Барталамееўка

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Барталамееўка
трансьліт. Bartalamiejeŭka
Першыя згадкі: XVIII стагодзьдзе
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Гомельская
Раён: Веткаўскі
Сельсавет: Радускі сельсавет
Насельніцтва:
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 2330
СААТА: 3208844010
Нумарны знак: 3
Геаграфічныя каардынаты: 52°38′51″ пн. ш. 31°20′3″ у. д. / 52.6475° пн. ш. 31.33417° у. д. / 52.6475; 31.33417Каардынаты: 52°38′51″ пн. ш. 31°20′3″ у. д. / 52.6475° пн. ш. 31.33417° у. д. / 52.6475; 31.33417
Барталамееўка на мапе Беларусі ±
Барталамееўка
Барталамееўка
Барталамееўка
Барталамееўка
Барталамееўка
Барталамееўка
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Барталаме́еўка[1] — вёска ў Веткаўскім раёне Гомельскай вобласьці. Знаходзіцца ў падпарадкаваньні Веткаўскага раённага Савету дэпутатаў і выканаўчага камітэту.

У выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і радыяцыйнага забруджваньня жыхары (340 сем’яў) пераселеныя ў 1992 годзе ў чыстыя месцы. У цяперашні час у вёсцы пражываюць толькі самасёлы.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Выяўленыя археолягамі селішча каменнага і бронзавых вякоў (за 0,3 км на ўсход ад вёскі, ва ўрочышчы Выдзьма) сьведчыць аб засяленьні тутэйшых мясьцінаў у глыбокай старажытнасьці. Па пісьмовых крыніцах вядомая з XVIII стагодзьдзя як вёска ў Гомельскім старостве Рэчыцкага павету Менскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага. У 1737 годзе вясковая праваслаўная Сьвята-Мікалаеўская царква была ператвораная ва ўніяцкую.

Пасьля першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) у складзе Расейскай імпэрыі. У 1785 годзе ў валоданьні князя Халецкага і дваранкі Бычкоўскай. У 1852 годзе валоданьне абшарніка Сеняжэцкага. У 1879 годзе гаспадар маёнткаў Барталамееўка, Вераб’ёўка і Сенажаткі валодаў 1688 дзесяцінамі зямлі. У 1886 годзе разьмяшчаліся: царква, 2 ветраныя млыны, хлебазапасная крама. Паводле перапісу 1897 году разьмяшчаліся: царква (драўляная), царкоўна-прыхадзкая школа, вінная крама, 3 ветраныя млыны, маслабойня, кузьня. У 1909 годзе 2303 дзесяціны зямлі, у Рэчкаўскай воласьці Гомельскага павету Магілёўскай губэрні.

У 1926 годзе працавалі пачатковая школа, дом-чытальня, паштовы пункт. З 8 сьнежня 1926 году па 25 чэрвеня 1962 году і з 25 чэрвеня 1970 году да 11 чэрвеня 1980 году цэнтар Барталамееўскага сельсавету Веткаўскага, з 9 сьнежня 1926 году Чачэрскага, з 25 сьнежня 1962 году Буда-Кашалёўскага, з 6 студзеня 1965 году Веткаўскага раёнаў Гомельскай (да 26 ліпеня 1930 году) акругі, з 20 лютага 1938 году Гомельскай вобласьці.

У 1930 годзе створаны калгас «Барацьбіт», працавалі дрэваапрацоўчая талака (з 1931 году), 2 ветраныя млыны, кузьня. У 1940 годзе працаваў цагельны завод. Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў баях за вёску і навакольле 28 верасьня 1943 году загінулі 50 савецкіх салдатаў (пахаваныя ў братэрскай магіле ў цэнтры вёскі), 210 жыхароў загінулі на фронце. У 1968 годзе да вёскі далучаны пасёлак Чырвоная Зорка і перасяліліся жыхары пасёлку Гвознае. Была цэнтрам саўгасу «Высакаборскі». Разьмяшчаліся торфабрыкетны завод, сярэдняя школа, клюб, бібліятэка, фэльчарска-акушэрскі пункт, аддзяленьне сувязі, сталовая, 3 крамы.

У склад Барталамееўскага сельсавету ўваходзілі ў цяперашні час ня існыя: да 1968 году пасёлак Чырвоная Зорка, да 1980 году пасёлак Высокі Бор.

Геаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

За 17 км на паўночны ўсход ад Веткі, 38 км ад Гомелю, 32 км ад чыгуначнай станцыі Добруш (на лініі Гомель — Вышкаў).

Транспартная сетка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Побач аўтадарога Сьвяцілавічы — Ветка. Пляніроўка складаецца з 3-х раўналежных паміж сабой (дзьве доўгія, адна кароткая) вуліцаў, арыентаваных з паўднёвага захаду на паўночны ўсход, якія перасякаюцца доўгай вуліцай, арыентаванай з паўднёвага ўсходу на паўночны захад. Забудова драўляная, сядзібнага тыпу.

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • XVIII стагодзьдзе: 1775 год — 392 жыхары
  • XIX стагодзьдзе: 1852 год — 67 двароў; 1886 год — 156 двароў, 760 жыхароў; 1897 год — 191 двор, 1218 жыхароў (паводле перапісу)
  • XX стагодзьдзе: 1909 год — 197 двароў, 1350 жыхароў; 1926 год — 238 двароў; 1940 год — 256 двароў; 1959 год — 844 жыхары (паводле перапісу); 1992 год — 340 сем’яў пераселеныя
  • XXI стагодзьдзе: 2010 год — 5 жыхароў[2]

У мастацтве[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Жыхары Барталамееўкі былі ў ліку герояў дакумэнтальнай стужкі «Чарнобыльскае сэрца» амэрыканскай рэжысэркі Мэрыен Дэліё, якая атрымала за стужку кінапрэмію «Оскар»[2].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4. (pdf) С. 104
  2. ^ а б Барталамееўка. Хроніка выміраньня. Радыё Свабода (11 красавіка 2011). Праверана 22 красавіка 2011 г.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]