешман (Krzysztof Jeszmon) — электар караля польскага і вялікага князя літоўскага Ўладзіслава Вазы ад Полацкага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага[51]
  • Самуэль Ешман (Samuel Jeszmon) — электар караля польскага і вялікага князя літоўскага Ўладзіслава Вазы ад Менскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага[51]
  • Крыштап Есьман († 1697) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, кашталян менскі
  • Канстантын Глябовіч (зь Глябовічаў) Есьман — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, будаўнічы полацкі ў 1689—1732 гадох[52]
  • Ян Есьман — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, канюшы берасьцейскі ў 1690—1701 гадох[53]
  • Канстантын Альбрэхт Есьман — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, падстолі амсьціслаўскі ў 1683—1686 гадох[54]
  • Караль Есьман — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, падчашы амсьціслаўскі ў 1689 годзе[55]
  • Ян Ясмановіч (Jan Jasmonowicz) — навучэнец Папскай сэмінарыі ў Вільні ў пачатку XVIII стагодзьдзя[56]
  • Станіслаў Есьман — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, падчашы амсьціслаўскі ў 1715—1727 гадох[57]

Эсьманы (Eśman) — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[58].

Есьманы (Jeśman) гербу Корчак — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету і ваколіцаў Камаяў[59][60].

Есьманы-Глябовічы — літоўскі шляхецкі род[61].

Эсман (Esman) гербу Корчак — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Дзісны[62].

На 1909 год існаваў засьценак Эсьмонаўшчына (Эсьманоўшчына) у Барысаўскім павеце Менскай губэрні[63].

На гістарычнай Меншчыне існуе вёска Есьманы, на гістарычнай Амсьціслаўшчыне — Ясьманава, на гістарычнай Аршаншчыне — Эсьмоны. Назву Ясьманаўцы маюць вёскі на гістарычнай Меншчыне.

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Гурская Ю. Многоязычие в Великом княжестве Литовском в зеркале древних фамилий // Acta Baltico-Slavica. Nr. 37 (2013). С. 6.
  2. ^ Hanks P. Dictionary of American Family Names. Vol. 1. — Oxford University Press, 2003. P. 534.
  3. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 129, 148.
  4. ^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 20.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 8.
  6. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 167.
  7. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
  8. ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 151.
  9. ^ Поручительство князей и бояр за Дмитрия Корибута (1388), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
  10. ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 18.
  11. ^ Грамоти XIV ст. — Київ, 1974. С. 82.
  12. ^ Codex diplomaticus Poloniae. T. 3. — Varsaviae, 1858. P. 349.
  13. ^ Русско-ливонские акты. — СПб, 1868. С. 191.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 30.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 54.
  16. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 62.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 102.
  18. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 127.
  19. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 324.
  20. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 334.
  21. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 53.
  22. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 63.
  23. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 88.
  24. ^ Беларускі архіў. Т. 2. — Менск, 1928. С. 118, 123, 126, 156—158.
  25. ^ Беларускі архіў. Т. 2. — Менск, 1928. С. 119, 247—248, 285.
  26. ^ Беларускі архіў. Т. 2. — Менск, 1928. С. 122, 132.
  27. ^ Беларускі архіў. Т. 2. — Менск, 1928. С. 222, 243.
  28. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 234 (19) (1546—1548). — Vilnius, 2009. P. 49.
  29. ^ Беларускі архіў. Т. 1. — Менск, 1927. С. 213.
  30. ^ Литовская метрика. Отд. 1—2, ч. 3, т. 1. — Юрьев, 1914. С. 213.
  31. ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 218.
  32. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 560.
  33. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 951.
  34. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1222.
  35. ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1228—1229.
  36. ^ Акты, издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 39. — Вильна, 1915. С. 267.
  37. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 164.
  38. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 233.
  39. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 390.
  40. ^ Walkowiak J. Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI // Onomastica (Wrocław). T. 64, 2020. S. 217.
  41. ^ Poplatek J. Wykaz alumnów Seminarium Papieskiego w Wilnie 1585—1773 // Ateneum Wileńskie. R. 11 (1936). S. 49.
  42. ^ Die Matrikel der Albertus-Universität zu Königsberg i. Pr. 1544—1829. Bd. 2: Die Immatrikulationen von 1657—1829. — Leipzig, 1911/1912. S. 297.
  43. ^ Kroże, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  44. ^ Рыбчонак С. Попіс шляхты Аршанскага павета 30 верасня 1765 г. // Герольд Litherland. № 20, 2014. С. 118.
  45. ^ Helianów (gr.-kat.), Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  46. ^ Helianów (gr.-kat.), Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  47. ^ Гурская Ю., Вайткявичус В. Балтийское наследие в Восточной Беларуси: новые исторические и лингвистические данные об Обольцах // Acta Baltico-Slavica. Nr. 32 (2008). С. 18.
  48. ^ а б Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 74.
  49. ^ Сакалоўская А. Кальварыя. — Менск, 1997. С. 161.
  50. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 6. ― Вильна, 1908. С. 277.
  51. ^ а б в Dunin Borkowski J., Dunin Wąsowicz M. Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III // Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie. T. 1 (1908—1909). — Lwów, 1910. S. 81.
  52. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 5. Ziemia połocka i województwo połockie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2018. S. 73.
  53. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 8. Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2020. S. 103.
  54. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 9. Województwo mścisławskie XVI—XVIII wiek. — Warszawa, 2019. S. 138.
  55. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 9. Województwo mścisławskie XVI—XVIII wiek. — Warszawa, 2019. S. 115.
  56. ^ Poplatek J. Wykaz alumnów Seminarium Papieskiego w Wilnie 1582—1773 // Ateneum Wileńskie. R. 11, 1936. S. 266.
  57. ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Spisy. T. 9. Województwo mścisławskie XVI—XVIII wiek. — Warszawa, 2019. S. 119.
  58. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 481.
  59. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 551.
  60. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 98.
  61. ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Е, Згуртаваньне беларускай шляхты
  62. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 119.
  63. ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 220.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Есьман&oldid=2585843»